فیفا در بحران / گزارش کامل و جامع «متافوتبال» از دستگیری های گسترده مقامات فیفا

زوریخ این روزها شاهد یکی از مهم ترین اتفاقات فوتبالی تاریخ دنیاست. قرار است فردا انتخابات فیفا انجام شود و مهم‌ترین نهاد فوتبالی جهان، رییس خود را بشناسد. همین هم شده که همه مدیران ارشد فوتبال دنیا خود را به زوریخ و هتل لاک رسانده‌اند تا در کنگره سالانه فیفا شرکت کنند. اما ماجرا با بازداشت 6 عضو بلندپایه فیفا در این هتل حسابی جنجالی شده است. حالا نگاه همه تحلیلگران فوتبالی، مالی و البته قضایی دنیا به اتفاقات هتل لاک زوریخ دوخته شده است. آیا این ماجراها منجر به یک رنسانس تاریخی در فیفا خواهد شد؟

ماجرا چه بود؟ 

مدیران فیفا صبح چهارشنبه خود را به طرز عجیب و غیرقابل باوری آغاز کردند. بیش از 12 مامور اداره اجرای قانون سوییس خود را به این هتل رسانده بودند تا 6 عضو فیفا را دستگیر کنند. بر اساس گزارش‌ها این دستگیری آرام و بدون دردسر صورت گرفته. ماموران حتی به مظنونین اجازه داده‌اند که چمدان‌های خود را جمع کنند. با این همه شاکی اصلی رهبران فیفا، مقامات قضایی سوییسی نیستند. اداره فدرال عدالت سوییس تاکید کرده افراد مورد اتهام به درخواست مقامات آمریکایی دستگیر شده‌اند. ظاهرا شاکی اصلی ماجرا FBI آمریکاست. ماموران این نهاد پلیسی ایالات متحده در تحقیقات گسترده خود متوجه شده‌اند که شماری از مقامات بلندپایه فیفا که در قاره آمریکا فعالیت می‌کنند، مرتکب فساد شده‌اند. اتهام اصلی آنها دریافت و پرداخت رشوه به اندازه 150 میلیون دلار است. اکثر دادوستدهای مالی این پرونده در خاک آمریکا صورت گرفته و به همین دلیل FBI دنبال پرونده بوده است. به گفته بازپرس این پرونده، پرداخت و دریافت رشوه‌ها برای رای‌گیری در مورد جام‌جهانی، معاملات بازاریابی و توافقات حق پخش صورت گرفته. البته این میزان از رشوه(150 میلیون دلار) در مدت زمان 20 سال صورت گرفته است. درواقع ریشه اصلی ماجرا به سال 1990 باز می‌گردد و ماموران FBI از آن سال رد تخلفات مقامات فیفا را زده‌اند.

لورتا لینچ، دادستان کل آمریکا که دقیقا یک ماه از زمان صدارت او می‌گذرد، در باره این پرونده می‌گوید: «این پرونده شامل فسادی شایع است که سیستماتیک شده و عمیقا در آمریکا و خارج از آن ریشه دوانده است.» مقامات سوییسی هم در مصاحبه‌های روز گذشته خود جزییات بیشتری از مفاد پرونده را فاش ساخته‌اند: «بر اساس دادخواست آمریکایی‌ها، بسیاری از رویدادهای جهانی فوتبال توسط دریافت رشوه لکه دار شده است. از جمله، مسابقات انتخابی جام جهانی در منطقه کونکاکاف(آمریکای مرکزی و شمالی)، گولد کاپ، لیگ قهرمانان کونکاکاف، کوپا آمریکا و لیبرتادورس.»

