تاريخچه فينال‌هاي ليگ قهرمانان اروپا

در طول 21 سالی که رقابت‌های لیگ قهرمانان با فرمت جدید برگزار می‌شود، شاهد فینال‌های حساسی بودیم، به بهانه فینال شنبه شب میان تیم های رئال مادرید و اتلتیکو مادرید نگاهی خواهیم داشت به 20 فینال رقابت‌های چمپیونزلیگ در ۲۰ سال اخیر:

1993؛ المپیک مارسی یک، صفر میلان؛ ورزشگاه المپیک مونیخ

در آن زمان میلان آریگو ساکی را بسیاری بهترین تیم دنیا می‌دانستند. روسونری ستاره‌هایی مانند مالدینی، باره سی، فن باستن، پاپن و رایکارد را در اختیار داشت و سه سال پیش از آن قهرمان جام باشگاه‌های اروپا شده بود. از سوی دیگر، میلانی‌ها همه حریفانشان را تا پیش از رسیدن به فینال از پیش روی برداشته بودند، در حالی که مارسی با چهار تساوی و با اختلاف بسیار کم نسبت به رنجرز توانست به مرحله گروهی صعود کند.

آمارها به نفع میلان بود اما این مارسی بود که در همان نیمه نخست توسط باسیل بولی به گل رسید. این گل تا پایان باقی ماند و مارسی برای اولین بار قهرمان چمپیونزلیگ شد. البته این قهرمانی برای بندرنشینان چندان خوش یمن نبود و آنها به دلیل رسوایی تبانی در لیگ فرانسه، در فصل 94-1993 راهی دسته دوم شدند. ما طرفداران شان هیچ وقت این قهرمانی تاریخی را فراموش نکردند.

1994؛ میلان چهار، صفر بارسا؛ ورزشگاه المپیک آتن

روسونری برای دومین سال پیاپی به فینال لیگ قهرمانان رسید. این بار شرایط فرق می‌کرد و بسیاری شانس بارسای رویایی کرویف را بیشتر می‌دانستند؛ اما باز هم نتیجه بر خلاف آنچه همه انتظار داشتند، رقم خورد.

بارسا برای چهارمین فصل پیاپی قهرمان لالیگا شده بود و در مقابل، میلان بازیکنانی مانند باره سی، لنتینی، کاستاکورتا و فن باستن را در اختیار نداشت. با این وجود نتیجه نهایی باعث شد تا غیبت هیچ یک از ستاره‌های میلان احساس نشود. شاگردان کاپلو چهار، صفر آبی و اناری‌ها را شکست دادند و مارسل دسایی که سال قبل با مارسی قهرمان چمپیونزلیگ شده بود، این بار با پیراهن میلان قهرمانی در این رقابت‌ها را جشن گرفت.

1995؛ آژاکس یک، صفر میلان؛ ورزشگاه ارنست‌هاپل وین

دو تیم پرافتخار و قدیمی فوتبال اروپا در سال 1995 در فینال چمپیونزلیگ مقابل هم قرار گرفتند. میلان برای سومین بار پیاپی در فینال حاضر شد، در حالی که آژاکسی‌ها به دنبال اولین قهرمانی شان در این رقابت‌ها از سال 1973 بودند. فرانک رایکارد که بعد از 5 فصل بازی برای میلان، راهی آژاکس شده بود، در این دیدار مقابل هم تیمی‌های سابقش قرار گرفت و سرانجام خود او بود که با یک پاس عالی برای پاتریک کلایورت، تک گل بازی را در دقیقه 85 پایه ریزی کرد. این اولین قهرمانی کلارنس سیدورف در لیگ قهرمانان نیز بود.

1996؛ یوونتوس 1(4)-(2)1 آژاکس؛ ورزشگاه المپیک رم

در فینال 1996 بار دیگر مدافع عنوان قهرمانی، این بار آژاکس، در یک سمت میدان قرار داشت و در سمت دیگر یکی دیگر از غول‌های اروپایی، یوونتوس. راوانلی خیلی زود یوونتوس را در دقیقه 12 پیش انداخت اما یاری لیتمانن، ستاره فنلاندی آژاکس در همان نیمه اول کار را به تساوی کشاند. در نیمه دوم و وقت‌های اضافه گلی به ثمر نرسید تا کار به ضربات پنالتی کشیده شود. این اولین بار از سال 1991 بود که ضربات پنالتی چهره قهرمان را مشخص می‌کرد. داویدز اولین پنالتی آژاکس را خراب کرد تا یوونتوسی‌ها با خیال راحت پشت ضربات شان قرار بگیرند و در نهایت در ضربه چهارم، تکلیف قهرمان مشخص شد و جام قهرمانی بار دیگر به ایتالیا بازگشت.

