نویسنده
شهراد باغستانیمتافوتبال – استیو مکمنمن، پسر مو طلایی لیورپولیها، با آن سیمای جذاب و دوستداشتنی امروز 43 سالگیاش را جشن خواهد گرفت.
استیون "استیو" مکمنمن یازدهم فوریه سال 1972 در منطقهی کرکدیل مرسیساید شهر لیورپول متولد شد. مکمنمن بازیکن خوشسیما و دوستداشتنیای بود که اکثر فوتبالدوستان دنیا علاقهی خاصی به او داشتند.
آغاز فوتبال و پیوستن به لیورپول
استیو در زمان کودکی مانند خیلی از بزرگان باشگاه لیورپول یکی از طرفداران سرسخت اورتون، رقیب همشهری قرمزپوشان مرسیساید بود. در سال 1988 و هنگامی که پس از درخشش در دیدارهای بین مدارس مرسیساید اورتونیها خواستار عقد قرارداد با این ستارهی نوجوان شدند پدرِ استیو بهدلیل اینکه پیشنهاد آبیهای شهر قرارداد یک ساله بود با رد این درخواست با قراردادی دو ساله پسرش را به تیم نوجوانان لیورپول فرستاد تا مسیر زندگی فوتبالی مکمنمن عوض شود و او هیچگاه به تیم مورد علاقهی دوران کودکیاش نرسد.
مکمنمن در 16 سالگی دوران درخشانی با تیم نوجوانان لیورپول داشت و کنی دالگلیش مربی وقتِ تیم اول باشگاه سال 1990 و تنها پس از 2 سال او را به تیم اصلی برد. در همان اولین فصل حضورش در دیدار پانزدهم دسامبر 1990 در لیگ یک انگلیس (که آنزمان هنوز به لیگ برتر تغییر نام نداده بود) در دیدار برابر شفیلد یونایتد بهجای پیتر بردزلی به میدان رفت. استیو بهخوبی خودش را نشان داد تا اینکه توسط گرام سونس سرمربی جدید تیم هم به بازی گرفته شد.
فصل 92-1991 مکمنمن با استعداد توانست نظر سونس را برای حضور در ترکیب اصلی جلب کند. او توانست در اولین فصل حضورش در ترکیب ثابت لکلکها چشمها را در لیگ جزیره و جام حذفی به خودش خیره کند. 30 بازی و 5 گل ماحصل تلاش او در لیگ بود و کمک شایانی به قهرمانی لیورپول در جام حذفی کرد. استیو بهترین بازیکن دیدار فینال برابر ساندرلند بود. در همین فصل اولین گلش برای لیورپول را برابر منچستر سیتی در دیداری که 21 آگوست 1991 برگزار شد، بهثمر رساند. همچنین حضور در 51 بازی در کل رقابتها برای بازیکنی 19 ساله باورنکردنی بود. از همین فصل او تبدیل شد به یکی از ستونهای خط هافبک لیورپول.
در همان سال پس از درخشش همزمان مکمنمن و گیگز بود که از این دو بهعنوان بالهای چپ رویایی و آیندهدار لیگ جزیره نام برده شد.
دعوت به تیم ملی انگلیس
تری ونبلز پس از سه فصل درخشان مکمنمن را در سال 1994 به تیم ملی دعوت کرد تا شروعی باشد برای حضور 7 سالهی او در ترکیب سهشیرها، گرچه انتظار میرفت مکمنمن زودتر از اینها تجربهی حضور در تیم ملی کشورش را بهدست آورد.
شانزدهم نوامبر 1994 اولین تجربهی ملی استیو در دیدار دوستانه برابر نیجریه اتفاق افتاد. در آن دیدار بهعنوان یار تعویضی جای راب لی را گرفت. درخشش بیش از انتظار در دیدارهای فصل 95-1994 باعث شد تا در تیم ملی هم تبدیل به مهرهای ثابت شود.
فینالِ استیو مکمنمن
فصل 95-1994 فصلی است که هواداران لیورپول آنرا با نام استیو مکمنمن بهیاد میآورند. درخشش فوقالعاده در لیگ با وجود اینکه با 40 بازی و 7 گل او باعث نشد که تیم در رتبهای بهتر از چهارم جدول قرار بگیرد، اما عملکرد بینظیرش در فینال جام اتحادیه برابر بولتون باعث شد تا از آن دیدار با نام «فینالِ استیو مکمنمن» یاد شود. دو گل هافبک شماره 17 لیورپول باعث قهرمانی قرمزپوشان شد.
