حاشيه روز | بلاتر کیست و چگونه 17 سال سلطه او بر فیفا ادامه یافت؟

وی که از سال 1998 تاکنون ریاست فدراسیون بین المللی فوتبال را در اختیار دارد، روز جمعه در انتخابات این فدراسیون در رقابت با علی بن الحسین اردنی با کسب 133 رأی از 209 رأی حاضرین در شصت و پنجمین کنگره فیفا دوباره بر کرسی ریاست نشست.

تمامی این اتفاقات در حالی روی داد که اتهام فساد و ارتشاء در چند سال گذشته فیفا را در بر گرفته است و کمتر کسی فکر می کرد بلاتر بتواند در مقابل ائتلاف قدرتمند برخی از کشورها به خصوص اروپا و آمریکا و در رأس آنها انگلیس پیروز شود.

اما ژوزف سپ بلاتر کیست؟

هشتمین رییس فیفا متولد 1936 در سوییس است که تحصیلات خود را در سال 1959 در رشته بازرگانی و اقتصاد در دانشگاه لوزان به پایان رساند.

زندگی دوران کودکی و جوانی او هیچ شباهتی به سلطنت امروزی اش ندارد.

پدرش در یک کارخانه بزرگ تولید مواد شیمیایی کار می کرد، اما درآمد او کفاف تأمین ژوزف، دو برادر به نام های پیتر و مارکو و تنها خواهرشان به نام روت را نمی داد.

گفته می شود بلاتر در دوران نوجوانی برای خوابیدن از تخت مشترک با برادرش پیتر استفاده می کرده و برای دریافت چند سکه و کمک به خرج خانواده، میوه ها و سبزیجاتی که در خانه پرورش می دادند را با چرخ دستی به بازار می برده است.

شاید همین اتفاقات موجب پرورش روحیه مقاومت در بلاتر شده است.

او یک بار اینگونه خود را توصیف کرد: من یک بز کوهی هستم که به رفتن و رفتن و رفتن ادامه می دهم. نمی توانم بایستم و فقط می روم.

بلاتر زمانی هم گفته بود، درخواست مادر مرحومش برای شتافتن به دیار باقی را نپذیرفته است.

وی در سال 2013 اعتراف کرد در یکی از سفرهای خود به زادگاهش که طبق معمول قبل از هر جا به قبرستان و سر مزار مادرش رفته بود، با او ارتباط برقرار کرد و مادرش از وی خواست که به او بپیوندد، اما بلاتر اینگونه پاسخ داده است: کار و بارم روبراه است. اکنون وقت آمدن نیست.

بلاتر در جوانی به فوتبال روی آورد و بعد پیشنهادی از سوی تیم اسپورت اف.سی لوزان دریافت کرد، اما همانطور که پدرش گفته بود، در فوتبال پول نیست، او موفقیت چندانی کسب نکرد.

به همین دلیل بلاتر راه تحصیلات دانشگاهی را پیش گرفت و وارد دانشگاه شد.

وی در دوران دانشجویی نیز با وجود اینکه هوش سرشاری داشت و دست کم به چهار زبان صحبت می کرد، در تعطیلات در پیست های اسکی آلپاین کارگری می کرد تا خرج تحصیلاتش را در بیاورد.

وی بعد از دانش آموختگی فعالیت های گوناگون از جمله دبیر کلی فدراسیون هاکی روی یخ سوییس و مشارکت در برگزاری المپیک های 1972 و 1976 انجام داد و همکاری خود با فیفا را از سال 1975 و ابتدا به عنوان مدیر فنی و بعد دبیر کلی آن آغاز کرد. بلاتر سپس در انتخابات 1998 ریاست فیفا به جای ژائو هاوه لانژ انتخاب شد و این ریاست را تا به امروز ادامه داد.

دوران ریاست بلاتر تاکنون با جنجال های فراوانی همراه بوده است. وی در یکی از پر سر و صدا ترین اظهار نظرهایش گفته بود فوتبالیست های زن باید هنگام بازی دامن بپوشند تا فوتبال آنها جذاب تر شود. وی زمان دیگری هم نقل و انتقالات در فوتبال را به برده داری نوین تشبیه کرده بود.

گفته می شود حقوق بلاتر حدود 1.7 میلیون پوند در سال است که البته رقم دقیق آن با توجه به درآمدهایی که از طرق دیگر و ریاستش در فیفا کسب می کند، قابل محاسبه نیست.

برخی داستان ها از هزینه های سرسام آور او برای طراحی لباس های رسمی خود و همچنین صورت حساب های گزاف لیموزین تنها دخترش حکایت می کند، ولی هنوز مدرکی در این رابطه به دست نیامده است.

دوستان و همکارانش هم می گویند که بلاتر بیشتر از پول و ثروت، به شهرت اهمیت می دهد و بدترین چیز برای او نادیده گرفته شدن است.

وی تقریبا تا قبل از انتخاب روسیه و قطر به عنوان میزبان های دو جام جهانی 2018 و 2022، دوران ریاست بی دردسری را در فیفا سپری کرده بود، اما بعد از این اتفاقات، به خصوص از سوی کشورهای شکست خورده در کسب میزبانی مثل انگلیس آماج اتهاماتی مثل فساد و پرداخت رشوه قرار گرفت. همان اتهاماتی که در انتخابات سال 2011 محمد بن همام رقیب قطری او را از سر راهش برداشت و او را برای یک دوره چهار ساله دیگر سکان دار فیفا کرد.

از این رو به نظر می رسد که برگ برنده او در انتخابات اخیر حمایت کشورهای آسیایی و آفریقایی بود که بیشترین آرا را در اختیار داشتند.

بلاتر علاوه بر برنامه های توسعه فوتبال که در این دو قاره به اجرا گذاشته است و پس از بردن جام جهانی 2002 به آسیا و برگزاری جام جهانی 2010 در آفریقا بر خلاف روال معمول برگزاری این رقابت ها در اروپا و آمریکای قدرتمند، توانست طرفداران زیادی در این مناطق کسب کند. وی وعده اجرای برنامه های توسعه بیشتری را هم در این دو قاره داده است.

در نخستین دوره ریاست بلاتر، تعداد تیم های شرکت کننده در جام جهانی از 24 تیم به 32 افزایش یافت تا تیم های بیشتری از آسیا، آفریقای و آمریکای شمالی در این تورنمنت شرکت کنند.

به همین دلیل و علاوه بر این از آنجایی که در فیفا، تمامی کشورها دارای رأی مساوی هستند، علی بن الحسین شاهزاده اردنی با وجود حمایت آمریکای شمالی و فدراسیون های اروپایی نتوانست در مقابل بلاتر شانسی داشته باشد و در دور دوم رأی گیری انصراف داد.

بن الحسین بعد از انصراف لوییس فیگو ستاره سابق فوتبال پرتغال و میشل فان پراگ رییس فدراسیون فوتبال هند، تنها رقیب بلاتر در انتخابات بود.

دشمنی کشورهای غربی با بلاتر تا حدی پیش رفت که روز چهارشنبه هفته گذشته یعنی یک روز پیش از آغاز کنگره فیفا، مقامات قضایی آمریکا با همکاری پلیس سوییس تعدادی از اعضای ارشد فیفا را به اتهام فساد بازداشت کردند. اما این هم کارساز نبود.

در فیفا رأی کشورهای کوچکی مثل کاستاریکا و جزایر کوک با کشورهای بزرگی مثل فرانسه، آلمان و آمریکا برابر است. بنابراین حمایت تعداد زیادی کشور کوچک بهتر از حمایت تعداد اندک کشور بزرگ است.