نگاه روز | کم محلی به یک جام زیبا / ذوب و نفت یعنی «استقامت»!

جام را مورد توجهی فزاینده و بیش از گذشته قرار داده است. امروز این سوال از نو مقابل ما خودنمایی می‌کند که چرا طبق یک رسم نادرست سال‌ها است به این جام کم اعتنایی می‌کنیم و اعتباری را که باید برای آن قایل نمی‌شویم؟ نه تنها این جام یک سهمیه آسیایی در بر دارد، بلکه فاتح آن صاحب دومین جام مهم فوتبال کشور می‌شود که فقط اهمیت لیگ برتر از آن بیشتر است.

ماراتن فیزیکی به جای کشف استعدادها
سال‌ها جام حذفی و قسمت اعظم آن را به بعد از اتمام لیگ منتقل می‌کردند. یعنی وقتی لیگ تمام می‌شد و از تیم‌ها جنازه‌ای بیش باقی نمانده بود، تازه مراحل اصلی و نهایی جام حذفی آغاز می‌شد و بارها دیده شد که از مرحله یک هشتم نهایی به بعد، پس از پایان پیکارهای لیگ برگزار می‌شد و چون تعطیلات بین دو فصل در راه بود حتی در آن زمان نیز جام حذفی را فشرده برگزار می‌کردند و تیم‌های کوبیده شده در «لیگ» را با فشارهای «حذفی» فرسوده‌تر می‌کردند، جامی که باید مظهر فن و زیبایی و کشف استعدادهای ناشناخته و معرفی نیروهای تازه و پدیده‌ها و مامن شگفتی‌ها می‌شد، تبدیل به یک ماراتن فیزیکی می‌شد و تیمی قهرمان می‌شد که جان و بدن و هنر ماندگاری زیر آن فشار طاقت‌فرسا را بیشتر از سایرین می‌داشت. در سال‌های اخیر که این رسوم غلط برداشته شد و جام را در خلال لیگ برگزار می‌کنند، ایرادات فوق کمتر و شرایط بهتر شده است اما باز هم ایراداتی به چشم می‌خورد. در دوره جاری این رقابت‌ها نیز این عیب کاملا محسوس است. در حالی که برگزاری فشرده دوره‌های یک شانزدهم تا نیمه‌نهایی در دو ماه اخیر در دستور کار قرار داشته، حالا که فینالیست‌ها تعیین شده‌اند، به آنها تا اول خرداد 94 فرصت داده شده تا برای نبردی که فدراسیون می‌خواهد نه رفت و برگشت (تهران و اصفهان) بلکه به صورت تک مسابقه باشد، تدارک ببینند.

«نیم مرده» های بیزار!
در فشردگی برنامه‌های امسال فوتبال و اوایل سال آینده تردیدی وجود ندارد و به زودی جام ملت‌های آسیا و سپس لیگ قهرمانان آسیا هم آغاز می‌شوند و تعطیلات سنتی عید نیز در راه است و چون لیگ از زمان تعطیل شدن 13 هفته باقیمانده خود را به آینده (از 13 بهمن 93 تا 25 اردیبهشت 94) موکول می‌کند طبعا وقت برای برگزاری فینال حذفی هم تنگ خواهد بود. اما با آگاهی از این قضیه هم جا داشت که مراحل اخیر جام حذفی که با چند هفته از مسابقات لیگ نیز عجین شده بود، با فشردگی کمتری برگزار می‌شد تا تیم‌ها اینگونه تحت فشار قرار نگیرند و کیفیات خود را از دست ندهند و بر اثر همان روندها محروم و مصدوم ندهند و با قوای کامل‌تر به میدان آیند و سر حال باشند و نه نیم مرده‌هایی که از زندگی بیزار و از هر مسابقه‌ای گریزانند.
سال پیش نیز این بهانه وجود داشت که جام حذفی باید در زمستان سرد به پایان می‌رسید تا لیگ هم تا 20 فروردین 93 تمام شود و تیم ملی زودتر وارد اردوی نهایی‌اش برای شرکت در جام جهانی شود و در نتیجه در برگزاری آن دوره جام حذفی هم شتاب شد. با اینکه نباید سزاواری قهرمانان ادوار اخیر و به واقع تمامی 15 دوره آخر جام حذفی را به خاطر اهرم‌ها و روش‌های برگزاری مسابقات زیر سوال برد اما این را با اطمینان می‌توان گفت که اگر زمانبندی‌های متفاوتی اجرا می‌شد و به فرمول‌های دیگری روی آورده می‌شد، چه بسا فینالیست‌ها و قهرمانان دیگری سر برمی‌آوردند و در یک فضای فاقد خستگی مفرط روحی و جسمی، تیم‌های دیگری اوج می‌گرفتند.

نمادهای شایستگی
با این وجود، در مورد ذوب‌آهن و نفت که فینالیست‌های این دوره‌اند، جز تحسین و تایید چیز دیگری برای گفتن وجود ندارد. دو تیمی که در ابتدای فصل در محاسبات هیچ فرد و سازمانی جای نداشتند (و ذوب حتی مدتی در قعر جدول لیگ دست و پا می‌زد) حالا در یکقدمی فتح دومین جام کشور و صید سهمیه آسیایی قرار دارند و از هر بابت نیز بابت این مهم شایسته‌اند. اصولا هر تیمی از برنامه‌های مافوق فشرده و به غایت غیرعقلایی فدراسیون‌ها جان سالم به در ببرد و زنده بماند، باید مجسمه‌اش ساخته شود و نفت و ذوب‌آهن نه فقط زنده مانده‌اند، به فینال هم رسیده‌اند و در لغتنامه‌ها از این پس می‌توان به جای کلمه‌های «مقاوم» و «استقامت» از واژه‌های مترادف ذوب‌آهن و نفت بهره گرفت!
ولی همه اینها نیز کم‌محلی به جامی را که ذاتا زیبا است و اگر ما منصف‌تر و صاحب فرمول‌های درست‌تری برای اجرای آن باشیم، زیباتر هم خواهد شد، توجیه نمی‌کند و جز افسوس چیزی را برنمی‌انگیزد.

ایران ورزشی / وصال روحانی