سر استنلی ماتیوس فقید، اسطورهی فوتبال انگلیس همان سال دربارهی استیو گفت: «او من را به یادِ زمان بازی خودم میاندازد... ایکاش هافبکهای باتکنیکی شبیه او بیشتر داشتیم.»
فصل 96-1995 هم برای پسر مو طلایی لیورپولیها خاطرهانگیز بود. رکورد فوقالعادهی 25 پاسگل را در انتهای فصل بهنام خودش ثبت کرد و در صدر پاسورهای لیگ قرار گرفت. دیدار خاطرهانگیز و پرهیجان لیورپول – نیوکاسل نیز در سوم آوریل 1996 در همین فصل اتفاق افتاد. لیورپولیها با درخشش بینظیر مکمنمن و دو مهاجمش فاولر و کالیمور که هرکدام دو گل بهثمر رساندند، در آنفیلد موفق شدند با نتیجهی 4-3 کلاغها را که ستارگانی نظیر بردزلی، ژینولا، آسپریلا و فردیناند را در اختیار داشتند، شکست دهد.
درخشش در یورو 96 با وجود ناکامی در خاک انگلیس
با عملکرد مکمنمن در دو فصل گذشته قرار دادن او در ترکیب ثابت تیمِ یورو 96 توسط ونبلز کار سختی نبود. در تمامی دیدارهای جام هافبک ثابت ترکیب سهشیرها بود و حتی در برخی بازیها ونبلز او را به سمت راست هم برد، اما مکمنمن پس از عملکرد درخشانش بعد از یورگن کلینزمن کاپیتان ژرمنها که قهرمان جام شده بودند دومین بازیکن با ارزش یورو 96 لقب گرفت و یکی از هافبکهای تیم منتخب جام بود.
اسپایس بویز
در اوج فوتبالِ این پسر خوشتیپِ لیورپول او درگیر بستن قراردادهای تبلیغاتی با برندهای معروفی همچون Topman، Hugo Boss و Armani شد تا جایی که به استیو و برخی ستارگان دیگر لیورپول نظیر جیمی ردنپ، رابی فاولر، دیوید جیمز و جیسون مکآتیر که همین رویه را در پیش گرفته بودند با الهام گرفتن از گروه پاپ Spice Girls لقبِ Spice Boys را دادند.
بعدها این لقب برای بازیکنان دیگر لیورپول نیز بههمین دلیل به کار رفت. استن کالیمور، فیل باب، نیل روداک، دومینیک متئو، پاتریک برگر، راب جونز، پل اینس، جان اسکیلز، جیمی ردنپ و حتی مایکل اوون از این دسته بودند.
پیشنهاد بارسلونا و عدم توافق
آگوست 1997 پیشنهاد 12 میلیون پوندی از طرف بارسلونا که در آن زمان هدایتش بر عهدهی بابی رابسون فقید بود برای مکمنمن رسید. لیورپولیها هم نگران این بودند که طبق قانون بوسمن استیو که ستارهی تیم بود بتواند بهراحتی جدا شود و به اسپانیا سفر کند. با این حال پس از مذاکراتی که صورت گرفت مکمنمن در بندهایی با تیم کاتالونیایی به توافق نرسید تا با خرید ریوالدو از لاکرونیا پروندهی پیوستن او به بارسا بسته شود.
حتی پس از اینکه فنخال روی نیمکت مربیگری بارسلونا نشست در اواخر فصل 98-1997 در مورد ناکام ماندن انتقال مکمنمن به جمع آبی-اناریها گفت: «مکمنمن هم بازیکن فانتزیایست، اما او نمیتوانست مانند ریوالدو بهعنوان هافبک در یک فصل 18 گل برای تیم بهثمر برساند!»
البته استیو هم در همان فصل در 36 بازی لیگ جزیره برای لیورپول 11 گل بهثمر رساند که تا حدودی نقض ادعای فنخال است و نشان میدهد که بههرحال او هم میتوانست برای بارسا هافبکی گلزن باشد.