1997؛ بورسیا دورتموند یک، سه یوونتوس؛ ورزشگاه المپیک مونیخ

برای سومین سال پیاپی مدافع عنوان قهرمانی به فینال رسید و برای سومین بار پیاپی شکست خورد. یوونتوسی‌ها در حالی در مونیخ نتیجه را به دورتموند واگذار کردند که از تیم سال قبل به مراتب بهتر بودند. در واقع بسیاری تیم سال 1997 یوونتوس را یکی از بهترین تیم‌های تاریخ این باشگاه می‌دانستند. با قهرمانی دورتموند، پائولو سوسا هم مانند مارسل دسایی، برای دومین سال پیاپی با دو باشگاه متفاوت قهرمانی در چمپیونزلیگ را تجربه کرد.

به یاد ماندنی ترین لحظه این دیدار را لارس ریکن، مهاجم جوان دورتموند رقم زد. در حالی که یوونتوسی‌ها برای رسیدن به گل تساوی تلاش می‌کردند، هیتسفلد در دقیقه هفتاد لارس ریکن را جانشین اشتفان چاپیوسات کرد و این مهاجم جوان در اولین ضربه اش به توپ، دروازه آنجلو پروتزی را روی یک ضربه چیپ دیدنی باز کرد.

1998؛ رئال مادرید یک، صفر یوونتوس؛ ورزشگاه آمستردام آره نا

رئالی‌ها تا پیش از این دیدار شش بار قهرمانی در جام باشگاه‌های اروپا را تجربه کرده و به عنوان پرافتخارترین باشگاه اروپا شناخته می‌شدند اما از آخرین قهرمانی شان در این رقابت‌ها 32 سال می‌گذشت و در این مدت اعتبار این رقابت‌ها به مراتب افزایش پیدا کرده بود. از سوی دیگر شاگردان لیپی برای سومین سال پیاپی حضور در فینال را تجربه می‌کردند و این باعث شده بود تا بسیار شانس آنها برای قهرمانی را بیشتر بدانند اما در نهایت آنها هم مانند میلان تنها به یک قهرمانی بسنده کردند.

در یک دیدار پر برخورد که هفت بازیکن از دو تیم کارت زرد دریافت کردند، پردراگ میاتوویچ در فاصله بیست دقیقه به پایان بازی، با عبور از پروتزی، از زاویه ای بسته دروازه یوونتوس را باز کرد و قهرمانی را برای رئال رقم زد. این قهرمانی را می‌توان آغاز پروژه کهکشانی سازی رئال دانست.

1999؛ منچستریونایتد دو، یک بایرن مونیخ؛ ورزشگاه نوکمپ بارسلونا

دو تیمی به فینال نوکمپ رسیده بودند که با دو قهرمانی در لیگ‌های داخلی، به دنبال رقم زدن یک سه گانه تاریخی بودند. یونایتدها که در نیمه نهایی به سختی از سد یوونتوس گذشته بودند، دو‌ هافبک تأثیر گذارشان، روی کین و پل اسکولز را در اختیار نداشتند و این شانس بایرن برای پیروزی را بیشتر کرده بود. وقتی ماریو باسلر در دقیقه شش دروازه اشمایکل را باز کرد، امیدهای باواریایی‌ها برای قهرمانی بیشتر هم شد. شاگردان هیتسفلد دو بار هم توپ را به تیرک زدند با این وجود به نظر می‌رسید همان تک گل برای اولین قهرمانی بایرن در اروپا از سال 1976 کافی است. اما در ثانیه‌های تلف شده بازی همه چیز تغییر کرد.

کرنر دیوید بکام به رایان گیگز رسید و ضربه ضعیف او را، تدی شرینگهام در بین راه با یک شوت دقیق به گل تساوی تبدیل کرد تا همه در انتظار ادامه کار در وقت‌های تلف شده باشند اما اله گنار سولسشر، در دقیقه 93 باز هم روی یک ضربه کرنر کار را تمام کرد. پیر لوئیجی کولینا، داور بازی، این دیدار را به یادماندنی ترین دیدار دوران حرفه ای اش توصیف کرد و کمتر کسی است که با رئیس کمیته داوران فعلی یوفا هم عقیده نباشد.

