یک مرد و همه‌ی قصه‌هایش!

ممنون مرگ! حالا همه او را می‌شناسند، ایرج دانایی فرد!

نویسنده: محمد خندان‌دزفولی

مرگ همیشه ترسناک نیست‌ گاهی برای بسیاری لذت‌بخش هم هست، لذت‌بخش از آن جهت که شاید مرگ آنان را از زیر آوار فراموشی بیرون بکشد و یادمان آورد که شادروان فعلی چقدر غصه خورده و چه بزرگ مرد پر افتخاری را از دست داده‌ایم!

امّا چه سود که برای  تمام این انگشت گاز گرفتن‌ها و خودآزاری‌ها بابت بی‌توجهی و فراموش کردن موسفیدکرده‌های فوتبال‌مان تنها چهل طلوع و غروب خورشید کافیست و بازهم از دل برود هر آنکه از دیده برفت. تا باز هم مرگ اسطوره‌ای دیگر را از زیر آوار فراموشی خارج کند. این بار نوبت به ایرج دانایی فرد رسید تا برگ‌های کتاب فراموش شدگان ورق بخورد، به صفحه او برسد و افتخاراتش را بار دیگر مرور کنیم. افسوس که خیلی دیر چون او دیگر چشم‌هایش را بر نامهربانی‌های دنیا بسته است‌، حالا همه ایرج دانایی فرد را می‌شناسند؛ اولین گلزن ایران در تاریخ جام جهانی، یکی از بزرگان فوتبال ایران و استقلال و تاج سابق کسی که در تیم منتخب دنیا در کنار پله بازی کرده بود. بازهم خوشا به معرفت مرگ! که از خیلی‌ها بامعرفت‌تر است که  ایرج دانایی فرد را به نسلی که حتی نامی از او نشنیده بودند شناساند. 
شاید از ما و عوام نمی‌توان خرده  گرفت بابت ازیاد بردن بزرگان، ولی ایراد از کسانی‌ است که متولی و پرچم‌دار این فوتبال هستند و باید به مفاخر و پیشکسوتان این کشور احترام و توجه‌ بیشتری داشته باشند.
فوتبال  را برای خودتان و دوستانتان قبضه کرده‌اید نوش جانتان! برای ماندن در ریاست حاضر به سوراخ کردن و غرق کردن کَشتی فوتبال ایران شدید حرفی نیست شما رئیس باشید! ای کاش کمی هم از مرگ معرفت یاد می‌گرفتید و نگاهی به دور و اطرافتان می‌انداختید و ایرج دانایی‌فردها را که زیر خروارهای فراموشی اسیر شده‌اند می‌دیدید، آنان نه به دنبال پست و مقام شما هستند نه انتظار پول از شما دارند تنها به  کمی توجه و احترام قانعند.
نامگذاری یک ورزشگاه، اختصاص یک جایزه بنام یکی از بزرگان فوتبال، جامی بنام آنان، بماند تنها کمی و کمی توجه و احترام بیش از آنکه مرگ از شما جلو بزند!

از عشرت‌آباد تا نیویورک!

نویسنده: مهدی نخستین

اولین گلزن ایرانیِ تاریخ جام‌جهانی متاسفانه به دلیل بیماری کبد در بیست و یکمین روز از آذرماه سال 97 در بیمارستان نمازی شهر شیراز در سن 67 سالگی دار فانی را وداع گفت.

ایرج دانایی‌فرد متولد 20 اسفندماه سال 1329 در عشرت‌آباد تهران بود، که از بزرگترین و مهم‌ترین فوتبالیست‌های تاریخ فوتبال ایران به شمار می‌رود، پدر او علی دانایی‌فرد بود که از تاثیرگذارترین چهره‌های تاریخ باشگاه استقلال به شمار می‌رود و به مدتی طولانی سرمربیگری این تیم را برعهده داشت، همین باعث شد پسرش ایرج نیز از سنین کودکی وارد فوتبال شود و در تیم‌های پایه باشگاه تاج (استقلال کنونی) فوتبال خود را آغاز کند.

