مصاحبه روز | مهدوی‌کیا: تیم ملی مشکل فوتبال ایران نیست / به‌زودی با هامبورگ همکاری خواهم کرد / دیگر تغییرات در پرسپولیس کافی است

مهدی مهدوی کیا که برای انجام کارهای شخصی و البته مذاکره با باشگاه هامبورگ مدتی در ایران نبود و حتی پس از جام ملت های آسیا هیچ صحبتی درباره عملکرد تیم ملی در استرالیا نداشت به ایران برگشته و اکنون مدیریت پروسه استعدادیابی تشکیل تیم دانش آموزی با حضور بازیکنان زیر 11 سال را انجام می دهد. پروژه ای که او خود پیشنهادش را به وزارت آموزش و پرورش داده بود و این روزها به همراه علی دوستی مهر سرگرم آن هستند.

مهدوی کیا در این گفت‌و‌گو به سوالات مختلفی پیرامون این پروژه، آینده مربیگری اش، جریان فوتبال پایه در ایران و البته موضوعات دیگری چون عملکرد ملی پوشان در جام ملت ها، ظهور پدیده های جوان در تیم ملی، تداوم همکاری با کارلوس کی روش، وضعیت تیم پرسپولیس، اماواگرهای حذف تیم ملی جوانان و... پاسخ داد که مشروح آن در زیر می آید:

* علت راه‌اندازی تیم ملی دانش‌آموزی چه بود؟ آیا خودتان پیشنهاد راه‌اندازی را دادید یا وزارت آموزش و پرورش این درخواست را از شما داشت؟

به خاطر علاقه‌ای که خودم به فوتبال پایه داشتم و با توجه به شرایط موجود علاقه‌مند شدم به فوتبال پایه کمک کنم. از سال‌های پیش که در اروپا بودم با حضور در کشورهای مختلف و تورنمنت‌های پایه همیشه دوست داشتم در ایران یک حرکتی انجام دهیم و تیمی را داشته باشیم که به این تورنمنت‌ها بفرستیم. اینکه آن‌ها بتوانند خودشان را در این تورنمنت‌ها محک بزنند برایم ارزشمند بود. دوست داشتم این فرصت برای نوجوانان و نونهالان ما فراهم شود.

برای همین یکی از معتبرترین تورنمنت‌های فوتبال پایه که در اروپا برگزار می‌شود هماهنگ کردم و قرار شد یک تیمی از ایران را به این مسابقه‌ها ببرم. شرایط سنی این مسابقه‌ها زیر 11 سال است و به همین دلیل طبیعتا استعدادیابی در این رده سنی باید از طریق مدارس انجام شود.

بنابراین با هماهنگی که با وزارت آموزش و پرورش داشتم قرار شد تیمی را متشکل از استعدادهای برتر مدارس ایران در سن زیر 11 سال تشکیل داده و آن‌ها را برای حضور در یک تورنمنت معتبر اروپایی آماده کنیم. من اعتقاد دارم در هر رشته ورزشی کار پایه باید از مدارس آغاز شود و استعدادها باید از سنین پایین شناسایی شده و آن‌ها را پرورش دهیم.

بنا بر برنامه ی پیش رو اردوی 10 روزه‌ای را خواهیم داشت که در آن بازیکنان مستعد از سراسر استان‌های ایران نزد ما آمده و تست می‌دهند و از میان آن‌ها بازیکنانی را انتخاب می‌کنیم. البته استعدادیابی ما مربوط به برنامه فعلی نیست و اگر بازیکن مستعد دیگری هم باشد ما در خدمتش خواهیم بود. هدف ما در این مرحله پیدا کردن استعدادهایی از مناطق محروم بوده و سعی کردیم فضایی را ایجاد کنیم تا هر بازیکنی از هر منطقه محرومی در ایران فرصت دیده شدن پیدا کند. باز هم تاکید می‌کنم اگر استعدادی غیر از این‌ها باشد ما دوست داریم او را ببینیم. امیدوارم تیم خوبی تشکیل دهیم و آن‌ها را به معتبرترین تورنمنت اروپایی فوتبال پایه برده تا ببینند در دنیا چه اتفاقاتی می‌افتد و همین طور هر ساله این اتفاق بیفتد.

