آیا پرداخت‌های میلیاردی به فوتبالیست‌ها سودآور است؟ / قسمت دوم

رسول مجیدی

فوتبالیست‌ها خزانه عمومی را خالی می‌کنند یا پر؟

یکی از عمده‌ترین انتقادهایی که به پرداخت‌ّهای میلیاردی در فوتبال ایران می‌شود٬ ارتزاق باشگاه‌های ایرانی از بودجه‌های دولتی و عمومی است. مردم می‌گویند باشگاه‌ّهای فوتبال در ایران سود ده نیستند و تنها هزینه می‌کنند. هزینه‌ّهایشان هم عمدتا از بودجه دولتی تامین می‌شود و پول نفت یا مالیاتی که ما می‌دهیم به جیب بازیکنان می‌رود. آن هم بدون بازده خاص و البته کیفیت بالایی. جالب اینجاست که همین بودجه عمومی٬ یکی از دلایل کارشناسان خارجی برای منطقی نشان دادن دستمزد فوتبالیست‌ها است. به طور مثال سال گذشته بازیکنان لیگ برتر انگلستان در مجموع ۸۳۴ میلیون و پانصدر هزار پوند مالیات پرداخت کرده اند. این رقم می‌تواند منبع خوبی برای دستمزد بسیاری از نیروهای پلیس انگلستان باشد و همین نشان دهنده ی کمک بالای فوتبالیست‌ها به بودجه عمومی و بیمه ملی است. درواقع نرخ بالای مالیات برای افراد پردرآمد در کشورهای اروپایی باعث شده تا فوتبالیست‌ها و سایر ورزشکاران به یک تامین کننده خوب منابع مالی بودجه سالانه کشورها شوند. بد نیست بدانید که نرخ مالیات اسپانیا برای افرادی که درآمد ماهیانه‌شان بیش از ۲۰۰ هزار پوند است٬ ۵۲ درصد است. یعنی فردی مانند رونالدو تنها ۴۸ درصد درآمد ۴۴ میلیونی خود را می‌تواند به خانه ببرد. این وضعیت در بیشتر کشورهای صاحب فوتبال شبیه به هم است و در بیشتر این کشورها فوتبالیست‌ّها باید نزدیک نیمی از درآمد خود را روانه حساب اداره مالیات و بیمه کنند.

چرا پرداخت‌های باشگاه‌های ایران اقتصادی نیست؟

ساختار فوتبال ایران منحصر به فرد است. رقم حق پخش مسابقات بسیار ناچیز است(چیزی حدود ۱۵ میلیار در هر سال) و تازه این رقم هم نسبتا مساوی و بدون در نظر گرفتن تماشاچیان تیم‌ها بین آنها تقسیم می‌شود. درآمد کسب شده از فروش بلیط به حساب سازمان لیگ می‌رود و این تیم ساختار مشخصی برای تقسیم عادلانه این پول بین باشگاه‌های پر تماشاگر و کم تماشاگر ندارد. به دلیل فقدان قانون کپی‌رایت٬ باشگاه‌ها نمی‌توانند از راه فروش پیراهن و دیگر اقلام باشگاه سودی کسب کنند. اسپانسر محیطی ورزشگاه‌ها تا سال گذشته تنها ۱۸ میلیارد تومان برای هر فصل پرداخت می‌کرده است و این رقم هم مانند حق پخش به صورت مساوی – و نه عادلانه – بین تیم‌ها تقسیم می‌شود. به عبارتی دیگر مهم‌ نیست شما بازیکن میلیاردی دارید یا نه. همه تیم‌ها به یک اندازه از محل این درآمدها سود کسب می‌کنند.

همه‌این ها باعث شده است تا منبع درآمد اصلی باشگاه‌ّها اسپانسر روی پیراهن باشد. اسپانسری که بدون شک نمی‌تواند کفاف تمام هزینه‌ها را بدهد و باشگاه‌ها خواه ناخواه باید رو به بودجه‌های عمومی و دولتی بیاروند. این مساله بزرگ‌ترین انتقاد وارده به پرداخت‌های میلیاردی در فوتبال ایران است. شاید اگر باشگاه‌ّها خصوصی شوند و زیرساخت‌ّهای لازم برای کسب درآمد فراهم شود٬ دیگر کسی نتواند به این پرداخت‌ّها خورده بگیرد. چه اینکه بازار فوتبال یک بازار کاملا آزاد است و همه چیز بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.