پشت پرده احتمال عدم پخش بازی ایران و عمان

به گزارش متافوتبال و به نقل از روزنامه شرق، «بازی امروز تیم ملی پخش می‌شود یا نه؟» این سؤالی است که روز گذشته تا ساعت‌های اولیه شب هنوز بی‌پاسخ مانده بود ولی درنهایت از سوی یکی از مسئولان صداوسیما اعلام شد که این بازی پخش می‌شود. بااین‌حال مشکلی که صداوسیما برای احتمال عدم توانایی پخش این بازی و رقابت‌های مشابه عنوان کرده بود «رقم غیرمعمولی بود که شرکت پخش‌کننده انحصاری این بازی طلب کرده» هرچند که این مشکل، مربوط به امروز و دیروز نبوده و تلویزیون مدت‌ها است با شرکت مبدأ دچار مشکل است. برای ورود به پیشینه این اختلافات باید سری به شش سال پیش یعنی سال ٢٠٠٩ زد.

بستن قرارداد فدراسیون فوتبال با شرکت‌های خارجی

مسئولان صداوسیما چند روز گذشته بارها اعلام کرده‌اند که فدراسیون فوتبال ایران حق پخش بازی‌های تیم ملی را به یک شرکت خارجی فروخته‌ است. موضوع تا همین‌جا محل سؤال است؛ اینکه آیا واقعا فدراسیون فوتبال حق پخش فوتبال ملی را فروخته است؟ علی کفاشیان در پاسخ به این سؤال به «شرق» می‌گوید: «ما بازی‌های داخلی را که نفروخته‌ایم ولی بازی‌های خارجی هم که دست ما نیست؛ حالا اگر مثلا همین عمان فروخته باشد که دیگر به ما مربوط نمی‌شود». کفاشیان با زیرکی از دادن پاسخ صحیح می‌گذرد ولی واقعیت این است که فدراسیون فوتبال ایران حق پخش بازی‌های خارج از خانه تیم ملی در همه رده‌ها را (ظاهرا) فروخته است. شرکت «WSG» همان کمپانی مورد نظر است که نه‌تنها حق پخش بازی‌های تیم ملی ایران بلکه حق پخش اکثر تیم‌های ملی دیگر کشورهای آسیایی را خریده و با فدراسیون‌های مربوطه قرارداد هم بسته است. این کمپانی با بستن قراردادی با AFC به یکه‌تازی‌اش در آسیا ادامه می‌دهد و ازهمین‌رو با مسئولان فدراسیون فوتبال کشورمان هم به تفاهم رسیده است. تفاهم اولیه هم به سال ٢٠٠٩ برمی‌گردد که این کمپانی با یکی از زیرمجموعه‌هایش با نام «MP&SILVA» با فدراسیون به تفاهم می‌رسد و اتفاقا این توافق را در سایتش هم بازتاب می‌دهد. در آن سال نبی، دبیرکل فدراسیون بوده و او هم از بستن این قرارداد ابراز خوشحالی کرده بود. همچنین همین کمپانی سال ٢٠١٣ در بیانیه‌ای اعلام می‌کند «توانسته‌ایم با ٢٣ کشور از ایران گرفته تا مراکش و از امارات گرفته تا مصر، قراردادهایمان را تمدید کنیم». در همین بیانیه اشاره شده که تمدید قرارداد سه‌ساله است. پس تا همین‌جا فدراسیون فوتبال ایران با این کمپانی تا سال ٢٠١٦ قرارداد دارد و حق پخش بازی‌های خارج از خانه تیم ملی را به WSG فروخته است؛ هرچند که به گفته کفاشیان این قرارداد ربطی به بازی‌های داخلی تیم ملی ایران ندارد.

امری معمول و مرسوم

اینکه مسئولان صداوسیما اخیرا دوباره به مسئولان فدراسیون فوتبال تاخته‌اند که آنها حق پخش را به یک کشور خارجی فروخته‌اند هم در نوع خود جالب است. از قرار معلوم، تلویزیون ایران تا پیش از این در این‌گونه مسابقات که حالت رفت و برگشتی داشته «بده- بستان» راه می‌انداخته؛ به این معنی که بازی‌های داخلی را رایگان به تلویزیون کشور تیم مقابل می‌داده و در عوض بازی‌های خارج از خانه تیم ملی را هم رایگان از تلویزیون کشور مربوطه می‌گرفته است. این‌بار درباره بازی با عمان این حربه تا دقیقه آخر هم نگرفته بود چون ظاهرا عمانی‌ها هم بازی‌های داخلی و هم بازی‌های خارجی‌شان را به WSG فروخته بودند و دخل و تصرفی در آن نداشتند. اما اینکه فدراسیون فوتبال کشورمان هم قرارداد با WSG داشته باشد موضوع پیچیده‌ای نیست؛ تلویزیون سال‌هاست حق پخشی به فدراسیون و فوتبال ایران نمی‌دهد و ظاهرا مسئولان فدراسیون برای اینکه از این راه به پول برسند چاره‌ای به‌غیراز واگذاری حق پخش بازی‌های خارج از خانه ایران به این کمپانی خارجی نداشته‌اند. حالا اینکه فدراسیون فوتبال ایران قرارداد مناسبی برای واگذاری این حق پخش بسته یا خیر، سوژه‌ای است که بعدا نیاز به بررسی بیشتر دارد.
 

چرا تلویزیون از پخش بازی‌ها عاجز مانده است؟

روز گذشته در گزارشی مربوط به این مورد اشاره شد که سیما به خاطر بدهی ٥٠ میلیون‌دلاری قادر به چانه‌زنی و پخش بازی‌ها نیست. درواقع وقتی فدراسیون فوتبال ایران حق پخش بازی‌های خارج از خانه را فروخته باشد تلویزیون ایران باید با شرکت مورد نظر وارد مذاکره شده و بازی‌ها را بخرد. «WSG» سال ٢٠١٢ به ایران پیشنهاد سرسام‌آوری می‌دهد که با مخالفت جدی مسئولان تلویزیون مواجه می‌شود. پیشنهاد این کمپانی به صداوسیمای ایران این بوده که برای قراردادی ٤ ساله ایران رقم ٢٢ میلیون دلار بپردازد. رقمی به نسبت زیاد که صداوسیما قادر به پرداخت آن و یا راغب به پرداختنش نبوده است. البته در بیانیه‌ای که یکی از مسئولان ارشد WSG در همین باره نوشته، آمده: «این رقم فقط مثلا مربوط به حق پخش بازی‌های تیم ملی ایران در راه جام جهانی نیست بلکه به پخش بیش از هزارو ٣٠٠ بازی مختلف تیم‌های ملی و باشگاهی برمی‌گردد که رقم چندان زیادی نبوده است». تلویزیون ایران به هرحال علاقه‌ای برای خرید یکجای این حق پخش نداشته و به همین خاطر است که مشکلات مالی مانع از این می‌شود که بازی‌های تیم ملی حالا در رده‌های مختلف، به‌راحتی از سیما پخش شود. گفتنی است این مشکل فقط مربوط به تلویزیون ایران نمی‌شود؛ اخیرا کره جنوبی هم با این مشکل روبه‌رو بوده و از رشد خیره‌کننده حق پخش تلویزیونی رقابت‌های ملی‌اش به‌شدت گله داشته است؛ هرچند شاید این حربه که پخش این بازی‌ها در ایران همواره با تردید مواجه می‌شود (به‌ویژه در یک ماه گذشته) حربه خوبی باشد برای مسئولان صداوسیما که زودتر بودجه مورد نظرشان را بگیرند و کمی کارها را پیش ببرند.