* آیا برنامه شما برای تشکیل تیم ملی دانش‌آموزی مربوط به فستیوال پیش روست یا ادامه‌دار خواهد بود؟

قطعا هدف ما این است که این برنامه ادامه داشته باشد و هر ساله بتوانیم استعدادهایی را شناسایی کرده و در تورنمنت‌های معتبر اروپایی شرکت دهیم. با شناسایی و حفظ این استعدادها می‌توانیم کار ریشه‌دار در فوتبال انجام دهیم.

* این فستیوال زیر نظر فیفاست و به خاطر امتیازی که شما داشتید می‌توانید در آن نماینده‌ای داشته باشید؟

این فستیوال که معتبرترین تورنمنت فوتبال پایه اروپا در سه رده سنی 11 ، 13 و 15 سال است تحت نظر فیفا برگزار نمی‌شود. چون که من سفیر فوتبال پایه آسیا هستم و با توجه به ارتباطات اروپایی که داشتم فرصت حضور در این تورنمنت فراهم شد و علاقه خودم هم همین است که تیم‌های خوبی را تشکیل دهیم و به این تورنمنت ببریم. امیدوارم از سال آینده بتوانیم برای هر سه رده سنی یک تیم داشته باشیم.

* قصد دارید در ایران آکادمی فوتبال تاسیس کنید؟

به دنبال ایجاد آکادمی هستم تا با کشف و شناسایی استعدادها آن‌ها را به صورت متمرکز در یک جا تحت آموزش و پرورش قرار دهیم تا حفظ شوند. بازیکنان در این رده سنی آینده‌های فوتبال ایران هستند و ما به شدت به آکادمی‌هایی که بازیکنان در آنجا درس بخوانند، فوتبال بازی کنند،‌آموزش زبان خارجی ببینند و... نیاز داریم.

* فکر می‌کنید بتوانید این کار را در کشور انجام دهید؟

سخت است و متاسفانه گاهی اوقات همکاری‌های لازم انجام نمی‌شود و یک سری آدم‌ها هم بعضا صحبت‌های عجیبی انجام می‌دهند. بالاخره در هر کاری مشکلات هست اما ما کار خودمان را انجام می‌دهیم.

* ظاهرا همکاری‌هایی در زمینه فوتبال پایه با باشگاه هامبورگ هم خواهید داشت.

بله، همین طور است. من روابط خوبی با باشگاه هامبورگ دارم چه زمانی که آنجا بازی می‌کردم و چه الان. من در مراسم‌های مختلفی که از سوی باشگاه برگزار می‌شد شرکت داشتم. باشگاه هامبورگ سرمایه‌گذاری عظیم 10 میلیون یورویی برای ساخت آکادمی و در مجموع فوتبال پایه خود شروع کرده است و آن‌ها هم علاقه‌مند هستند که ما همکاری مشترکی داشته باشیم.

* چه همکاری و کیفیت آن چگونه است؟

بگذارید در آینده به نتیجه مشخصی برسیم و قطعا آن را اعلام می‌کنم.

* در آن صورت فعالیت‌هایتان در فوتبال پایه ایران متوقف می‌شود؟

خیر من کارم را در ایران تعطیل نمی‌کنم. با علی دوستی‌مهر کاری را آغاز کرده‌ام و آن را جلو خواهم برد. من این کار را دوست دارم و امیدوارم بتوانیم تحولی را در فوتبال کشورمان داشته باشیم.

* به مربی‌گری در رده بزرگسالان هم فکر می‌کنید؟ در این صورت چه زمانی وارد این عرصه خواهید شد؟

قطعا به مربی‌گری در رده بزرگسالان هم علاقه‌مندم اما باید مراحل آموزشی آن طی شود. همیشه معتقد بودم یک بازیکن هرچقدر هم که در بالاترین سطوح فوتبال دنیا بازی کرده باشد اما الزاما قرار نیست به مربی بزرگی تبدیل شود. یک مربی خوب بودن نیاز به دانش روز دارد و باید دانستنی‌ها را آموخت. امیدوارم در زمانی که احتمالا برای اجرای بخشی از برنامه‌هایم به آلمان رفتم بتوانم دوره‌های مربی‌گری حرفه‌ای را در آنجا دنبال کنم تا در آینده شاید توانستم در رده بزرگسالان هم مربی‌گری کنم.

