Richard Jolly | جدال ایدئولوژی های فان خال فیلسوف و پروفسور ونگر

Richard Jolly|با یک فیلسوف و یک پروفسور طرف هستیم. سرمربیان منچستر یونایتد و آرسنال فقط دو سرمربی نیستند؛ به عکس رسالت این دو بیش از این حدود است. شغل این دو سرمربی به تمامی آن ها را وقف خود کرده است. آن ها دو باقی مانده ی بزرگ این حرفه هستند، آخرین مردانی که در سالهای اولیه پس از جنگ جهانی دوم زاده شدند و هنوز هدایت دو باشگاه بزرگ را به عهده دارند. وقتی بسیاری از رقبای آن ها از جوانانی هستند که جای فرزندان آن ها به شمار می آیند، می تواند این دو را پادزهر سالخوردگی دانست.

ونگر که بیست ماه از فان خال 65 ساله بزرگتر است هفت سال زودتر یعنی در سال 1984 وارد دنیای مربی گری شد. این دو روی هم رفته عناوین قهرمانی متعددی در لیگ های گوناگونِ پنج مهمترین کشور فوتبالی اروپا – فرانسه، هلند، انگلستان، اسپانیا و آلمان- را به خود اختصاص داده اند. فان خال در دو رقابت قاره ای بزرگ نیز صاحب افتخار است. ونگر به نایب قهرمانی در هر سه جام مهم از جمله جام در جام که امروز دیگر وجود خارجی ندارد دست یافته است. آن دو روی هم بیش از 2.300 بازی انجام داده اند و بیش از 1.300 بار پیروز شده اند. هر دوی آن ها اکنون هدایت باشگاه هایی را به عهده دارند که از غول های اروپا به حساب می آیند.

هر دوی آن ها بازوبند کاپیتانی را به روبن فان پرسی تقدیم کرده اند، ونگر در آرسنال و فان خال در تیم ملی هلند. فان خال هدایت دو باشگاهی را به عهده داشته که پیشتر در صدد همکاری با ونگر بوده اند یعنی بایرن مونیخ و بارسلونا. آن ها روز دوشنبه در جام حذفی برابر هم قرار می گیرند، همچنان که هم امروز در جدال با هم قرار دارند تا حضور خود را در لیگ قهرمانان اروپای سال بعد تضمین کنند.

اما در حالی که حرفه ی این دو مرد شباهت های زیادی به هم دارد، این دو به واقع دو قطب متضاد هستند.

رقابت این دو در نیوکمپ در لیگ قهرمانان اروپا در سال 1999 به تساوی 1-1 انجامید اما در بازی برگشت بارسلونای فان خال توانست با حساب 4-2 از سد آرسنال ونگر گذر کند، دو گل ونگر را نیز در این بازی دو بازیکن سابق فان خال در آژاکس یعنی مارک اورمارس و دنیس برگکمپ به ثمر رساندند. فان خال پیروزی دوم خود را زمانی به ثبت رسانید که توانست همراه با یونایتدی ها در امارات با حساب 2-1 از سد رقیب دیرینه گذر کند.

در حالی که ونگر هنوز مترصد فرصت برای شکست فان خال است، از دست بسیاری از زیردستان سابق رقیب خود نیز به ستوه آمده است، آدم هایی مثل بازیکن سابق او فرانک ریکارد و پپ گواردیولا و دستیار سابق او خوزه مورینیو.

تأثیر این مرد هلندی بر حرفه ی مرد فرانسوی غیرمستقیم بوده است. در ابتدا تأثیری سودمند بود. برگکمپ آن همه درخشش خود را به آرسنال آورد و اورمارس توانست آرسنال را به قهرمانی در لیگ برساند. اگر برگکمپ در خلاقانه ترین دوره خود به ونگر رسید، در پربار ترین دوره خود نزد فان خال بود. او دو بار در یک رقابت به آمار 30 گل زده رسید و آن همان دو فصلی بود که زیر نظر فان خال کار می کرد.

آن ها تابستان گذشته را نیز با هم در جدال بودند، این بار بر ثر جذب بازیکنان. فان خال در صدد بود تا توماس فرمائلن را به دست آورد اما آرسنال در نهایت تصمیم گرفت تا این بازیکن را نه به رقیب خود که به بارسا بفروشد، و این در حالی بود که ونگر هم کریس اسمالینگ را می خواست. ونگر در نهایت دنی ولبک را به دست آورد، که به هر حال آماری بهتر از رادامل فالکائو دارد.

تنزل رتبه ی این دو مرد طی سالهای اخیر شاید از یک افول حکایت می کند. اوج درخشش ونگر در دهه ی نخست حضور او در آرسنال بود یعنی از سال 1996 تا 2006. اوج فان خال به سال ها قبل تر برمی گردد. دستاورد بزرگ او یعنی قهرمانی همراه با آژاکس در لیگ قهرمانان اروپا در سال 1995 رقم خورد، هنگامی که هشت بازیکن ساخته و پرورده ی او و سه بازیکن آکادمی باشگاه توانستند این افتخار را در میدان پدید آورند.

