سرنوشت مالکیت پرسپولیس و استقلال چه می‌شود / اصفهانی‌ها در پی فروش سرخابی‌ها به خودروسازان!

کمترکسی فکر می‌کرد روزی سر نخواستن استقلال و پرسپولیس دعوا شود.  وزارت ورزش از زمان روی کار آمدن محمود گودرزی، عزمش را برای واگذاری دو باشگاه بزرگ پایتخت جزم کرده. گودرزی از بدو ورودش به ساختمان غربی مجموعه انقلاب، یک مسوول ویژه برای واگذاری سرخابی‌ها تعیین کرده است؛ امیررضا خادم. گودرزی در مصاحبه‌های اخیرش به صراحت اعلام کرده که در یک سال و نیم گذشته هیچ کمک مالی و بودجه خاصی برای استقلال و پرسپولیس در نظر نگرفته است. او می‌گوید این دو باشگاه باید مستقل شوند و روی پای خودشان بایستند. گودرزی البته هزینه برای سرخابی‌ها را هم درست نمی ‌داند و اعتقاد دارد بودجه وزارتخانه ورزش باید به امور مهم‌تری اختصاص یابد. به همین دلیل هم سخت پایش را در کفش واگذاری فرو کرده تا از شر مدیریت این دو باشگاه پرحاشیه خلاص شود. با این همه سرخابی ها هنوز واگذار نشده‌اند و از قرار معلوم مشتری خاصی ندارند. عده ای این عدم فروش را متوجه کارشناسان سازمان خصوصی‌سازی می‌دانند که قیمت بالایی را برای فروش دو باشگاه در نظر گرفته‌اند. و عده ای می‌گویند این بازی خریداران احتمالی تیم هاست که می‌خواهند قیمت‌های اعلام شده را بشکنند. در این بین البته چند روزی است که شایعه جدیدی بر سر زبان‌ها افتاده است:‌«ایران خودرو و سایپا پرسپولیس و استقلال را می‌خرند.»

ماجرای ورود خودروسازان به بحث واگذاری چیست؟

اولین بار مهدی تاج، مدیر بانفوذ و اصفهانی فوتبال ایران پیشنهاد حضور خودروسازان در فوتبال را داد. او اوایل اسفند  در حاشیه نشست هم‌اندیشی بازاریابی ورزشی در ایران گفت: «پیشنهاد می‌دهم شرکت‌های ایران‌خودرو و ساپیا، استقلال و پرسپولیس را بخرند. با این وضعیت این باشگاه‌هایی که تماشاگر آنچنانی ندارند می‌توانند تماشاگران زیادی به خود جذب کنند.» او البته جدای دلسوزی برای تماشاگران کم‌تعداد تیم‌های سایپا و پیکان، نگرانی‌های هم بابت مشکلات احتمالی پیش روی سرخابی‌ها در صورت خصوصی‌سازی داشت: « در حال حاضر وقتی باشگاهی مانند نفت مسجد سلیمان اعلام می‌کند توانایی حضور در لیگ را ندارد همه نگران می‌شوند حال ببینید اگر استقلال و پرسپولیس واگذار شوند و اسپانسر آنها اجازه حضورشان در لیگ را ندهد چه اتفاقی خواهد افتاد. مجموعه‌هایی چون ایران خودرو و سایپا می‌توانند از پشتوانه میلیونی هواداران بهره‌مند شوند.»

تاج برای اینکه پیشنهادش را منطقی‌تر جلوه دهد از تبعات مثبت این اتفاق برای فوتبال ایران هم گفت: «اگر مجموعه‌هایی چون ایران خودرو و سایپا، پرسپولیس و استقلال را بخرند آن وقت سهمیه‌های آنها در اختیار دو استان دیگر قرار می‌گیرد و با این شرایط لیگ ما پویاتر خواهد شد.»

پیشنهاد مکتوب برای حضور خودروسازان

ماجرای ورود خودروسازان به بحث خصوصی‌سازی تا روز چهارشنبه مسکوت مانده بود. نستبا هیچکس به پیشنهاد مهدی تاج، رییس اصفهانی سازمان لیگ واکنش نشان نداده بود. تنها واکنش مربوط به بهرام افشارزاده، دیگر مدیر اصفهانی ورزش ایران بود که چند ماهی است سکان مدیریت باشگاه استقلال تهران را به دست گرفته است. او اعتقاد داشت ایران‌خودرو و سایپا درگیر مشکلات مالی هستند و بهتر است وزارت صنایع وارد کارزار شود و مالکیت سرخابی ها را از وزارت ورزش بگیرد. با این همه کسی حضور خودروسازان برای خرید استقلال و پرسپولیس را جدی نمی‌گرفت. به ویژه اینکه مزایده دوم سرخابی‌ها که قرار بود اواسط این هفته برگزار شود به دلیل نبود خریدار، لغو شده بود. با این همه روز چهارشنبه محمود اسلامیان، نایب رییس اول فدراسیون فوتبال بحث حضور خودروسازان در مدیریت باشگاه‌های بزرگ پایتخت را جدی‌تر کرد. جالب اینجاست که او با حمایت‌های معنوی تاج به این پست رسیده است و همچون رییس سازمان لیگ اصالتی اصفهانی دارد.  اسلامیان درباره این موضوع می‌گوید: « من می‌خواهم پیشنهاد خودم را به صورت مکتوب ارائه کنم. همان طور که عمده باشگاه‌های لیگ برتر و دسته اول فوتبال ایران توسط شرکت‌های وابسته به دولت اداره می‌شوند، باید تا زمانی که شرایط خصوصی‌سازی فراهم نشده دو باشگاه استقلال و پرسپولیس نیز به دو شرکت وابسته به دولت همچون ایران خودرو و سایپا واگذار شود و پس از حدود 5 تا 6 سال که شرایط فراهم شد، خصوصی‌سازی انجام شود.»