* به بحث درباره عملکرد و نتیجه تیم ملی در جام ملت‌های اسیا بپردازیم. قطعا نتیجه راضی کننده نبود اما عملکرد ملی‌پوشان را در استرالیا چطور دیدید؟

بالاخره همه انتظار داشتند ایران جزو چهار تیم پایانی جام ملت‌ها قرار گیرد. بعد از دو دوره که ما نتوانسته بودیم به نیمه نهایی صعود کنیم و از آنجا که مربی خارجی سرشناسی را هم آورده‌ بودیم همه این انتظار را از تیم ملی داشتند. متاسفانه با همه اتفاقاتی که رخ داد، این نتیجه میسر نشد اما فکر می‌کنم مشکل فوتبال ایران در بخش‌های دیگری است.

فوتبال ایران از نظر سخت‌افزاری برنامه‌ریزی وضعیت فوتبال پایه و... با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. از طرفی فدراسیون مربی سرشناسی را با قیمتی بالا برای تیم ملی آورد اما بازی‌های تدارکاتی لازم برای این تیم فراهم نشد. این کار بهانه بزرگی را به کادر فنی می‌دهد تا در صورت نتیجه نگرفتن عنوان شود که بازی‌های تدارکاتی کافی نداشتند. ما با این کار هم به دست سرمربی تیم بهانه داده‌ایم و هم کار خودمان را زیر سوال برده‌ایم.

ژاپن، قطر و برخی کشورهای عربی مربیان بزرگی را برای تیم‌های ملی‌شان می‌آورند اما برای تیم ملی امکانات لازم را هم فراهم می‌کنند. آن وقت اگر نتیجه نگیرند، مربی‌شان را اخراج می‌کنند و این حق را برای خودشان قائل هستند که وقتی پول خوبی به مربی داده و امکانات لازم را فراهم کرده‌اند پس باید نتیجه حاصل شود. اما ما چنین نکردیم. مربی را آوردیم، امکانات را ندادیم. اگر او با این وضعیت نتیجه می‌گرفت قطعا عنوان می‌شد که شاهکار بزرگی صورت گرفته است و اگر نمی‌گرفت از سوی کادر فنی کمبود بازی تدارکاتی به عنوان یکی اصلی‌ترین دلیل ناکامی بیان می‌شد.

بعد از جام جهانی حدود دو ماه بر سر تمدید قرارداد کارلوس کی‌روش وقت تلف شد و الان هم که جام ملت‌های آسیا تمام شده همچنان حضور ایشان با کش و قوس فراوانی مواجه است. ژاپن را دیدید که بلافاصله بعد از نتیجه نگرفتن سرمربی تیمش را تغییر داد البته من به این رویه هم انتقاد دارم اما بالاخره تکلیف‌شان با خود و مردم‌شان مشخص است. این وضعیت برای ما معلوم نیست. ما قرارداد خوب می‌بندیم، امکانات نمی‌دهیم و بعد از آن سرگردان می‌مانیم چون معیاری برای سنجش عملکرد کادر فنی وجود نداشته است.

* البته فدراسیون در بحث بازی‌های تدارکاتی بعضا عنوان کرده است که پیشنهادهای خوبی بوده اما سرمربی تیم با برگزاری این بازی‌ها موافقت نکرده است.

این دیگر به اختیارات فدراسیون برمی‌گردد که باید برنامه‌ریزی کند که تیم ملی در چه زمانی با چه تیمی بازی کند. متاسفانه این هم از آن دسته اتفاقاتی است که در فوتبال ما رخ می‌دهد.