حضور بازیکنان چپ‌پا و توانمند در ترکیب تیم تاج، ایرج را از تیم محبوبش دور کرد، تا نهایتا او برای بیشتر بازی کردن و سپس گذران خدمت سربازی راهی تیم‌های عقاب و بعد پاس تهران شود. دانایی‌فرد که یک وینگر چپ بود در ترکیب پاس به خوبی درخشید و توانست با این تیم قهرمان ایران شود و از این رو مقدمات بازگشت او به تیم محبوبش فراهم شد تا در 25 سالگی باری دیگر پیراهن آبی رنگ تیم تاج را به تن کند. درخشش این‌ چپ‌ پای تکنیکی باعث شد تا کادرفنی تیم‌ملی مجاب شوند او را به بازی‌های ملی نیز دعوت کنند؛ دانایی‌فرد در روز بیستم دی ماه سال 55 در مقدماتی جام جهانی 1978 در بازی مقابل تیم‌ملی عربستان برای نخستین بار پیراهن تیم‌ملی ایران را به تن کرد تا در اولین تجربه ملی‌اش ایران 3-0 عربستان را در خانه‌اش درهم بکوبد.

او که از ارکان اولین صعود فوتبال ایران به‌ جام‌جهانی به شمار می‌رفت جز مسافرین تیم‌ملی به آرژانتین نیز قرار گرفت، تا یکی از اعضای کاروان فوتبال کشورمان باشد که برای اولین بار حضور در جام جهانی را تجربه می‌کردند، او پس از نیمکت‌نشینی در بازی ابتدایی مقابل هلند، در بازی دوم مقابل اسکاتلند در ترکیب فیکس شاگردان مهاجرانی قرار گرفت و به ستاره بی چون و چرای ایران تبدیل شد، دانایی‌فرد ماموریتی که کادرفنی مبنی بر مهار کردن آرچی جمیل ستاره اصلی تیم‌ملی اسکاتلند به او محول کرده‌بودند، را به خوبی انجام داد و مهمترین بازیکن حریف را از دور بازی خارج کرد و سپس در دقیقه 60 بازی طی یک حرکت انفرادی و چشم‌نواز به زیبایی دروازه اسکاتلند را گشود و بازی را به تساوی کشاند تا اولین گل تیم‌ملی ایران در تاریخ جام‌جهانی فوتبال را به نام خود ثبت کند و اولین امتیاز کشورمان در این تورنومنت را به ارمغان بیاورد.

ایرج دانایی‌فرد علاوه براین‌که اولین گلزن ایران در تاریخ جام‌جهانی است، اولین فوتسالیست رسمی ایران نیز به شمار می‌رود، او همچنین اولین و تنها ایرانی است که در تیم منتخب جهان بازی کرده، او پس از درخشش در جام‌جهانی 1978 برای بازی خداحافظی پله اسطوره‌ای در نیویورک به تیم منتخب جهان دعوت شد و درکنار بزرگانی چون پله، بکن‌بائر و کرایوف بازی کرد، دانایی‌فرد پس از آن بازی در آمریکا ماند و لژیونر شد و به مدت 4 سال برای تیم‌های تولسا و  رانِکس بازی کرد، مهاجرت به آمریکا و اجرای قانون عجیب آن موقع فوتبال ایران مبنی بر عدم استفاده از بازیکنان بالای 27 سال در تیم‌ملی دوران بازی‌های ملی دانایی‌فرد را به پایان رساند. وی سرانجام پس از 4فصل بازی در لیگ MLS آمریکا در سن 34 کفش‌هایش را آویخت و از مستطیل سبز خداحافظی کرد.

علی جباری پیشکسوت باشگاه استقلال و تیم‌ملی ایران طی اظهار نظری ادعا کرد، که ایرج دانایی فرد بهترین چپ‌پایی است که فوتبال ایران به خود دیده، با این حال دانایی‌فرد پس از خداحافظی از فوتبال در آمریکا زندگی آرام و بی‌حاشیه‌ای در پیش گرفت و هرگز به دنبال پست و مقام و خودنمایی در فوتبال ایران نبود، او با اداره یک فروشگاه ورزشی در نیویورک زندگی خود را می‌گذارند و سرانجام در آذرماه سال جاری به دلیل بیماری کبد در بیمارستان نوازی شهر شیراز درگذشت و دار فانی را وداع گفت.

تهیه شده در متافوتبال

*تیم نویسندگان متافوتبال*