2000؛ رئال مادرید سه،‌ صفر والنسیا؛ ورزشگاه سنت دنیس پاریس

پس از مدت‌ها دو تیم هم‌وطن راهی فینال چمپیونزلیگ شدند. در حالی که انتظار می‌رفت شناخت دو تیم از یکدیگر، یک دیدار نزدیک و پایاپای را رقم بزند؛ اما رئالی‌ها خیلی راحت توانستند با سه گل خفاش‌ها را شکست دهند و برای دومین بار در سه سال اخیر قهرمانی در اروپا را جشن بگیرند. رائول و فرناندو مورینتس، دو ستاره خط حمله رئال، گل‌های اول و سوم تیم شان را به ثمر رساندند اما بی تردید به یاد ماندنی ترین گل بازی، ضربه والی زیبای استیو مک منمن، ستاره انگلیسی رئال بود.

2001؛ بایرن مونیخ 1(5)-(4)1 والنسیا؛ ورزشگاه سن سیرو میلان

والنسیا برای دومین بار پیاپی به فینال رسید و این بار تیم به مراتب قدرتمندتری بود. گایزکا مندیتا، کاپیتان خفاش‌ها، بهترین بازیکن آن فصل چمپیونزلیگ بود و او بود که در دقیقه 2 از روی نقطه پنالتی، تیمش را پیش انداخت. اما اشتفان افنبرگ، کاپیتان باواریایی‌ها در نیمه دوم کار را به تساوی کشید. بازی تا دقیقه 120 گل دیگری نداشت تا سرنوشت این بازی به طور کامل با ضربات پنالتی رقم بخورد. هرچند پائولو سرجیو اولین پنالتی بایرن را از دست داد، اما این بایرن بود که در پایان هفتمین ضربه پنالتی جشن قهرمانی گرفت. این دومین قهرمانی اتمار هیتسفلد در لیگ قهرمانان بود.

2002، رئال مادرید دو، یک بایر لورکوزن؛ ورزشگاه همپتن پارک گلاسکو

رئالی‌ها برای سومین بار در پنج سال به فینال رسیدند وبا توجه به اولین حضور لورکوزن در فینال، کهکشانی‌ها از شانس به مراتب بیشتری برخوردار بودند. البته تیم آلمانی با عبور از بارسا، لیون، آرسنال، یوونتوس، لیورپول و منچستریونایتد به فینال رسیده بودند و با اعتماد به نفس کافی مقابل رئال قرار گرفتند‌. رائول در دقیقه هشت، رئال را پیش انداخت اما این برتری تنها پنج دقیقه دوام داشت و لوسیو کار را به تساوی کشید.

لحظه سرنوشت ساز بازی در دقیقه 45 رقم خورد؛ جایی که زین الدین زیدان با یک ضربه خیره کننده روی ارسال روبرتو کارلوس، یکی از به یادماندنی ترین گل‌های تاریخ لیگ قهرمانان را رقم زد. ستاره فرانسوی که با یوونتوس در دو فینال شکست خورده بود، این بار با رئال جام قهرمانی را فتح کرد.

2003، میلان 0(3)-(2)0 یوونتوس؛ ورزشگاه الدترافورد منچستر

باز هم دو تیم هم‌وطن به فینال رسیدند و این بار دیدار نهایی تمام ایتالیایی بود. یوونتوسی‌ها با اقتدار قهرمان سری A شده بودند اما میلانی‌ها رتبه ای بهتر از چهارمی پیدا نکردند.

میلان در نیمه نخست توسط شوچنکو به گل رسید اما داور بازی، مارکوس مرک، به اشتباه این گل را نپذیرفت. بازی در نهایت بدون گل به پایان رسید تا کار به ضربات پنالتی کشیده شود. دو تیم 5 پنالتی از دست دادند تا در نهایت روسونری بار دیگر قهرمان چمپیونزلیگ شود. هرچند بازی در تئاتر رویاها برگزار شد، اما می‌توان این دیدار را کسل کننده‌ترین فینال دو دهه اخیر دانست.

2004؛ پورتو سه، صفر موناکو؛ ورزشگاه Auf شالکه آره نا

غیرمنتظره ترین فینال ممکن. هیچ یک از دو فینالیست از چهار لیگ معتبر اروپایی، اسپانیا، انگلیس، ایتالیا و آلمان نبودند. پورتو با مورینیو با عبور از منچستریونایتد پای به فینال گذاشت و موناکو در راه رسیدن به دیدار نهایی، رئال مادرید را قربانی کرد. پورتو قهرمان چمپیونزلیگ شد تا مورینیو با اعتماد به نفس کامل پای به استمفوردبریج بگذارد. این آغاز افسانه آقای خاص در سطح اول فوتبال اروپا بود.