پس از آن یوونتوس هم پیشنهادی 11 میلیون پوندی برای مکمنمن ارائه داد که هم توسط خود او و هم توسط باشگاه لیورپول رد شد.
جامجهانی 1998 و جدال با هادل
درخشش ادامهدار استیو باعث شد تا برای جامجهانی 1998 فرانسه هم توسط گلن هادل به تیم ملی انگلیس دعوت شود، اما سرمربی وقت تیم ترجیح میداد تا از پل اسکولز در ترکیب اصلی استفاده کند. تنها در دیدار برابر کلمبیا دقایقی بهعنوان یار تعویضی او را به میدان فرستاد و اعتقادی به بازی استیو نداشت.
پیش از این هم در رسانههای انگلیسی خبرهای بسیاری در مورد اینکه مکمنمن و هادل به مشکلاتی برخوردهاند، اما هادل وانمود میکرد که برای او سخت است بکهام و اسکولز را نیمکتنشینِ استیو کند.
جدایی از آنفیلد و پوشیدن پیراهن قوهای سپید
هافبک مو طلایی لیورپول پس از انجام 364 بازی و بهثمر رساندند 66 گل و همچنین 112 پاسگل در 272 بازی مکمنمن را در زمرهی بازیکنانی قرار داد که در سطح اول فوتبال انگلیس بیش از 100 بار گلسازی کردهاند.
با وجود درخشش فوقالعاده طی 9 فصل با پیراهن لیورپول استیو تنها موفق شد یک قهرمانی در جام حذفی و یک قهرمانی در جام اتحادیه را بهدست آورد و فصل 2000-1999 با 28 بازی و 4 گل زده پروندهی حضور مکمنمن در تیمی که او را پرورش داده بود با پیشنهاد رئال مادرید بسته شد.
یکم جولای 1999 مکمنمن به رئال پیوست که در آن زمان هدایتش بر عهدهی گاس هیدینک هلندی بود. نکته جالب این است که مکمنمن زمانی که رئال در اوج بحران مدیریت و مالی در هنگام حضور لورنزو سانز بر صندلی ریاست باشگاه قرار داشت به این تیم پیوست.
در همین هنگام رائول، یکی از اسطورههای رئال گفت: "رختکن رئال پر شده است از دروغ و خیانت و من برای بازیکنانی نظیر استیو مکمنمن که خیال میکنند به یکی از بزرگترین باشگاههای دنیا پیوستهاند اظهار تأسف میکنم، او اشتباه بزرگی مرتکب شده است!"
این اتفاقات باعث شد تا هیدینک جایش را به توشاک بدهد و رئال برخی از بازیکنهای مهم تیم از جمله پانوچی، میاتوویچ، شوکر و مهمتر از همه سیدورف را بفروشد، اما ترکیب تیم با همراهی بازیکنان جوان و انرژیکی همچمون مکمنمن، مورینتس، گوتی، رائول، کاسیاس، کارلوس و ... دچار تغییر و تحول فراوانی شود.
با تمام این حرفها مکمنمن شماره 8 قوهای سپید را پوشید و با درخشش در همان اولین فصل در اوجگیری مجدد رئال نقش پررنگی داشت. مشکلات متعدد رئال باعث شد تا در میانهی راه توشاک جایش را به ویسنته دلبوسکه دهد. در لالیگا تیم به رتبهای بهتر از پنجمی دست نیافت، اما با حضور دلبوسکه رئال راهی فینال لیگ قهرمانان اروپا شد و در آن دیدار بود که ارزش واقعی مکمنمن برای رئالیها نمایان شد. مرد درخشان فینال برابر والنسیا بود و علاوه بر بهثمر رساندن گلی زیبا و بهیادماندنی عنوان بهترین بازیکن آن دیدار را نیز از آنِ خود کرد.
یورو 2000 و خداحافظی از تیم ملی
پس از گلن هادل زمام امور سهشیرها به دستِ کوین کیگان افتاد. او هم پس از درخشش مکمنمن با پیراهن رئال استیو را برای یورو 2000 به ترکیب تیم فراخواند. بهنظر میرسید اوضاع از زمان هادل برایش بهتر باشد، در دیدار اول یورو در برابر پرتغال جایی در ترکیب ثابت تیم داشت و حتی گلزنی هم کرد، اما پس از مصدومیت در این دیدار ادامهی جام و دیدارهای بعدی برابر آلمان و رومانی را از دست داد تا وداع تلخی با این جام داشته باشد. مکمنمن دیگر تا هنگامی که کیگان روی نیمکت تیم بود نتوانست به میدان برود. سپس اریکسون سوئدی جای کیگان را گرفت و در اولین دیدار مقدماتی جامجهانی 2002 هم از ستارهی رئال استفاده کرد.
