زهرا اسدی | دربی اولین بازی برانکــو!

آخرین دربی، بدجوری غافلگیرمان کرد. تصوری که از آن بازی در ذهن‌مان ساخته بودیم، یک مساوی دوباره بود و بدتر اینکه در نهایت خوشبینی هم نمی‌توانستیم پرسپولیس را برنده بدانیم. پرسپولیسی که نه پول داشت و نه انگیزه‌ای برایش مانده بود. همان پرسپولیس اما برد؛ هر چند ناباورانه اما مهم‌ترین بازی فصل را برد. یک بار با گل کاپیتان به بازی برگشت و گل عالیشاه هم این تیم را به زندگی برگرداند. جمعه هم به امید همین گل‌ها و شریک شدن در شادی بعد از آنهاست اگر هواداران قرمزپوش سکوهای آزادی را به تصرف خود درآورند. هوادارانی که از درخشان نباختن در دربی را می‌خواستند و حالا توقع‌شان از برانکو، تکرار پیروزی بازی رفت است. مرد کروات هم البته خوب می‌داند که پیروزی در این بازی تا همیشه او را بیمه خواهد کرد.

هر چقدر هم که این دربی را عاری از حساسیت بدانند، هر چند بار که رتبه‌های فعلی پرسپولیس و استقلال در جدول لیگ برتر را به یادمان بیاورند و از بی‌تاثیر بودن سه امتیاز دربی در جایگاه دو تیم بگویند، اگر باز هم تکیه‌گاه‌شان تفکرات دفاعی برانکو ایوانکوویچ و امیر قلعه‌نویی باشد و پیش‌بینی‌شان یک بازی بی‌برنده، نه از اهمیت دربی کم می‌شود و نه حساسیت‌های این بازی زیر سوال می‌رود.
همین که برانکوی همیشه محتاط ستاره‌های پرسپولیس را کنار نشاند و با یک تیم ناهمگون و از پیش بازنده به تبریز رفت تا بازی با گسترش فولاد را از سر بگذراند و برگردد، دلیلی جز دست نخورده ماندن حساسیت‌های دربی نمی‌تواند داشته باشد. دربی با همه بی‌تاثیر بودن امتیازهایش و احتیاط‌های اعصاب خردکن و بی‌برنده ماند‌ن‌های مدامش هنوز آنقدر جذابیت دارد که حتی یکی مثل برانکو ایوانکوویچ را که ریسک کردن در زندگی فوتبالی‌اش هرگز جایی نداشته، به هیجان بیاورد و فکرش را به خود مشغول کند.
به خاطر همین دربی به قول منتقدان کم‌اهمیت است که برانکو وقتی از بابت صعود به یک هشتم لیگ قهرمانان آسوده‌خاطر شد، به بازی با گسترش حتی نظری نینداخت و نگاهش خیره ماند روی بازی‌ که هنوز پرتماشاگرترین است. دربی، همیشه دربی است؛ چه برای هواداران پرسپولیس و چه برای برانکو که تفکرات دفاعی‌اش را هرگز دوست نداشتیم و نداریم. همینطور آرامش ذاتی و به قول خودمان بی‌تفاوتی‌اش را. همین برانکو را هم اما دربی با همه بی‌اهمیت بودنش، به هیجان آورده.
این دربی نقش تازه‌ای است از تفاوت‌های این برانکو با آن پروفسوری که نهایت خوشحالی‌اش بعد از قهرمانی در بوسان، یک لبخند بود و حتی سومی در جام ملت‌های آسیا یا صعود بی‌دردسر به جام جهانی هم او را به هیجان در نیاورد. این برانکو اما آن مربی نیست که پیش‌تر در تیم‌ملی شناخته بودیم و چه بسا که به یک کری هم دعوت‌مان کند.
برانکو هنوز هیچ کاری نکرده و صعود از مرحله گروهی لیگ قهرمانان را هم کسی به پای او ننوشته. کار او تازه با دربی شروع می‌شود و مرد کروات این را بهتر از هر کسی می‌داند. می‌داند که مربی پیش از او با همین تیم، دربی رفت را برده و از برانکو هم جز این انتظاری نمی‌رود و البته پروفسور خوب می‌داند که با پیروزی در چنین بازی حمایت هواداران را تا مدت‌ها بر سر خواهد داشت.
