گزارش روز | نوآوران فوتبال جهان / از ساکی تا گواردیولا

فابیو کاپلو، ویسنته دل‌بوسکه، ژوزه مورینیو و کارلو آنچلوتی از آن دسته مربیانی هستند که توانسته‌اند عنوان‌های زیادی را به دست آورند ولی هستند مربیانی که چهره فوتبال را دستخوش تغییر قرار داده‌اند؛ مربیانی که نوآور بوده‌اند، طرحی نوین در فوتبال درانداخته‌اند تا نام خود را برای همیشه در تاریخ فوتبال جهان زنده نگه دارند.

سایت ADMCSPORT در گزارشی به 5 مربی که در تاریخ فوتبال جهان طرحی نو درانداختند و چهره فوتبال را تغییر دادند سخن به میان آورد.. منظور از این 5 مربی کسانی است که توانستند سبک جدیدی را به فوتبال معرفی کند و چهره آن را دستخوش تغییر کنند.

در تاریخ فوتبال جهان مربیان زیادی ظهور کرده اند. طبیعی است که عملکرد این مربیان با هم متفاوت باشد. بعضی از این مربیان توانسته اند با تیم های خود موفقیت های زیادی را به دست آورند و در این میان مربیانی هم بوده اند که هیچ افتخاری به دست نیاورده اند. فابیو کاپلو، ویسنته دل بوسکه، ژوزه مورینیو و کارلو آنچلوتی از آن دسته مربیانی هستند که توانسته‌اند با تیم های خود افتخارات زیادی به دست آورند اما در این میان نوع دیگر از مربیان وجود دارند که چهره فوتبال را دستخوش تغییر قرار دادند. به عبارت دیگر این نوع مربیان نوآور بودند و طرحی نوین در فوتبال درانداختند تا نامه خود را برای همیشه در تاریخ فوتبال جهان زنده نگه دارند. بار دیگر تاکید می کنیم منظور از این گزارش مربیانی نیست که با جام های زیادی به دست آورده اند بلکه مربیانی است که نوآور بوده اند و فلسفه جدیدی را به فوتبال معرفی کرده اند.

رینوس میشل

بازیکن و مربی سابق فوتبال اهل هلند است. او در دوران بازی حرفه ایش برای باشگاه فوتبال آژاکس به میدان می رفت و بعدا نیز به سمت مربی این تیم انتخاب شد. میشل همچنین به عنوان بازیکن و سرمربی در تیم ملی فوتبال هلند فعالیت داشت.

بیشتر شهرت رینوس میشل به دلیل دست آوردهایش در کسوت مربیگری است. قهرمانی با آژاکس در لیگ قهرمانان اروپا، قهرمانی به همراه بارسلونا در لیگای اسپانیا و نیز چهار دوره تصدی پست سرمربیگری تیم ملی فوتبال هلند که در طی آن این تیم را به فینال جام جهانی فوتبال ۱۹۷۴ هدایت و به قهرمانی جام ملت‌های اروپا ۱۹۸۸ رساند. اعتبار او به دلیل پایه گذاری یک تاکتیک عمده فوتبال به نام "توتال فوتبال" در دهه‌ ۱۹۷۰ است. رینوس میشل در سال ۱۹۹۹ از جانب فیفا به عنوان "مربی قرن" انتخاب شد.

این مربی هلندی که لقب ژنرال را داشت میدان فوتبال را به میدان کارزار و جنگ تبدیل کرده بود. او نخستین کسی بود که از سیستم 3 - 3 - 4 در فوتبال بهره گرفت. در این سیستم بازیکنان می توانستند به راحتی به همه جای زمین بروند و از فضای های خالی تیم حریف بهره گیرند. او توانست با این سیستم آژاکس را از تیمی که برای ماندن در لیگ دست و پا می زد به قهرمان هلند و لیگ قهرمانان اروپا تبدیل کند. او با همین سیستم در تیم ملی فوتبال هلند هم نتایج درخشانی را به دست آورد و این تیم را قهرمان جام ملت‌های اروپا 1988 کرد. او شاگردان زیادی به فوتبال اروپا معرفی کرد که سرشناس ترین آنها یوهان کرایف است.

آریکو ساکی

اسطوره باشگاه میلان به شمار می آید و بیشتر از هر چهره دیگری برای این تیم ایتالیایی زحمت کشید. او بزرگ‌ترین و بهترین مربی تاریخ باشگاه میلان است و بسیاری بر این باور هستند که تیم او بهترین بازی‌های تاریخ فوتبال جهان را به نمایش می گذاشت. او پایه گذار سیستم 2 - 4 - 4 بود. این سیستم مطابق با بازی دفاعی تیم های ایتالیایی بود اما این بدین معنا نبود که تیم ساکی در بازی هجومی ضعیف بود بلکه این تیم در کارهای هجومی هم به غایت قوی و خوب بود. ساکی همچنین نخستین مربی بود که بازی دفاعی در نیمه زمین حریف را در دستور کار خود قرار داد. بازیکنان میلان در زمین حریف کار دفاع را شروع می کردند و با فشار آوردن به بازیکنان اجازه بازیسازی را به آنها نمی داند.

