یادداشت روز | تفشه راه یا تفشه چاه؟ / وقتی کریم با ادعای خرید پرسپولیس خبرساز می‌شود..

شاید اگر هر کس دیگری جز کریم باقری موج خبری خرید پرسپولیس را به راه می‌انداخت، در نیت کلی‌اش تردید می‌کردیم. شاید اگر همین ادعا از زبان دایی بر گوش ما جاری می‌شد، دنبال سرنخ‌هایی برای خودنمایی، برای تحریک و تهییج وزارت ورزش، برای زنده شدن نامش در رسانه‌ها یا هر دلیل دیگری می‌گشتیم. هر چه بود، واقعیت نبود! خرید پرسپولیس به صورت نقد در زمان خصوصی‌سازی؟ مگر قرار است اتفاقی بیفتد؟!
می‌توان از لابه‌لای تمام وعده‌ها و وعیدها گذشت. از نخستین ادعایی که در دولت محمد خاتمی و سازمان وقت تربیت بدنی دولت او شفاهی شد تا حربه‌ای که در دولت محمد احمدی نژاد، در دو مقطع مشخص زمانی (هر دو بار در آستانه انتخابات
ریاست جمهوری) برای فروش این دو تیم به بخش خصوصی به زبان آمد. وعده‌هایی که بیش از یک و نیم دهه به مرز اولین اقدام اجرایی (چیزی شبیه به خریدن یک خودکار برای حساب و کتاب فروش و واگذاری این دو باشگاه) نرسید را کنار بگذاریم و کمی بعد دوباره با آنها سرخوش باشیم. واقعیت اجرایی را به صورتی شفاف، حقیقی و روشن می‌توان از زبان وزیر دادگستری دولت دکتر روحانی در بازدیدی که روز سه‌شنبه هشتم مهرماه سال جاری از موسسه ایران و روزنامه ایران ورزشی داشت پیدا کرد. جایی که خیلی شفاف، در مورد دغدغه‌های واگذاری استقلال و پرسپولیس به بخش خصوصی صحبت کرد: «در مورد مردم باید بگویم که آنها پول برای خرید این دو تیم را ندارند. ببینید بحث من چیز دیگری است. استقلال و پرسپولیس دو باشگاه ملی هستند که در سراسر ایران طرفدار دارند و همین مساله باعث شده تا کارکردی فرهنگی و اجتماعی داشته باشند. ما مشکلی برای واگذاری سپاهان، ذوب‌آهن یا فولاد نداریم چون آنها فقط در منطقه خود طرفدار دارند اما قضیه استقلال و پرسپولیس فرق می‌کند و نتایج و عملکرد آنها در سراسر کشور بازخورد دارد. حال با این توضیحات چه طرحی به نظر شما می‌رسد؟ برای خصوصی شدن آنها فرمول بدهید.» و بعد مردی که خود در راس بدنه دولت ایران است خبر از آغاز بررسی‌ها برای واگذاری استقلال و پرسپولیس در «این» دولت را می‌دهد. دولتی که به دو باشگاه به‌عنوان دو عنصر فراملی، ضررده و در عین حال با قابلیت سوددهی بالای اقتصادی و فرهنگی نگاه می‌کند اما هنوز فرمول دقیقی برای واگذاری این دو به مردم پیدا نشده. دلیلش را به راحتی می‌توان فهمید. از همین واژه کلیدی «فراملی» که کلید باز شدن قفل چرایی واگذار نشدن استقلال و پرسپولیس است. مبحث واگذاری (به معنی انفصال قطب‌‌های فوتبال ایران از ید دولت و واگذاری‌شان به یک شخص یا گروه یا هیات اجرایی خصوصی) در یک نقطه، مساله «امنیتی» پیدا می‌کند، نه ورزشی! استقلال و پرسپولیس به صورت بالقوه، جمعیتی بیش از بیست میلیون هوادار دایمی، پیگیر و ثابت را کنار خود دارند. در کدام بخش از ورزش، هنر، فرهنگ یا اقتصاد و سیاست و... می‌توان چنین قدرتی را یک جا به صورت هفتگی و دایمی کنار یک مجموعه دید؟! واگذاری استقلال و پرسپولیس از همین نقطه، از همین «تردید» بزرگ، گره می‌خورد. دقیقا به چه کسی؟ با چه ضمانت اجرایی و مالی و اخلاقی و با چه آینده نگری ورزشی و فرهنگی و اجتماعی؟ برای این سوالات چه کسی باید پاسخی قطعی پیدا کند؟
مساله، گاهی فقط زیانده بودن یک مجموعه نیست. در زمان موج اجرایی شدن اصل 44 و واگذاری نهادهای دولتی به بخش‌های خصوصی، بنگاه‌ها و شرکت‌ها و کارخانجاتی به مراتب وسیع‌تر از دو قطب فوتبال ایران به مرحله واگذاری رسیدند اما اینکه امروز و با یادآوری این جمله دوم از وزیر دادگستری که «ما حاضریم وام بدهیم. حتی استقلال و پرسپولیس را به همراه ورزشگاه خصوصی کنیم اما طرح درستی که تمام مسائل در آن لحاظ شده باشد وجود ندارد.» می‌توان بهتر متوجه شد که موج‌هایی که هرازگاهی برای خرید و فروش و واگذاری و ورود سهام این دو باشگاه به بورس و فرابورس به وجود می‌آید، آنقدر پایدار و قابل اتکا نیست که بتوان روی آنها سوار شد. اینکه امروز کریم باقری که البته هرگز چه در دوران بازیگری و چه بعدها در عصر کوتاه مربیگری‌اش تمایلی برای چهره شدن در رسانه‌ها نداشته امروز با کدام پشتوانه فکری حرف از خرید سهام باشگاه پرسپولیس را به زبان می‌آورد حیرت انگیز است. او می‌خواهد دقیقا کدام سهام را از کدام اتاق بورس ایران بخرد؟ مگر سهامی هم وجود دارد؟! چه کسی برای باقری نقشه راه (یا بهتر است بگوییم نقشه چاه) کشیده؟!
کریم هم شاید سوار موجی شده که چند ماه یا چند سال بعد از پوچ بودن آن مطمئن شود. سرخابی‌ها برای واگذاری، نیاز مبرم و جدی به کمک‌هایی از سوی نهادهایی فراتر از وزارت ورزش را دارند و اینکه دو ماه قبل وزیر دادگستری در روزنامه ایران ورزشی از آغاز یک طرح در حد بررسی نحوه واگذاری این دو باشگاه خبر می‌دهد، خود نشانه‌ای است از شکل گرفتن نوپای درک این مساله. امروز کریم باقری با ادعای خرید تمام سهام پرسپولیس (همانطور که یک نفر تمام سهام مخابرات را سال‌ها قبل در کمتر از سه دقیقه خریداری کرد) خودش را روی جلد رسانه‌ها می‌نشاند اما اینکه آیا یکی مثل کریم در زمانی نامعلوم که سرخابی‌ها وارد دنیای واگذاری شدند، مورد تایید صلاحیت برای تملک پرسپولیس قرار می‌گیرد یا نه، بحثی منهای داشته‌ها و نقدینگی‌های مالی او است.

ایران ورزشی / پیام یونسی پور