*‌در مجموع شما موافق ادامه همکاری با کی‌روش هستید؟

من نمی‌توانم در این باره نظر بدهم. به هر حال وقتی یک مربی 4 سال است در فوتبال ایران و تیم ملی کار می‌کند قطعا شناخت زیادی از فوتبال ما دارد. اما معتقدم اگر قرار است کی‌روش را نگه داریم باید برنامه تیم ملی مشخص شود. تاریخ بازی‌های تدارکاتی و تا جایی که می‌شود حریفان مشخص شوند. نقشه راه تیم ملی معلوم باشد و امکانات لازم هم تهیه شود. همچنین در قرارداد سرمربی به صراحت بیان کنند که اگر به طور مثال تیم ملی نتوانست به جام جهانی 2018 صعود کند، می‌توانیم با او قطع همکاری کنیم. چنین شروطی در یک قرارداد باعث می‌شود فدراسیون از نظر مالی کمتر ضرر کند نه اینکه مثل الان نمی‌دانیم در قرارداد کی‌روش چه اتفاقی افتاده است! او را با رقم بالا آورده‌ایم اما الان که برخی معتقدند باید برکنار شود هیچ معیاری برای سنجش کار او نیست. اتفاقا کی‌روش حق هم دارد که می‌گوید بازی تدارکاتی نداشتم چون واقعا این بازی‌ها نبودند. فدراسیون در اینجا از طرفی قرارداد میلیونی با سرمربی تیم ملی بست و از طرفی تیم ایران نتوانست به جمع چهار تیم پایانی جام ملت‌ها راه یابد. این دو موضوع با هم همخوانی ندارند.

* چه پیش‌بینی از نتیجه تیم ملی در استرالیا داشتید؟

فوتبال ورزش اتفاقات است و نمی‌شود آن را پیش‌بینی کرد اما پتانسیل فوتبال ایران همیشه حضور داشتن در جمع چهار تیم اول آسیاست. هر وقت این نتیجه حاصل نشد، یعنی یک جای کار ایراد دارد.

* جدا از بحث نتیجه عملکرد فنی تیم را چگونه دیدید؟

همه می‌دانند نگرش بازی تیم ملی این است که فضا را به حریف بدهیم و در زمین خودمان جمع شویم تا فرصت ضد حمله پیدا کنیم و این سبک را مقابل تیم‌های عربی که بعضا در بازی کردن با آنها مشکل داشتیم، خوب اجرا می‌کنیم. اما شاید مردم دوست دارند تیم ملی بیشتر هجومی بازی کند. فکر می‌کنم آن‌ها بازی‌هایی که ایران توانست 6 گل به کره جنوبی بزند، 4 گل به چین بزند و... را بیشتر دوست دارند اما نهایتا تفکرات سرمربی است که تیم را جلو می‌برد و در جام ملت‌ها هم تفکرات کی‌روش همین بود.

* جوان‌های تیم ملی را در جام ملت‌ها چگونه دیدید؟

از نظر من حسن این تورنمنت ظهور تعدادی از بازیکنان جوان و آینده‌دار در تیم ملی بود. بازیکنی چون مرتضی پورعلی‌گنجی که من چندین سال از زمان علی دوستی‌مهر می‌شنیدم که وضعیت خوبی در تیم‌های ملی پایه زمانی که شاگرد دوستی‌مهر بوده داشته است. ظهور این بازیکنان جوان در ترکیب اصلی تیم ملی از فایده‌های حضور ما در جام ملت‌ها بود که آن‌ها می‌توانند آینده تیم ملی را رقم بزنند.

* چقدر با جوان‌گرایی انقلابی و اساسی در تیم ملی در این مقطع زمانی موافق هستید؟

باید ببینیم سیاست سرمربی تیم چیست. از نظر من جوان‌گرایی همیشه باید در تیم ملی صورت گیرد تا تیم ما دارای پشتوانه محکمی شود. الان هم یکی از زمان‌های همیشگی است که می‌توانیم در تیم ملی جوان‌گرایی داشته باشیم.

* درباره پرسپولیس صحبت کنیم که تا قبل از بازی با پدیده اصلا حال و روز خوبی نداشت! چرا پرسپولیس امسال به این روز افتاد؟

مشکلات مدریتی و تغییراتی که در سطح مدیریتی و کادر فنی صورت گرفت نهایتا کار را برای پرسپولیس خیلی سخت کرد؛ همچنین تیم هم با مشکلات روحی و روانی زیادی دست و پنجه نرم می‌کرد اما خوشبختانه برد پدیده خیلی زیاد به تیم روحیه داد و از این جهت بسیار مهم بود. فکر می‌کنم یک تجدید قوای روحی و روانی عالی برای تیم بود هرچند همه مردم انتظار بیشتری از پرسپولیس دارند. تیمی با این همه طرفدار تنها باید برای قهرمانی بجنگد اما متاسفانه در چند سال اخیر شرایطی بر این تیم حاکم شده که خوشایند مردم نبود.

