وصال روحانی | آغاز عصری تازه برای تیم ملی

امروز که تیم ملی فوتبال ایران در دیداری دوستانه در خاک ازبکستان روبه‌روی این کشور قرار می‌گیرد، لاجرم شروع عصری تازه برای این تیم به تصویر کشیده می‌شود.

درست است که بازی‌های تدارکاتی فروردین‌ماه تیم ملی برابر شیلی و سوئد در خاک اروپا نیز شروع‌هایی تازه برای تیم ملی در یک مقطع تازه از فعالیت‌هایش بود اما اینک در تیم ملی تغییرات بیشتری را شاهد هستیم و مردانی که با ازبک‌ها می‌ستیزند بیش از ترکیب‌هایی که صفر – 2 بر شیلی چیره شد و یک – 3 به سوئد باخت، بوی آینده را می‌دهند. دیگر خبری از کاپیتان سال‌های اخیر تیم ملی نیست و اگر حرف کی‌روش محقق شود، جواد نکونام دیر یا زود دستیار این مربی پرتغالی خواهد شد. سیدجلال حسینی را مالیات‌های نپرداخته‌اش در تهران ماندنی کرد و چند نفری را نیز خود کی‌روش به تاشکند نبرده است که دژاگه و جهانبخش عمده‌ترین آنها هستند و اگر بخواهیم برخی افراد انتخاب نشده دیگر را نام ببریم باید اسم انصاری‌فرد را هم بیاوریم که کی‌روش معمولا از حذف وی ابا داشته است. کهنه‌کاران یا میانسالان پرتجربه‌ای مثل حیدری، بیک‌زاده، حاجی‌صفی، آندو، منتظری و قوچان‌نژاد‌ البته جزو مسافران‌اند و حقیقی نیز مثل معمول آنجا حاضر است اما این کم‌سابقه‌ها در تیم ملی هستند که نام‌شان در تاشکند جلب‌ نظر می‌کند و دیدار امروز و تا حدی هم مسابقه رسمی 26 خرداد با ترکمنستان در زمین این تیم میدان‌هایی برای برآورد کردن توش و توان این افراد است. عزت‌ا... پورقاز و حسین کنعانی‌زادگان از ملوان، اخباری و ترابی از سایپا، محمدی و رضاییان از راه‌آهن، شریفی از سپاهان، طارمی از پرسپولیس و سعید عزت‌اللهی از تیم جوانان اتلتیکومادرید از کسانی هستند که می‌توانند بیش و کم در ساختن آینده تیم ملی سهیم باشند. شاید کی‌روش امروز به برخی از این نفرات 90 دقیقه بازی ندهد و حتی از 35 دقیقه هم برای آنها دریغ کند اما سن بالا رونده تیم ملی و خستگی ملی‌پوشان فرسوده که خسرو حیدری را عملا از ترکیب ثابت بیرون رانده و زیر پای بیک‌زاده را هم به شدت سست کرده و امنیت گذشته را حتی از قوچان‌نژاد جوان سلب کرده، امواج تغییرات گریزناپذیری است که اگر تیم ملی می‌خواهد به دور نهایی جام جهانی 2018 برسد و آنجا هم حرفی برای گفتن داشته باشد، نباید از آن دوری جوید.

کی‌روش آدمی اصولا محتاط است و به بازیکنان مقیم خارج به سبب آشنایی بیشترشان با مولفه‌های فوتبال مدرن بیش از سایرین بها می‌دهد و هر بازی بزرگی که از راه می‌رسد نگاهش ابتدا به مسن‌ترها و همان ترکیب همیشگی است اما او هم بهتر از هر کس می‌داند که از برخی نفرات مسن فعلی تیم ملی آبی در دور پایانی جام جهانی روسیه گرم نخواهد شد و محکوم به تغییر است. رویکرد به غفوری و رضاییان در بال راست و آغاز ندیدن یا کمتر دیدن خسرو حیدری نشانه روشن این امر است و عمده‌تر شدن نقش پورعلی گنجی که از جام ملت‌های آسیا 2015 شروع شد و امید بستن به کنعانی‌زادگان که در دفاع وسط تیم ملی امید هم حضور دارد، محصول این باور است که با سیدجلال 33 ساله و منتظری 32 ساله نمی‌توان در روسیه صددرصد مصون ماند زیرا در آن موقع آنها 36 و 35 ساله خواهند بود. «آندو» نیز همین وضع را دارد و با این که خط حمله تیم ملی عموما جوان است کی‌روش با آزمودن طارمی در ازبکستان و ترکمنستان و سجاد شهباززاده در تهران (وی از لیست مسافران خط خورد) عملا برای نفرات این خط نیز در حال رقیب تراشیدن است. کافی است در نظر بگیریم شجاعی به رغم ارادت زیاد کی‌روش به وی 32 ساله شده و به احتمال قوی مرد جام جهانی 2018 نیست (حتی اگر کی‌روش او را مثل معمول با چشم‌های بسته انتخاب کند!) و باید نیروهایی جوان‌تر را آورد و ریسک کرد و نهراسید و پیروز شد. آزمون از همین طریق «آزمون» شد و جهانبخش از همین راه مرد میدان‌های هلند شد و گذار عزت‌اللهی از همین طریق به اتلتیکو مادرید افتاده است، هر چند در هر سه مورد این خارجی‌ها بودند که سریع‌تر از خود ما نیروهای مستعدمان را دیدند و جذب کردند و پرورش دادند و نتیجه گرفتند.

با این حال توقعات از کی‌روش فراوان است. انتخاب دروازه‌بانان جوان (که حالا اخباری هم بین‌شان هست) کار خوبی است اما نه به شرطی که آنها فقط دعوت شوند و یک نفر دیگر (حقیقی) دایما فیکس بازی کند! تجربه پورعلی گنجی، قوچان‌نژاد و غفوری در سال‌های اخیر باید به کی‌روش ثابت کرده باشد که اطمینان کردن به جوان‌ترها برای او مضر نخواهد بود و بدترین سوءتبلیغ برای او در سال‌های اخیر دعوت همیشگی از برخی مهره‌هایی بوده که فقط خود کی‌روش آنها را برترین می‌داند و حتی برخی نزدیکان این مربی و بعضی ملی‌پوشان نیز به آنها اعتقادی ندارند.

مسابقه امروز با ازبک‌ها می‌تواند شروع این باور باشد که تیم ملی باید جور دیگری ببیند و نوع دیگری حرکت کند و پرشهامت‌تر از گذشته باشد و فقط دفاعی بازی نکند. رضاییان که حتی در یک تیم اواخر  جدولی لیگ برتر جالب‌ترین گل‌ها را در فصل گذشته زد (و آن هم در حالی که گلزنی وظیفه اولش نیست) نمونه همه جوان‌های مستعدی است که هر ساله در فوتبال ما ظهور می‌کنند و چشم به فهرست‌های کی‌روش دارند تا دعوت شوند و بیشتر روحیه بگیرند. لیست‌هایی که باید تاکید کرد به رغم باقی ماندن برخی رویکردهای همیشگی و محافظه‌کارانه کی‌روش اخیرا ریسکی‌تر، شجاعانه‌تر و به تبع آن آینده‌سازتر شده است.