گزارشی از قطار برعکس لژیونرهای فوتبال ایران / کوچ اشتباه

داستان فوتبال ما مثل قطاری است که مسیر را بر عکس طی می‌کند، بعضی اوقات نیز از روی ریل خارج می‌شود، ‌خلاصه هر چیز عجیب و غریبی که در فوتبال جهان رخ نمی‌دهد در ایران نمونه‌اش بارز است. به طور مثال پدیده جام‌جهانی مقوله‌ای است که در آن بازیکنان خودشان را در بزرگ‌ترین ویترین فوتبال قرار می‌دهند تا مقابل چشم همگان خودنمایی کنند،‌ این نمایش سبب می‌شود یک فوتبالیست سیر صعودی زندگی حرفه‌ای خود را طی کرده و سر از باشگاه‌های بزرگ درآورد. نمونه‌های قابل بحث مثل انتقال خامس رودریگس کلمبیایی به رئال‌مادرید، ‌ناواس به همان تیم، ‌سوارس به بارسا و چند مورد مشابه دیگر که بازار نقل و انتقالات را رونق بخشید اما در میان این همه هیاهو سهم فوتبال ایران چه بود؟ بازیکنان لژیونر ایرانی که در باشگاه‌های اروپایی بازی می‌کردند سودای بازی در کدام کشور را در سر داشتند؟ آیا آمال و آرزوهای بازیکنان جوانی که افتخار حضور در جام‌جهانی را داشتند این بود که به لیگ‌های درجه چندمی حوزه خلیج‌فارس بروند؟ این بدبختی فوتبال ما نیست که بهترین و نامی‌ترین بازیکنان تیم ملی سر از تیم‌های کویتی و قطری درمی‌آورند، آن هم به خاطر دلارهای نفتی اعراب؟! آن وقت می‌پرسند چرا فوتبال ایران هر چه زمان می‌گذرد به جای پیشرفت، پسرفت می‌کند. کوچ کردن بازیکنان ایرانی به لیگ‌های عربی آنقدر زجرآور است که تنها یک دلیل را می‌توان برای آن یافت و آن چیزی نیست جز «ثروت‌اندوزی» بازیکنانی که هیچ علاقه‌ای به آینده حرفه‌ای خود و تیم ملی ایران ندارند. سال 1998 وقتی تیم ملی در جام‌جهانی فرانسه درخشید اکثر بازیکنان ایران به لیگ‌های اروپایی و تیم‌های معتبر ترانسفر شدند. دایی، باقری، عزیزی و مهدوی‌کیا به آلمان رفتند، ‌میناوند به اتریش و شاهرودی به ترکیه و پاشازاده و منصوریان نیز به دیگر تیم‌های اروپایی پیوستند ولی تیم ملی 2014 بازیکنانش ترجیح دادند به جای اینکه پله‌های ترقی را طی کنند راه را برعکس و خلاف جهت بروند. حالا باید دید کی‌روش با این اوضاع و احوال می‌تواند تیم مستحکمی در جام ملت‌های آسیا داشته باشد یا خیر؟!

اشکان دژاگه
ستاره دوملیتی ایرانی - آلمانی فوتبال ایران همانطور که از تیم ملی فوتبال آلمان گذشت، در سطح باشگاهی نیز نتوانست در اروپا ماندگار شود. بازیکنی که تا پیش از آمدن به حوزه خلیج‌فارس در تیم‌های هرتابرلین،‌ وولفسبورگ و فولام توپ زده بود،‌ در سن 28 سالگی حداقل به مدت 4 سال از فوتبال در سطح اول دنیا دور خواهد بود. پیشنهاد اغواکننده قطری‌ها به اشکان 5 میلیون پوند بود و او سالانه 4 میلیون پوند نیز دستمزد دریافت خواهد کرد.

رضا قوچان‌نژاد
او سابقه بازی در استاندارد لیژ و چارلتون را در کارنامه دارد. بازیکن 26 ساله فوتبال ایران هم طاقت ماندن در اروپا را نداشت، قطعا حضور گوچی در فوتبال بی‌کیفیت کویت به جز انگیزه‌های مالی مساله دیگری نبوده است. بازیکن تیم ملی زیر 19 سال هلند هم رویاهایش را در ثروت باشگا‌ه‌های حوزه خلیج‌فارس دنبال می‌کند. پس از انتقال دژاگه، حضور او در باشگاه‌های عربی دومین شوک وارده پس از جام‌جهانی به فوتبال ایران بود.

جواد نکونام
کاپیتان 33 ساله تیم ملی فوتبال ایران در جام‌جهانی که در این سن و سال احتمال لژیونر شدنش از سایر فوتبالیست‌ها کمتر بود ترجیح داد پس از تصمیم اشتباهش برای بازگشت به فوتبال ایران مجددا راهی اسپانیا شود حتی اگر تیم باشگاهی که قرار است در آن بازی کند در لالیگا نباشد و در لیگ دسته اول اسپانیا توپ بزند.

مسعود شجاعی
جوانی که روزی از احتمال تبدیل او به یک ستاره در فوتبال اسپانیا سخن می‌گفتند، بعد از جام‌جهانی 2014 برزیل همانند سایر ایرانی‌ها پیشنهاد خوبی از لیگ‌های اروپایی ندارد، او که فصل قبل هم در لاس‌پالماس اسپانیا و در لیگ دسته اول این کشور توپ می‌زد امسال هم هیچ پیشنهاد بهتری جز چند تیم‌ دست اولی اسپانیا همچون اوساسونا، لاس‌پالماس و رئال ساراگوسا ندارد.