ساکی مربی نوآوری بود. او همچنین بازی بدون توپ را اختراع کرد تا جایی‌ که یک بازیکن مدام در حال بازیسازی و حرکت در میدان بود. ساکی تیمی با سبک بازی هجومی تشکیل داد که در فوتبال سری آ ایتالیا کمتر دیده شده بود. با فرانکو بار‌سی، کاپیتان و سازمان‌دهنده خط دفاع، پائولو مالدینی، مدافع کناری جوانی که رو به جلو بازی می‌کرد، مثلث هلندی فرانک ریکارد، رود گولیت و مارکو فان باستن توانست در همان سال ۱۹۸۸ قهرمانی باشگاه‌های دسته اول ایتالیا را برای هواداران میلان به ارمغان آورد. یک سال بعد قهرمان جام باشگاه‌های اروپا شده و سال بعد نیز موفق به دفاع از این عنوان شدند. علاوه بر این‌ها، میلان با ساکی توانست در سال‌های ۱۹۸۹ و ۱۹۹۰ به قهرمانی در جام باشگاه‌های جهان و نیز قهرمانی سوپر جام اروپا برسد. در این زمان از ساکی به عنوان مدرن‌ترین مربی ایتالیا تجلیل شد.

مربیان سرشناسی چون فابیو کاپلو، پپ گوآردیولا، یواخیم لوو، رافا بنیتس و حتی ژوزه مورینیو خود را وامدار این مربی ایتالیایی می دانند.

هلنیو هررا

مربی و بازیکن آرژانتینی - فرانسوی بود. او با این‌ که در آرژانتین متولد شده بود ولی والدین او هر دو اهل اسپانیا بودند. او به همراه پدر و مادرش نیز چهار سال در کازابلانکا زندگی می‌کردند. او مربی‌ای بود که به بازی هجومی و شناور علاقه زیادی داشت و توانست سیستم 1 - 3 -3 -3 را در جهان فوتبال راه اندازی کند. در این سیستم تیم هجومی تر بازی می کرد و ضد حملاتش مرگبار بود. او نخستین مربی بود که به بار روانی بازیکنان اهمیت داد و تلاش کرد که از نظر روحی و روانی آنها را آماده بازی کند.

یوهان کرایف

بعد از اینکه کرایف در سال ۱۹۸۴ فوتبال را به عنوان بازیکن کنار گذاشت، در حرفه مربی گری توانست موفقیت‌های چشمگیری با دو تیم آژاکس آمستردام و مدتی بعد بارسلونا به دست آورد. کرایف مشهورترین پیرو فلسفهٔ فوتبال موسوم به توتال فوتبال است که توسط رینوس میشل پایه گذاری شده است.

او مربی دیگر از فوتبال هلند است که در عرصه مربیگری هم چون دوران بازیگریش موفق و تاثیر گذار بود. او اسطوره باشگاه بارسلونا به شمار می آید و توانست با این تیم عنوان های زیادی به دست آورد. او توانست در بارسلونا طرحی نو دراندازد و این تیم را به بهترین تیم فوتبال جهان تبدیل کند. فوتبال تیکی تاکا را این مربی هلندی در آبی-اناریها پایه گذاری کرد. مالکیت توپ و دادن پاس های کوتاه و صبور بودن در نزدیکی به دروازه حریف برای نخستین بار با این مربی هلندی اجرا شد. تیکی تاکا در زمان کرایف به فوتبال جهان معرفی شد. او برای نخستین بار سیستم 3 - 3 - 4 را پیاده کرد و توانست آبی-اناریها را به سلطان فوتبال جهان تبدیل کند. او یک شاگرد بزرگ به دنیای مربیگری معرفی کرد و او کسی جز پپ گوآردیولا سرمربی کنونی بایرن مونیخ نیست.

پپ گوآردیولا

هر چند استاد یوهان کرایف است اما بدون شک موفق ترین و بهترین مربی تاریخ فوتبال بارسلوناست که با این تیم توانست جام های زیادی را به دست آورد. شش قهرمانی در یک سال با بارسلونا نشان از قدرت و توان این مربی می دهد. او توانست تیکی تاکا را زنده کند. تیم گوآردیولا با مثلث مرگبار خود لیونل مسی، ژاوی هرناندس و آندرس اینیستا نمایشی خیره کننده داشت تا جایی که سر آلکس فرگوسن تیم گواردیولا را بهترین تیم تاریخ فوتبال جهان دانست. گواردیولا استاد تاکتیک است تا جایی که به گفته بازیکنان در خواب هم تاکتیک مرور می کند. او لقب فیلسوف را دارد و به راستی که این لقب برازنده اوست. گوآردیولا بعد از عملکرد درخشانی که با بارسلونا داشت از این تیم جدا شد و الان هدایت بایرن مونیخ را برعهده دارد.

مربیان زیادی دیگری وجود دارند که چیزهای به فوتبال اضافه کرده اند مثل ماریو زاگالوی برزیلی که سیستم 4-2-4 را ابداع کرد و با آن توانست قهرمانی در جام جهانی 1970 را به دست آورد. کارلوس بیلاردو هم مبدع سیستم 32 - 5 - 3 است که فوتبال آرژانتین با آن شناخته می شود اما تاثیر 5 مربی یاده بیشتر از دیگران است.