من به عنوان یک طرفدار پرسپولیس تنها امیدوارم پرسپولیس به روزهای اوج خودش برگردد و در شرایط مطلوبی لیگ قهرمانان آسیا را آغاز کند.

* بهتر شدن اوضاع پرسپولیس را در گرو تغییر و تحولات دوباره در کادر فنی می‌بینید؟

خیر معتقدم تغییرات در پرسپولیس دیگر بس است. تغییرات بیشتر تیم را به هم می‌ریزد. این تیم الان در وضعیتی قرار دارد که به شدت نیازمند حمایت است. مشکلات زیاد بوده اما الان بهتر است به خاطر بازی‌های باقی مانده لیگ و همچنین مسابقه‌های مهم لیگ قهرمانان آسیا که پرسپولیس باید در آن‌ها شرکت کند، از این تیم حمایت شود. پرسپولیس تیم بزرگی است و می‌تواند از این وضعیت خارج شود.

* مسابقه‌های لیگ برتر را دنبال می‌کنید؟ چه تیم‌هایی را امسال مدعی اصلی قهرمانی می‌دانید؟

وضعیت بالای جدول به گونه‌ای بوده که پیش‌بینی تیم قهرمان بسیار سخت شده است. نفت طی چند سال گذشته همیشه جزو تیم‌های مطرح بالای جدول بود و الان استقلال هم خودش را بالا کشیده است. از طرفی سپاهان و فولاد هم مدعی هستند اما با جریانی که الان در لیگ می‌بینم نباید از ذوب آهن غافل شد. آن‌ها تیم بسیار خوبی دارند.

ذوب آهن نسبت به شرایط نیم فصل نخست و زمانی که لیگ تازه شروع شده بود، وضعیت بسیار بهتری پیدا کرده است. باید به مدیریت این باشگاه بویژه سعید آذری تبریک گفت که صبر داشت و برای تغییر سرمربی تیمش عجله نکرد. آن‌ها یحیی گل‌محمدی را نگه داشتند و نتیجه‌اش را هم دیدند. ذوب آهن هفته به هفته بالاتر می‌آید.

* پس از مسابقه‌های قهرمانی جوانان آسیا که تیم ایران ناباورانه از مرحله گروهی حذف شد صحبتی درباره آن نتیجه نداشتید و به یکباره به همراه علی دوستی‌مهر از تیم کنار رفتید! علت آن نتیجه را چه می‌دانید؟

در رده پایه همیشه این اتفاقات رخ می‌دهد. شاید کسی فکر نمی‌کرد تیم میانمار با سابقه هیچ به یکباره می‌آید و به جام جهانی صعود می‌کند. همه کشورها مشغول کار هستند. تایلند، میانمار و... همین تیم امارات که توانست در جام ملت‌ها به مقام سومی آسیا برسد سال‌های زیادی است که برنامه درازمدتی دارد. دو سال پیش گفتم امارات چند سال دیگر قطب اول فوتبال غرب آسیا می‌شود. آن‌ها بی‌جهت سوم آسیا نشدند. این تیم یکی از قدرت‌های آسیاست. امارات برنامه‌ریزی کرد. 8 یا 9 سال با یک مربی کار کرد. در رده نوجوانان، جوانان، المپیک و الان هم به سن بزرگسالان رسیده‌اند. این موفقیت نشان از برنامه درازمدت آن‌ها دارد.

از نظر من همه کشورها در فوتبال پایه به شدت مشغول کارند اما ما غفلت داریم. با یک نفر هم نمی‌توان کار را درست کرد. علی دوستی‌مهر دو مرتبه تیم نوجوانان را به جام جهانی برد و از مرحله گروهی بالا رفتیم اما قرار نیست همیشه این اتفاق بیفتد. قطعا عوامل دیگری هم در موفقیت فوتبال پایه اثرگذار هستند.

* ظاهرا می‌خواهید برای بازی خداحافظی دیوید یارولیم به آلمان بروید.

بله بنا به دعوت باشگاه هامبورگ قرار است فروردین ماه این بازی برگزار شود که از بازیکنان سرشناس زیادی دعوت به حضور کرده‌اند. من هم دوست داشتم در این مسابقه شرکت کنم چون دیوید یارولیم یک فوتبالیست بسیار حرفه‌ای و به معنای واقعی یک بازیکن عالی بود.