هر دوی این مربیان می توانند ادعا کنند که پول خیلی چیزها را در دوره های حرفه ای شان تغییر داده است. ونگر به خرج تیم، ساختمان جدید باشگاه را بنا کرد. باشگاه آژاکس به جایی رسید که دیگر نمی توانست از پس هزینه ستاره های نوظهور خود برآید.

هر دوی این ها پیشرفت های بزرگی را در دهه ی 1990 در عرصه فوتبال ایجاد کردند – این مردان توانستند اهمیت استعدادهای جوان را تأیید کنند و ایدئولوژی های خود را به سایر باشگاه ها صادر کنند. ونگر پای جوانان فرانسوی را به آرسنال باز کرد و فان خال هم بارسا را به عرصه ی جوانان هلندی تبدیل کرد.

اگر شباهت های این دو در دهه ی اول بسیار چشم گیر بود با آغاز دهه ی دوم شاهد تقویت اختلافات این دو بودیم.

فان خال از زمان پایان حکمفرمایی شش ساله اش در آژاکس هرگز بیش از 4 سال در یک باشگاه دوام نیاورده است. ونگر 18 ماه دیگر تا برگزاری مراسم بیستمین سال حضورش در آرسنال فاصله دارد. مرد هلندی به نظر رادیکال تر می آید و ایضاً مطمئن تر. این که بازیکنان سابق ونگر همه دست پرورده های فان خال بودند در نوع خود جالب توجه است، در حالی که فان خال بیش از هر کسی برای خود دشمن تراشید. شاید متدهای او از آن یک متخصص میان مدت ساخته است، در حالی که ونگر یک مربی درازمدت است.

اما از سال 2004 که آرسنال شکست ناپذیر وارد جاده لغزنده ای شد، ونگر هرگز نتوانست به اوج افتخار فان خال در سال 2010 دست یابد زمانی که بایرن مونیخ دو بار قهرمان بوندسلیگا شد و به فینال لیگ قهرمانان راه یافت.

اما حضیض بدبیاری های فان خال هم جالب توجه است. وی زمانی مربی مورد علاقه ساندرلند شد، زمانی که این باشگاه در مخیله اش هم نمی گنجید که به ونگر دست یابد. فان خال در سال 2008 در لیگ هلند به رتبه یازدهم دست یافته بود، رتبه ای که ونگر هرگز در بدترین دوران خود رنگ آن را ندیده است.

فان خال در این فصل به رغم خرج بیشتر و دستاوردهای کمتر، پاسخ بهتری گرفته است. ونگر اما همچنان با ارتقاع عملکرد تیم خود دست و پنجه نرم می کند. احساسی که از آرسنال متصاعد می شود این است که چیزی تغییر نکرده است، که بازیکنان می آیند و می روند اما هویت آرسنال هنوز با نام ونگر گره خورده است، به نحوی که همه آرسنال را با ونگر می شناسند.

مرد فرانسوی در این فصل اما اندکی انعطاف بیشتر به خرج داد، وی با سیستم 1-3-2-4 و 1-1-4-4 در میادین حاضر شد. فان خال به هر حال انقلابی تر است. اتخاذ یک خط دفاعی سه نفره، موجب شده است تا خط میانی او حرف اول را در میادین بزند. استفاده از دی ماریا به عنوان مهاجم، وین رونی در هافبک و اشلی یانگ در دفاع چپ از او یک متفکر نامتعارف ساخته است.

اما مخرج مشترک این دو مربی بزرگ در عمده ی دوران حرفه ای آن ها همان رویکرد فوتبال تهاجمی با پاسدهی زیاد است. فان خال هم در تیم ملی هلند و هم در یونایتد نشان داده که از پراگماتیسم بیشتری برخوردار است.

فوتبال ونگر را می شود سبک تخفیف یافته بارسلونا دانست، سبکی که در آن نه خلاقیتی به چشم می خورد و نه ابتکاری، اما تئوری های او انسجام بیشتری دارند و نتایجی هم که وی می گیرد منسجم تر هستند.

مزیت فان خال به ویژه پس از جام جهانی تابستان اخیر، شهرت او به پیروزی در بازی های بزرگ است. ونگر، همچنان که نتایج اخیرش در برابر یونایتدی ها نشان می دهد، دیگر صاحب چنین توانایی ای نیست. این هم یکی از دلایل بی شماری است که چرا این دو کهنه کار بیشتر و بیشتر از هم فاصله می گیرند.

مترجم: آرش گنجی

منبع: espnfc.com