همه اینها را می‌داند و اصلا عجیب نیست که روزهایش را فکر دربی پر کرده باشد. او حتی روزی که در تبریز روی نیمکت نشسته بود، بازیکنان را در ورزشگاه مملو از تماشاگر آزادی و در لباس دربی می‌دید و حتما تمام مدت از خودش می‌پرسیده که آیا فلان بازیکن و بهمان بازیکن در آن بازی از پس استقلال برمی‌آیند یا نه. آقای سرمربی روزهای بسیاری است که پرسپولیس را در ذهن خودش زیر و رو می‌کند تا به آن ترکیبی برسد که باید. ترکیبی که بهترین باشد و صاحب بیشترین هماهنگی و انگیزه. از او البته انتظار نداریم که همه چیز را زیر و رو کند و یک تیم جدید را با شیوه‌ای جدید بگذارد جلوی چشممان.
برای ارنج کردن پرسپولیس اما آنقدر گزینه دارد که دستش برای هر نوع چیدمانی باز باشد. چه بخواهد دفاع کند و چه نه. این را هم ما می‌دانیم و هم خودِ برانکو مطمئن است که تنها گزینه‌اش برای ایستادن در دروازه پرسپولیس در بازی جمعه، سوشا مکانی است. دروازه‌بانی که هنوز نمی‌دانیم بعدها او را باید با اشتباه‌های ویرانگرش به یاد بیاوریم یا با سیو‌هایی که شاید از هر کسی برنیاید. فقط می‌توانیم امیدوار باشیم در روز دربی سوشا همان دروازه‌بانی باشد که در لیگ سیزدهم با فولاد قهرمان شد، نه اینی که هست و با اشتباه‌های تکراری‌اش پرسپولیس را بارها به زمین زد.
به همان اندازه که از فیکس بودن سوشا در دربی اطمینان داریم، برانکو برای خط دفاعی گزینه دارد. او می‌تواند با نشاندن مایکل اومانیا و محسن بنگر در میانه خط دفاعی بهترین تصمیم را بگیرد و با فرستادن علیرضا نورمحمدی به دفاع چپ، احتمال اشتباه‌ را به حداقل برساند. برای دفاع راست هم بابک حاتمی بهترین و البته تنها گزینه است و چه خوب که پرسپولیس دوباره مجبور نیست یک نود دقیقه دیگر و مهم‌ترینش را با اشتباه‌های محمدرضا خانزاده سر کند.
یک احتمال دیگر هم البته هست و آن، اینکه برانکو درباره بازی دادن به بنگر- که به خاطر مصدومیت در این یک ماه یک تمرین درست و حسابی با تیم نداشته- ریسک نکند و خط دفاعی پرسپولیس را با ترکیب اومانیا- نورمحمدی در میانه و حمیدرضا علی‌عسگری و بابک حاتمی در چپ و راست ببندد. ترکیبی که جز پررنگ‌تر کردن احتمال گل خوردن پرسپولیس، حاصلی برایش نمی‌بینیم.
یک خط جلوتر از این مدافعان، پرسپولیس به دو هافبک دفاعی احتیاج دارد که یکی از آنها، قطعا احمد نوراللهی است و چه بهتر که در کنار او محمد نوری بازی کند تا مهرداد کفشگری. چرا که در این صورت هم خودِ نوری کارایی بیشتری خواهد داشت و هم فرناندو گابریل می‌تواند در پست تخصصی‌اش موثرتر باشد و نیازی نیست که توانایی‌هایش را روی خط طولی زمین از دست بدهد.