دانیل داوری
دروازه‌بان فصل قبل آینتراخت برانشوایگ در بوندس‌‌لیگا برخلاف پیش‌بینی‌ها و تمایل کارلوس کی‌روش به دورگه‌ها و دوملیتی‌های فوتبال ایران در درون دروازه کشورمان در جام‌جهانی برزیل قرار نگرفت. گراس‌هاپرز زوریخ در فوتبال سوییس مقصد داوری بعد از جام‌جهانی بود.

علیرضا حقیقی
پس از نمایش بسیار مطلوب در دروازه ایران در جام‌جهانی با هیچ پیشنهادی روبه‌رو نشد. او که کم‌کم در حال عادت کردن به یک دروازه‌بان قرضی است حتی بعد از جام‌جهانی شرایطش نسبت به قبل بدتر شده است. روبین‌کازان روسیه در لیگ برتر روسیه مطمئنا از تیمی همچون اسپورتینگ کوویلیا در لیگ دسته دوم پرتغال بهتر بود. هرچند همواره فوتبال ما در انتقال دروازه‌بان‌‌های خود به سایر لیگ‌های خارجی مشکل داشته و به خودی خود خروج حقیقی از فوتبال ایران می‌تواند خوشایند باشد.

مهرداد بیت‌آشور
قبل و بعد از جام‌جهانی برای او فرقی نکرد، دفاع راست 27 ساله تیم باشگاهی ونکوور وایتکپس در لیگ برتر فوتبال آمریکا شانس بازی در جام‌جهانی را پیدا نکرد. او که هیچ پیشنهاد رسمی بهتری از تیم فعلی‌اش نداشت فصل بعد نیز در تیم سابقش توپ خواهد زد.

سیدجلال حسینی
مدافع 32 ساله تیم ملی در جام‌جهانی هم پس از کش‌وقوس‌ها و چانه‌زنی‌های فراوان با پرسپولیسی‌ها بر سر رقم قرارداد در نهایت با الاهلی قطر به توافق رسید. مدافع پا به سن گذاشته تیم ملی قبل از آغاز جام‌جهانی نیز از شانس بالایی برای لژیونر شدن در تیم‌های اروپایی برخوردار نبود.

پژمان منتظری
دیگر مدافع تیم ملی که پا به دهه چهارم زندگی‌اش گذاشته پس از آنکه به دلیل پیشنهاد بالای مالی به ام‌صلال رفت نتوانست با پایان جام‌جهانی تیم بهتری از این تیم قطری پیدا کند. ام‌صلال در زمان انتقال منتظری در رده آخر لیگ ستارگان قطر قرار داشت.

علیرضا جهانبخش
مهاجم 20 ساله تیم ملی ایران که فصل قبل در تیم نایمخن هلند توپ می‌زد از بخت و اقبال بالایی برای ارائه پیشنهاد از طرف تیم‌های اروپایی برخوردار بود. باشگاه نایمخن در فصل قبل به دسته دوم باشگاه‌های هلند سقوط کرد تا جهانبخش پس از توافق نهایی با تیم باشگاهی سابقش در فصل جاری در لیگ دسته دوم هلند به فوتبالش ادامه دهد.

سردار آزمون
او که از لژیونرهای انگشت‌شمار فوتبال ایران بود که نظر کی‌روش برای حضور در جام‌جهانی را جلب نکرد، از بهترین پیشنهاد‌های اروپایی در میان سایر فوتبالیست‌های ایرانی برخوردار بود. آرسنال،‌ یوونتوس و میلان تیم‌های خواهان آزمون قبل از جام‌جهانی بودند، اما او سرانجام در تیم سابقش یعنی روبین‌کازان ماندگار شد.
 

چالش جدید کارلوس کی‌روش
سرمربی تیم ملی کشورمان که به راحتی دعوت از دوملیتی‌ها و دورگه‌ها را در تیم ملی به دلیل حضور در لیگ‌های اروپایی در دستور کار قرار داده بود از این پس با چالش جدیدی روبه روست. لژیونرهای کی‌روش از این پس یا در حوزه خلیج‌فارس توپ خواهند زد یا در لیگ‌های دسته دوم و سوم اروپایی. کیفیت پایین لیگ‌های عربی از نظر فنی نسبت به لیگ برتر کشورمان بر کسی پوشیده نیست، درباره لیگ‌های دسته دوم اروپایی نیز باید منتظر ماند و در روزهای پیش‌رو استدلال سرمربی پرتغالی تیم‌ملی را شنید.
 

ستاره‌های دوملیتی ایران در چنگال لیگ‌های عربی
هنوز هم کسی باور نکرده که ستاره ایران در جام‌جهانی فوتبال 2014 مقابل آرژانتین سر از فوتبال قطر درآورده است. اشکان دژاگه هافبک - مهاجم توانای تیم ملی شاید تنها رویای ایرانی‌ها برای حضور فوتبالیست‌شان در سطح اول فوتبال دنیا بود. از آن طرف در‌حالی که کسی هنوز خبر انتقال دژاگه را باور نکرده بود، انتقال قوچان‌نژاد به فوتبال کویت همگان را حیرت‌زده کرد. امید اول گلزنی ایران در جام‌جهانی و بهترین گلزن ایران در رقابت‌های مقدماتی فصل آینده باید در لیگی فوتبالش را ادامه دهد که حتی کشورش در سطح اول فوتبال آسیا هم قرار ندارد.