2005؛ لیورپول 3-3 میلان؛ ورزشگاه المپیک آتاتورک استانبول

دراماتیک ترین فینال تاریخ لیگ قهرمانان؛ میلانی‌ها در نیمه نخست با سه گل پیش افتادند تا هواداران این تیم جشن قهرمانی را آغاز کنند اما در ده دقیقه همه چیز عوض شد. استفن جرارد با یک ضربه سر دیدنی گل اول قرمزها را به ثمر رساند. دو دقیقه بعد اسمیچر گل دوم را وارد دروازه دیدار کرد تا لیورپولی‌ها به بازی برگردند و در نهایت ژابی آلونسو کار را به تساوی کشاند. در ادامه میلانی‌ها چند موقعیت خوب را از دست دادند تا سرنوشت بازی در ضربات پنالتی مشخص شود. برخلاف دو سال قبل، میلانی‌ها چندان در زدن ضربات شان دقت نداشتند تا لیورپول بعد از سال‌ها، بار دیگر قهرمانی در اروپا را جشن بگیرد.

2006؛ بارسا دو، ‌یک آرسنال؛ ورزشگاه

این دیدار رویارویی زوج رونالدینیو- اتوئو با تیری آنری، ستاره فرانسوی آرسنال بود. بهترین بازیکنان دنیا که در فینال چمپیونزلیگ مقابل هم قرار گرفتند. توپچی‌ها برای اولین بار به فینال چمپیونزلیگ رسیده بودند و البته این نخستین بار بود که یک تیم از شهر لندن در دیدارنهایی این رقابت‌ها حضور پیدا می‌کردند.

بسیار بارسا را شانس اصلی قهرمانی می‌دانستند اما شاگردان ونگر بازی را بهتر آغاز کردند و در دقیقه 37 توسط سول کمپبل به گل رسیدند. هرچند ینس لمن در نیمه اول اخراج شد اما توپچی‌ها تا دقیقه 76 دروازه شان را بسته نگه داشتند اما سرانجام اتوئو کار را به تساوی کشید. پنج دقیقه بعد ژولیانو بلتی از زاویه ای بسته دروازه آلمونیا را باز کرد تا بارسا بعد از شانزده سال بار دیگر قهرمانی در اروپا را جشن بگیرد.

2007، میلان دو، یک لیورپول، ورزشگاه المپیک آتن

پس از دو سال، میلان و لیورپول بار دیگر در فینال چمپیونزلیگ مقابل هم قرار گرفتند و این بهترین فرصت برای روسونری بود تا انتقام شکست تلخ در استانبول را بگیرد. همه شرایط هم برای قهرمانی شاگردان آنچلوتی فراهم بود. قهرمانی آنها در سال 1994 در همین ورزشگاه رقم خورده بود و در پیروزی آنها در سال 2003 برابر یوونتوس هم یک داور آلمانی (مارکوس مرک) بازی را قضاوت کرده بود (در سال 2007، قضاوت دیدار نهایی برعهده هربرت فاندل از آلمان بود) اینزاگی در هر نیمه یک بار دروازه پپ رینا را باز کرد و اگرچه کوئیت در ثانیه‌های پایانی بازی یکی از گل‌ها را جبران کرد اما معجزه ای رخ نداد تا هفتمین قهرمانی میلان در اروپا بار دیگر در آتن رقم بخورد.

2008؛ منچستریونایتد (6)1-(5)1 چلسی؛ ورزشگاه لوژنیکی مسکو

آبی‌ها که با جدایی ژوزه مورینیو، فصل دشواری را پشت سر گذاشته بودند، با هدایت آورام گرانت برای اولین بار به دیدار نهایی رسیدند. کریس رونالدو با یک ضربه سر تماشایی دروازه پترچک را باز کرد اما فرانکی لمپارد که هنوز به خاطر درگذشت مادرش عزادار بود، در همان نیمه اول کار را به تساوی کشید. علی رغم اخراج دروگبا، بازی در طول 120 دقیقه گل دیگری نداشت تا کار به ضربات پنالتی کشیده شود. کریس رونالدو پنالتی اش را از دست داد تا چلسی در آستانه قهرمانی قرار بگیرد اما کاپیتان جان تری ضربه اش را زیر باران مسکو به تیر کوبید تا یونایتدها به بازی برگردند. اندرسون و گیگز ضربات شان را به گل تبدیل کردند تا فن درسار با مهار ضربه آنلکا، شیاطین سرخ را بر بام اروپا بنشاند.