 این همان ترفندی بود که حمید درخشان همیشه از آن بهره می‌برد و برانکو هم انگار بدش نمی‌آید آن را- برای یک بار هم شده- امتحان کند. با روی آوردن به این روش پرسپولیس هم پاس‌های عمقی نوری را دارد که می‌تواند دو بازیکن کناری یعنی امید عالیشاه- در چپ- و هادی نوروزی- در راست- را راه بیندازد و هم از پاس‌های کوتاه و موثر گابریل و شوت‌های او بی‌نصیب نخواهد بود. سرمربی پرسپولیس حتما تا امروز متوجه شده که نوری به‌عنوان یک هافبک دفاعی بیشتر از گابریلِ لب خط به کارش می‌آید که چنین تغییری را در تصمیم‌هایش گنجانده.
برای دیگر انتخاب‌های برانکو هم البته باید شانس قایل باشیم.
مثلا اینکه بخواهد مهرداد کفشگری را به جای نوراللهی به بازی بگیرد که تغییر بدی نیست اما او وقتی ناامیدمان می‌کند که ترکیب دو نفره هافبک دفاعی را با حضور همزمان نوراللهی و کفشگری پر کند و دوباره از نوری در راس مثلث هجومی تیم بازی بگیرد. در آن صورت، گابریل باز هم باید نقش بال راست را ایفا کند و هادی نوروزی از روی نیمکت تماشاگر بازی باشد.
یک احتمال آزاردهنده هم البته می‌توانست وجود داشته باشد و آن، نیمکت‌نشینی گابریل و نوروزی و فیکس شدن پیام صادقیان است که از خوش شانسی پرسپولیس، این بازیکن هم مثل خانزاده فعلا جایی در تفکرات برانکو ندارد و در دربی هم شاید حتی روی نیمکت نبینیمش.
 در سمت راست ترکیب مهاجمان پرسپولیس اما هر اتفاقی که بیفتد، جایگاه امید عالیشاه در بال چپ را هیچ‌کس نمی‌تواند تهدید کند. او در این پست یکی از بهترین‌های پرسپولیس در هفته‌های اخیر بوده و یک هفته تمام استراحت کرده تا برای دربی سرحال باشد.
درست مثل مهدی طارمی که او هم روز بازی با گسترش فولاد استراحت کرد تا مبادا از سر خستگی و فشار بازی‌های پشت سر هم آسیب ببیند و مهم‌ترین بازی را از دست بدهد.
 با حضور طارمی در نوک خط حمله که عالیشاه و نوروزی از چپ و راست و گابریل از پشت سر تغذیه‌اش خواهند کرد، برانکو می‌تواند مطمئن باشد که تیمش به اندازه کافی فرصت گلزنی به دست می‌آورد و پشت سر آنها هم نوری و نوراللهی هستند که کنترل بازی را در اختیار بگیرند و با شوت‌های گهگاه- نوراللهی- و پاس‌های عمقی- نوری- یاری‌رسان تیم هجومی پرسپولیس باشند.

سورپرایز، بی‌سورپرایز
واقعیت این است که پرسپولیس هیچ برتری تاکتیکی بر استقلال ندارد. همانطور که هیچ سورپرایزی ندارد و از بدشانسی پرسپولیس دربی را همیشه مربی برده که حریفش را غافلگیر کرده است. علی پروین شاید بهترین نمونه از این مربیان باشد. مردی که جز او شاید هیچ‌کس نمی‌توانست مثلا افشین پیروانی را یک جلوتر از پست همیشگی‌اش یعنی در هافبک دفاعی به بازی بگیرد یا بهروز رهبری‌فر را بفرستد به دفاع چپ. بازی کردن اسماعیل حلالی در خط دفاعی را هم علی پروین در یکی از همین دربی‌ها مد کرد و او بود که با فرستادن مهدی هاشمی‌نسب در نوک خط حمله، از او یک گلزن ساخت. با همین چند تا سورپرایز علی پروین دربی‌های بسیاری را برد اما بر خلاف او، برانکو هیچ ندارد برای غافلگیر کردن‌مان. دستش به قول معروف از همین امروز «رو» است و خوب می‌دانیم که انتظار کشیدن برای یک سورپرایز تازه، تنها روزهای پیش از دربی را برای‌مان به بیهودگی خواهد کشاند و بس.