اما با این حال مربی سوئدی با ارسال پیغامی برای استیو او را از ترکیب نهایی تیم برای حضور در جامجهانی خط زد و با بازیهای درخشان مکمنمن با پیراهن رئال همه را به تعجب واداشت. حتی همبازی او در رئال یعنی زیدان اظهار داشت که انگلیسیها با خط زدن استیو اشتباه بزرگی را مرتکب شدهاند و باور نمیکنم که آنها چنین بازیکن با کیفیتی را از ترکیب خود کنار گذاشتهاند.
دیدار با یونان در رقابتهای مقدمانی جامجهانی 2002 آخرین باری بود که مکمنمن پیراهن تیم ملی انگلیس را پوشید و پس عدم حضور در جامجهانی 2002 در 29 سالگی و در حالی که میتوانست باز هم در به تیم ملی بازگردد خیلی زود با تیم ملی وداع کرد.
کهکشانیها
عملکرد فصل 2000-1999 باعث شد تا استیو بهعنوان مهرهای کلید و ارزشمند در ترکیب رئال شناخته شود، اما در فصل 01-2000 با روی کار آمدن مدیر کاربلدی همچون فلورنتینو پرز این مدیر پروژهی کهکشانیها را کلید زد و به مرور بازیکنان مطرحی همچون فیگو، زیدان و رونالدو را خرید. دلبوسکه هم در ابتدای همان فصل دوم حضور مکمنمن در رئال به او گفته بود که ممکن است در دیدارهای بسیاری نیمکتنشین باشد و استیو نیز قبول کرده بود که در این تیم بماند و خودش را در زمین به سرمربی ثابت کند.
رسانههای اسپانیایی در آن فصل به دلیل اینکه مکمنمن در تمام نقاط خط میانی بهکار گرفته میشد و با قدرت دریبلی که داشت همواره در بهترین شرایط توپ را به همتیمیهایش میرساند به او لقب «پستچی» دادند. فصل 01-2000 همراه با رئال به قهرمانی لالیگا رسید.
در فصل بعد هم همین روند ادامه داشت و دقایق اندک بازیاش هوادران لاسپلانکاس را بهوجود میآورد. در دیدار رفت مرحله نیمهنهایی لیگ قهرمانان اروپا برابر رقیب دیرینه یعنی بارسلونا در حالی که تنها 10 دقیقه به میدان رفت موفق شد در دقیقه 90 گلزنی کند تا هواداران رئال لقب «الماکا» را به او بدهند. سرانجام با پیروزی برابر لورکوزن قهرمانی این فصل لیگ قهرمانان اروپا با رئال را هم به ویترین افتخاراتش اضافه کرد.
فصل 03-2002 باز هم لالیگایی دیگر را با پیراهن رئال فتح کرد، اما حضورش در ترکیب تیم کمتر و کمتر شد تا اینکه تصمیم به ترک باشگاه گرفت.
حضور کیروش و خروج الماکا
در ادامهی پروژهی کهکشانیها دیوید بکهام را پرز به تیمش اضافه کرد و بدیهی بود که جای «الماکا» از قبل هم تنگتر شود. حضور کارلوس کیروش روی نیمکت رئال و عدم اعتقادش به مکمنمن باعث شد تا با وجود درخواست بکهام مبنی بر ماندن استیو و کمک به وی در برقراری ارتباط با رئالیها تصمیم به ترک لاسپلانکاس و بازگشت به لیگ جزیره بگیرد.
اینگونه پروندهی چهار فصل درخشان و پرنوسان مکمنمن در رئال با 152 بازی و 14 گل در تمامی رقابتها بسته شد. با وجود جدایی تلخ استیو از تیم اسپانیایی او با بهدست آوردن 7 جام شامل دو لالیگا، دو لیگ قهرمانان، دو سوپرکاپ اسپانیا و یک سوپرکاپ اروپا موفقترین لژیونر انگلیسی تاریخ نام گرفت. همچنین این ستارهی انگلیسی اولین بازیکن کشورش است که با پیراهن تیمی غیرانگلیسی قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا را تجربه کرده است.