2009؛ بارسا دو، صفر منچستریونایتد؛ ورزشگاه المپیک رم

برای نخستین بار در ‌سال اخیر، دو تیمی به فینال رسیدند که در لیگ‌های داخلی شان به قهرمانی رسیده بودند و این بر جذابیت دیدار افزوده بود. رقابت مسی و کریس رونالدو از این دیدار آغاز شد و تاکنون نیز ادامه دارد.

یونایتدها برای دفاع از عنوان قهرمانی پای به دیدار نهایی گذاشتند اما خیلی زود مشخص شد که کار آسانی ندارند. ساموئل اتوئو در دقیقه ده روی فرار از سمت راست و غفلت مدافعان منچستریونایتد، با یک ضربه محکم دروازه فن در سار را باز کرد. در حالی که شاگردان فرگوسن برای زدن گل تساوی تلاش می‌کردند، ضربه سر مسی کار را تمام کرد. ارسال عالی ژاوی، در موقعیتی مناسب به ستاره آرژانتینی رسید تا او با یک ضربه سر دیدنی کار را تمام کند. بارسا برای دومین بار در چهار سال قهرمانی در اروپا را جشن گرفت.

2010؛ اینتر دو،‌ صفر بایرن مونیخ؛ ورزشگاه سانتیاگو برنابئو مادرید

مورینیو که با چلسی هرگز حضور در فینال را تجربه نکرد، در دومین فصل حضورش در اینتر به فینال لیگ قهرمانان رسید. او در فینال باید مقابل استاد سابقش، لوئیس فن خال قرار می‌گرفت که بار دیگر بایرن را به تیم اول بوندس لیگا تبدیل کرده بود. هر دو تیم با قهرمانی در لیگ و جام حذفی به دنبال تکمیل سه‌گانه شان بودند و در نهایت این اینتر بود که با درخشش دیه گو میلیتو، بهترین بازیکن فصل لیگ قهرمانان، جام قهرمانی را بالای سر برد. مورینیو بعد از این قهرمانی در سانتیاگو برنابئو ماند تا هدایت رئال را بر عهده بگیرد؛ اما دیگر فرصت حضور در فینال را پیدا نکرد.

2011؛ بارسا سه، یک منچستریونایتد؛ ورزشگاه ومبلی لندن

پس از دو سال بار دیگر فرگوسن و گواردیولا در فینال چمپیونزلیگ مقابل هم قرار گرفتند؛ دیدار در ورزشگاه ومبلی برگزار می‌شد و شیاطین امیدوار بودند بتوانند از امتیاز «میزبانی» استفاده کنند. اما ستاره‌های آبی و اناری در سراسر بازی برتر از حریف بودند و در نهایت قهرمانی را از آن خود کردند. پدرو، مسی و ویا، سه گل دیدنی برای بارسا به ثمر رساندند تا تک گل وین رونی نتواند مرهمی برای دست‌های ارزان فرگوسن باشد.

2012  قهرمان: چلسی (‌نتیجه فینال: چلسی پنج، بایرن مونیخ چهار، در ضربات پنالتی)

با پیروزی چلسی در برابر بایرن مونیخ، چلسی نه تنها برای نخستین بار قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شد، بلکه فوتبال انگلستان را با دوازده بار قهرمانی در این مسابقات، در کنار فوتبال ایتالیا قرار داد. اما اگر بایرن مونیخ فاتح فینال مونیخ می‌شد، فوتبال آلمان با هفت بار قهرمانی از فوتبال هلند (‌با شش بار قهرمانی‌) پیشی می‌گرفت.

2013 بایرن مونیخ 2 - 1 بوروسیا دورتموند ، ورزشگاه ومبلی لندن

 این مسابقه اولین فینال تمام آلمانی در لیگ قهرمانان اروپا بود که در تاریخ ۲۵ مه ۲۰۱۳ در ورزشگاه ومبلی مابین دو تیم باشگاه فوتبال بایرن مونیخ و باشگاه فوتبال بروسیا دورتموند بر‌گزار شد و با نتیجه‌ی دو بر یک به سود باشگاه فوتبال بایرن مونیخ به پایان رسید.  تک گل دورتموند را در این دیدار ایلکای گوندوگان در دقیقه 68 از روی نقطه پنالتی به ثمر رساند. گل های بایرن مونیخ نیز توسط ماریو ماندزوکیچ 60 و آرین روبن 89 به ثمر رسید.