خودکشی با دفاع
می‌گویند اتوبوس سفارشی برانکو از گمرک گذشته و به پرسپولیس رسیده است. با همین شوخی، قرمزپوشان چند روزی هست که درفشی‌فر را آذین بسته‌اند و منظورشان، همان دفاع اتوبوسی معروف سرمربی کروات است که برای روز دربی سفارش داده شده و این شوخی تلخ اگر رنگ واقعیت به خود بگیرد، برای پرسپولیس بدترین اتفاق خواهد بود. چیزی مثل خودکشی. راست و دروغش گردن راوی اما می‌گویند یکی از برنامه‌های برانکو برای دربی این است که پرسپولیس را با سه هافبک دفاعی به زمین بفرستد. با هدف تجمع قرمزپوشان در یک سوم دفاعی خودی که در این صورت، تنها شانس‌های گلزنی پرسپولیس را سانترهای بازیکنان کناری از چپ و راست‌ به وجود خواهند آورد و ضربه‌های سر مهاجمان. با شناختی که از پروفسور و تفکرات دفاعی‌اش داریم، تجسم این پرسپولیس تدافعی اصلا برای‌مان دور از ذهن نیست اما انتخاب برانکو اگر همین باشد، آن را جز خودکشی نمی‌توانیم نام بگذاریم. اتفاقی که پرسپولیس را راحت‌تر از همیشه به زمین خواهد زد.

قابل پیش‌بینی‌ترین دربی
   دربی روز جمعه را همین امروز هم می‌توانیم پیش‌بینی کنیم. از روز روشن‌تر است که هر دو مربی یک مشت تفکر دفاعی را در جیب‌شان پنهان کرده‌اند تا روز دربی آنها را بریزند توی زمین و یک آخر هفته تکراری و بی‌هیجان را پیش چشم‌مان نقش ببندند. هشتادمین دربی، از همه نمونه‌های پیشین خود قابل پیش‌بینی‌تر است. هر دو تیم، پیش از هر چیز بازی می‌کنند تا نبازند و بعد اگر فرصتی دست داد و شانسی در خانه‌شان را زد، قدم بردارند به سوی پیروزی. درست طبق همان برنامه‌ای که مربیانشان خواهند نوشت. پیش‌بینی این دربی آنقدرها هم سخت نیست. تنها مورد غیرقابل پیش‌بینی می‌تواند این باشد که آیا بازیکنان برگزیده روی فرم خواهند بود یا نه؛ که در چت‌های شب پیش از این بازی مهم خبرهای خوب شنیده‌اند یا خبرهای بد. همه چیز این دربی قابل پیش‌بینی است، جز اینکه نمی‌دانیم آیا بازیکنان پرسپولیس آنقدر خلاقیت دارند که در زمین غافلگیرمان کنند یا نه.

استقلالی‌ها در مشت برانکو
چه چیزی بهتر از اینکه برانکو استقلالی‌ها را مثل کف دستش می‌شناسد؟ شناختی که مرد کروات آن را از روزهای حضورش در تیم‌ملی وام گرفته و حالا وقتش رسیده که با استفاده از آن، یک پیروزی فراموش نشدنی را در فوتبال ایران به نام خود بنویسد. سرمربی امروز پرسپولیس پیش‌ترها که بزرگترین تیم فوتبال ایران را رهبری می‌کرد، رضا عنایتی، امیرحسین صادقی و آرش برهانی را در تیم‌ملی به‌عنوان بازیکن در اختیار داشت که هر سه این بازیکنان امروز پیراهن استقلال را به تن دارند و قرار است در بازی روز جمعه برای شکست دادن مربی سابق‌شان با پرسپولیس بجنگند. البته که آنها هم از برنامه‌های تاکتیکی برانکو آگاه‌اند اما سرمربی پرسپولیس یک امتیاز مهم دیگر هم دارد و آن، اینکه تفکرات دفاعی امیر قلعه‌نویی برای نباختن در دربی را بهتر از شاگردان سابقش می‌شناسد و خوب می‌داند که همتای استقلالی‌اش این چند روز باقیمانده را در پیله‌ای که از تفکرات دفاعی‌اش تنیده، سر خواهد کرد.