بازگشت به وطن با پیراهن منسیتی و خداحافظی زودهنگام
مکمنمن از بین پیشنهاد آرسنال، منچستر سیتی و اورتون تیم منچستری را انتخاب کرد و دو فصل هم پیراهن آبیهای منچستر را پوشید. در دو فصلی که با منسیتی در لیگ برتر حضور داشت 44 بازی انجام داد، اما نتوانست گلی بهثمر برساند. استیو در این مدت پیشنهاد بسیار خوب مترو استارز آمریکا را برای حضور در لیگ MLS رد کرد و سرانجام در 33 سالگی و در حالی که میتوانست باز هم به دوران بازیاش ادامه دهد. کفشهایش را آویخت.
به ثمر رساندن 80 گل و ارسال 180 پاسگل در 560 دیدار دوران فوتبال مکمنمن باعث شده است تا همچنان از وی بهعنوان یکی از برترین هافبکهای تاریخ فوتبال انگلیس یاد شود، که البته به تمام حق خود در فوتبال نرسید.
حضور در رسانه
پس از خداحافظی مکمنمن با شبکههای تلویزیونی همکاری کرد. ابتدا برای شبکه ITV فینال بهیادماندنی لیگ قهرمانان 2005 بین لیورپول و میلان را آنالیز کرد، سپس مدتی مفسر شبکه ESPN در سنگاپور بود.
در این بین کار تهیهکنندگی را هم با فیلم Goal II: Living The Dream تجربه کرد.
برای فصل 08-2007 با شبکه ایرلندی Setanta Sports برای تحلیل رقابتهای انگلیس قرارداد بست و برنامهای تحت عنوان Macca's Monday Night را با همکاری بازیکنان قدیمی نظیر امانوئل پتی، تیم شروود و لس فردیناند اجرا کرد.
باز هم با ESPN برای جامجهانی 2010 همکاری کرد و ویژه برنامهی آنالیز این رقابتها را در کنار یورگن کلینزمن و رود گولیت اجرا کرد. در یورو 2012 نیز در ESPN همین وظیفه را بر عهده داشت و هماکنون هم مفسر رقابتهای لیگ جزیره در شبکهی BT Sports است.
زندگی شخصی
مکمنمن در ششم ژوئن سال 2002 با دوست دخترش ویکتوریا ادواردز که مدتی طولانی با هم دوست بودند در کلیسای پالما واقع در مایورکا اسپانیا ازدواج کرد. چهرهی دوستداشتنی سالهای نهچندان دور فوتبال انگلیس در سالهای 2006 و 2009 صاحب دو دختر به نامهای اِلا و لارا شد.
متافوتبال - تیره روزیهای رئال مادرید همچنان ادامه دارد؛ حکایت تراژدیکی که با استعفا زینالدین زیدان آغاز شد، با جدایی کریستیانو رونالدو ادامه پیدا کرد و به عملکرد فاجعهی لوپتگی و سولاری ختم شد؛ قهرمان 3 سال اخیر فوتبال اروپا حالا از تخت سلطنت خود پایین آمده و روزهای اسفناکی را تجربه میکند، آنها دیگر در هیچ جامی مدعی قهرمانی نیستند و منتظرند تا فصل فاجعه بارشان فقط به پایان برسد.
متافوتبال - جولین لوپتگی سرمربی رئال مادرید در پی کسب نتایج ضعیف، از رئال مادرید اخراج شد، لوپتگی که پس از جانشینی دلبوسکه در تیم ملی اسپانیا با نتایجی درخشان و 13 پیروزی پیاپی با این تیم مقتدرانه به جام جهانی روسیه راه یافت، توانسته بود برای خود اعتباری دست پیدا کند و نام خود را بر سر زبانها اندازد، اما با تصمیمی اشتباه هر چه را کشته بود پنبه کرد.
متافوتبال - گفته میشود بعد از درخشش مارتینز در جام جهانی سران رئال به دنبال او هستند
متافوتبال کاتالان ها یکشنبه بدون مسی به مصاف رئال خواهد رفت