خصولتی‌سازی!

به نظر می‌رسد مدیران فوتبال ایران  آنچنان که باید و شاید به خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس اعتقاد ندارند. آنها یا به طور کلی به دنبال لغو مصوبه مجلس مبنی بر واگذاری استقلال و پرسپولیس تا پایان تیرماه سال 1394 هستند و یا به دنبال تغییر مالکیت این دو باشگاه از سازمانی دولتی به سازمان دولتی دیگری هستند. این در حالی است که هدف مجلس شورای اسلامی از تصویب این مصوبه کوچک کردن واقعی دولت بوده است.

جعفر سبحانی، مشاور رییس سازمان خصوصی‌سازی در اینباره می گوید: «باید در نظر بگیریم که آیا خود خودروسازان می‌خواهند مستقیماً سهام دو باشگاه را خریداری کنند یا شرکتهای وابسته به آنها اقدام به این کار خواهند کرد، که در هر صورت باید اساسنامه آن را زیر نظر گرفت. در برخی شرایط ما به شرکتها «خصولتی» یعنی نیمه خصوصی، نیمه دولتی می گوییم که از لحاظ قانونی نمی توانیم به آنها برای خرید سهام دو باشگاه ایراد بگیریم، شاید خود ما بخواهیم خریدار به طور کامل از یک بخش خصوصی باشد اما اگر شرایط نیمه خصوصی و نیمه دولتی را دارا باشد، می‌تواند حداکثر ۴۰ درصد سهام باشگاه را خریداری نماید.»

تاریخ مشترک سرخابی‌ها و خودروسازها

سال ها قبل و در روزهایی که باشگاه شاهین مجبور شد تیم فوتبالش را منحل کند، بازیکنان شاهین راهی پرسپولیس جوان شدند. یک سال بعد، ایران خودرو باشگاه پیکان را تاسیس و بیشتر پرسپولیسی های وقت را جذب کرد. هر چند این باشگاه دوام چندانی نداشت ولی همین اتفاق شروعی برای حضور خودروسازان در فوتبال بود. جالب اینجاست که پیکان سال ها در فوتبال ایران حضور داشت و با فراز و نشیب زیاد گاهی در لیگ برتر و گاهی در لیگ‌های پایین تر به کارش ادامه می داد. این تیم در فصل جاری اصلا اوضاع مناسبی ندارد و در حال سقوط به دسته پایین تر است اما سایپا در میانه جدول و در همسایگی پرسپولیسی قرار دارد.

منع قانونی ایران‌خودرو و سایپا

بر اساس قانون جاری لیگ برتر هیچ مالکی نمی تواند دو تیم در رقابت‌های لیگ فوتبال داشته باشد. ایران خودرو و سایپا هر کدام در لیگ برتر یک تیم دارند: پیکان و سایپا. با این حساب آنها نمی توانند همزمان مالک استقلال و پرسپولیس هم بشوند. مگر اینکه قبل از خریدن استقلال و پرسپولیس اقدام به واگذاری امتیاز تیم های شان کنند.

البته برخی از مدیران اقتصادی اعتقاد دارند ایران خودرو و سایپا از لحاظ منطقی هم نباید وارد این مزایده شوند.  در این رابطه امیررضا واعظ آشتیانی از مدیران میانی وزارت صنایع و معادن در دهه هشتاد می‌گوید: « ایران خودرو و سایپا سهامداران بخش خصوصی دارند که اگر بخواهند پرسپولیس و استقلال را بخرند به این مسئله اعتراض می‌کنند. خرید این دو باشگاه توجیه اقتصادی ندارد و ایران خودرو سایپا باید 290 میلیارد تومان بابت خرید این دو باشگاه بدهند و سالی 30 - 40 میلیارد تومان هم هزینه کنند بدون آنکه سودی از آن ببرند، واقعاً ای تراوشات فکری از کجا نشأت می‌گیرد؟»

سرنوشت مالکیت سرخابی‌ها چه می‌شود؟

قرار است سه شنبه هفته آینده جلسه فوق العاده هیات واگذاری  سازمان خصوصی سازی تشکیل شود تا زمان مزایده سوم سرخابی‌ها مشخص شود. اخبار حاکی از آن است که سازمان خصوصی سازی بازهم قصد ندارد قیمت سرخابی‌ها را کاهش دهد و تنها می‌خواهد تسهیلات واگذاری را بهبود بخشد. قانون می گوید اگر در دو مرحله مزایده ناموفق به پایان رسید و شرکت یا کالایی که برای فروش در نظر گرفته شده به فروش نرفت در مرحله سوم این مزایده به صورت حضوری برگزار می شود.  اصطلاحا آن را با حضور خریداران به حراج می گذارند. حالا باید دید قیمت پایه این حراج کاهش می‌یابد یا همچنان پاشنه سازمان خصوصی‌سازی روی عدد 290 میلیارد تومان می‌چرخد؟