فساد به جام‌جهانی قطر هم ربط دارد؟

درست از زمان مشخص شدن میزبان جام جهانی 2014،حرف‌هایی مبنی بر پرداخت رشوه توسط مقامات قطری به اعضای کمیته اجرایی فیفا شنیده می‌شود. حالا هم با دستگیری چند عضو از این کمیته مهم فیفا – کار تعیین میزبان‌ رقابت‌های مختلف را بر عهده دارد – دوباره شایعات بر سر زبان ها افتاده است. با این همه حداقل تا این لحظه که خبری از چنین اتهامی نیست. گزارش‌ها حاکی از آن است که  مقامات FBI  به ماجرای تعیین میزبان جام‌جهانی 2010(آفریقای جنوبی) هم مشکوک هستند و به بنظرشان در این ماجرا هم رشوه‌هایی رد و بدل شده. اما با این حال اسمی از جام‌های جهانی روسیه و قطر به میان نیامده است. با این همه مقامات سویسی اعلام کرده اند تحقیقاتی برای روشن شدن واقعیت اعطای میزبان جام‌جهانی 2018 به روسیه و 2022 به قطر را آغاز کرده‌اند.

آیا موقعیت بلاتر در خطر است؟

نکته جالب ماجرای صبح چهارشنبه این است که این دستگیری ها دقیقا در فاصله 48 ساعت مانده به انتخابات فیفا انجام شده است. مساله‌ای که کمی عجیب به نظر می‌رسد. مقامات FBI در حالی که می توانستد اعضای آمریکایی فیفا را در کشور خودشان یا قاره آمریکا دستگیر کنند، در سوویس به چنگ آورده‌اند. شاید به این خاطر که جمع آنها در زوریخ جمع بوده و امکان فرار و یا تبانی را برای سایر متهمان از بین می‌برده است. با این همه این دستگیری ها بدون شک روی انتخاب مجدد بلاتر تاثیر گذار خواهد بود. او در حالی خود را آماده پیروزی در پنحمین انتخابات عمرش می‌کند که در هفته های اخیر به واسطه انصراف لوییس فیگو از کاندیداتوری، حسابی زیر تیغ انتقاد قرار گرفته است. مخالفان فیفا اعتقاد دارند او یک دیکتاتور است و نمی‌گذارد شخص دیگری به کرسی ریاست فیفا نزدیک شود. اما پیرمرد سوییسی در پاسخ می‌گوید: « فیگو آزاد است تا هر آنچه که اعتقاد دارد بر زبان آورد. می‌توانید از او بپرسید که چرا واژه دیکتاتور را در وصف من به کار برده است. لقب‌های زیادی را درباره من به کار می‌برند این در حالی است که من هنوز رئیس فیفا هستم. من آدم دیکتاتوری نیستم. شما می دانید که من بسیار امیدوار هستم و لحظه‌ای اعتماد خود را از دست نمی دهم. اطمینان دارم که در انتخابات دوباره می‌توانم به پیروزی برسم.» با این همه او بعد از اتفاقات رخ داده در هتل داک ترجیح‌ داده است سکوت کند. عده‌ای اعتقاد دارند دستگیری معاونین بلاتر می‌تواند نشانه‌ای از فساد شخص رییس هم باشد. اما مساله اینجاست که اکثر دستگیر‌شده ها نه دست نشانده رییس 79 ساله که انتخاب شده توسط کنفدراسیون های قاره‌ای عضو فیفا بوده‌اند. والتر دی‌گرگوریو، سخنگوی فیفا در اینباره می گوید: «این لحظه سختی برای ماست اما باید بگویم بلاتر و والکه(دبیرکل فیفا) در این ماجرا دخیل نیستند. هیچ اتهامی موجه آنها نیست.» او البته حرف‌های جالبتری هم درباره کل ماجرا دارد: «این ماجرا برای فیفا خوب است. اینکه مدام بگویند شما فساد دارید خوب نیست. اما اینکه فیفا پاکسازی شود خوب است. » شاید ماجرای دستگیری مقامات بلندپایه فیفا برای بلاتر خیلی هم گران تمام نشود. او احتمالا می‌تواند سرش را بالا بیاورد و بگوید: «FBI با کسی شوخی ندارد. اگر من هم اتهامی داشتم، دستگیر می‌شدم.» شاید ماجرای صبح چهارشنبه هتل لاک، سندی باشد بر بی‌گناهی سپ بلاتر. شاید هم آغاز راهی باشد که در نهایت به زیر کشیده شدن او توسط مقامات قضایی منجر خواهد شد. چه اینکه پرونده همچنان باز است و هنوز رسیدگی‌های قضایی و بازجویی از متهمان آغاز نشده.