یادداشت روز | به مناسبت لغو دیدارهای تیم‌ملی / متهم رديف اول، فدراسيون فوتبال

 برگزاری بازی‌های تدارکاتی بین‌المللی در سطح ملی به جز توانمندی فنی و سطح فوتبال ملی یک کشور نوعاً به چهار عامل مهم بستگی دارد؛ اول توانمندی رایزنی بین‌المللی و سطح ارتباطات فدراسیون با سایر فدراسیون‌ها یا بهره‌گیری بهینه از توان برگزار‌کنندگان این گونه بازی‌های بین‌المللی. دوم شرایط بین‌المللی و سیاسی خود کشوری که خواهان بازی تدارکاتی است. سوم میزان برخورداری از توانمندی مالی و بازاریابی در خلق درآمد یا امکان پرداخت هزینه‌های مربوطه در برگزاری بازی‌ها و چهارم راهبرد سرمربی تیم ملی برای بازی کردن یا نکردن یا به عبارتی دیگر سطح انتظارات او از حریف در برنامه‌یی که برای آمادگی فنی تیمش دارد. وقتی در اخبار شنیدیم تنها بازی رسمی تیم ملی کشورمان قبل از جام ملت‌های آسیا یعنی بازی با تیم ١١٣ دنیا فلسطین-که البته نسبت به زمانی که با او در زمان کروش بازی کردیم بهبود مناسبی در جدول رنکینگ فیفا پیدا کرده و رتبه‌اش از ١٦١ به ١١٣ ارتقا یافته- لغو شده، باید این سوال مهم جواب داده شود که واقعاً به کدامین علت از چهار مورد فوق، این شرایط برای تیم ملی پیش آمده است؟ و هر یک از مولفه‌های یاد شده چه سهمی در خلق وضعیت کنونی دارند؟ آیا برای خروج از بحران راهبرد جایگزین وجود دارد؟
اینکه بعد از بازی‌های جام جهانی در هفت ماه اخیر صرفاً توانسته‌ایم با کره جنوبی بازی کنیم و دو بازی و نصفی هم با دو تیم باشگاهی آفریقای جنوبی داشته باشیم، نشانگر ضعف در کدامین حوزه است؟ آیا همه‌چیز تقصیر شرایط سیاسی در عرصه بین‌الملل است؟
بی شک طرح مساله و آسیب‌شناسی در این چهار حوزه می‌تواند راهگشای علت یابی از وضعیت موجود باشد، وضعیتی که به عنوان واقعیتی غیرقابل انکار پیش چشمان همه است. شاید مثالی در این حوزه بتواند راهگشا باشد. وقتی در ایام انتخابات ریاست‌جمهوری سال ٨٨، تیم ملی کشورمان با ٩ تیم ملی - و نه باشگاهی - صرفاً در ٧ ماه بازی کرد، بسیاری از تحلیلگران ورزشی انتقاد می‌کردند که مثلا آن تیم در حد ما نبود، ما در کلاس فنی بالاتری هستیم یا چرا باید برای بازی‌های مقدماتی جام ملت‌های آسیا این همه بازی بکنیم. یا چرا رنکینگ تیم‌های مقابل ما بین ٤٠ تا ٩٠ است؟ اما در مقابل از آذر ماه ٨٨ یعنی بعد از بازی با تیم ملی مقدونیه در استادیوم آزادی تا ٢٣ ماه بعد یعنی آبان ٩٠ نزدیک به دو سال، فقط ٢ بازی دوستانه با تیم‌های ١٣٨ و ١٦١ فیفا یعنی تیم‌های ماداگاسکار و فلسطین در تهران به عنوان میزبان برگزار شده، اگرچه در این میان باید از برگزاری بازی با برزیل را در خارج از خانه به عنوان یک استثنا تقدیر نموده و یاد کرد. آنچه مهم‌تر از حرکت‌های جرقه‌یی است، روند برنامه‌ریزی در طول یک دوره دو یا سه ساله است که به راحتی می‌تواند به چهار عامل فوق پاسخ داده و سهم هر یک را در کامیابی یا شکست برگزاری بازی‌های تدارکاتی روشن کند. اینکه چرا صدای کمتر کارشناسی درمی‌آید و به شیوه برنامه‌ریزی فدراسیون به ویژه در سه، چهار سال اخیر انتقاد نمی‌کند، خود مقوله‌یی جداگانه است که تقریبا در بسیاری از موارد مشابه نیز دیده می‌شود، فارغ از اینکه واقعیت‌ها قطعا با کتمان آنها از بین نمی‌روند. از سوی دیگر به جز ضعف‌های فدراسیون - در مولفه‌های اول و سوم فوق الذکر- که بی‌تردید در ایجاد شرایط مذکور غیر قابل انکار است، در هفت سال اخیر سه سرمربی تیم ملی نیز در این موضوع اختلاف نظر جدی دارند و آن را نمی‌توان نادیده گرفت. علی دایی و افشین قطبی به هر دلیل فنی و فوتبالی با برگزاری هر چه بیشتر بازی‌ها موافق بودند در حالی که کارلوس کی‌روش کاملا در عمل ثابت کرده که نظری متفاوت دارد. در دوره کارلوس کی‌روش نه‌تنها سطح کیفی برگزاری بازی‌های بین‌المللی نسبت به دوره‌های قبل افزایش نیافت بلکه کمیت آن نیز در فاصله‌های زمانی مشابه با دو سرمربی قبلی، به طور چشمگیری نیز کاهش یافت. این در حالی بود که شرایط سیاسی و بین‌المللی بهبود نسبی بیشتری یافته بود. آش وضعیت کنونی آنقدر شور شده که هر کسی را به کمی برگزاری بازی‌های تدارکاتی حساس کرده و کمتر منطق فنی و فوتبالی درستی این شیوه را قبل از ورود به مرحله نهایی جام ملت‌های آسیا پشتیبانی می‌کند. شاید باید در رسانه‌های عمومی منتظر ادله سرمربی بعد از پایان بازی‌های جام ملت‌های استرالیا در خصوص مولفه‌های اول و سوم از پاراگراف اول این یادداشت باشیم که به نظر می‌رسد این پیش‌بینی محقق خواهد شد.

منصور عظیم‌زاده / روزنامه اعتماد