نوستالژی روز | آنچه ۳۰ سال پیش بر تیم ملی فوتبال ایران گذشت / روایتی متفاوت از داستان عجیب اعتصاب ملی‌پوشان فوتبال ایران

به گزارش متافوتبال و به نقل از ایسنا، روز سوم آذر سالروز درگذشت پرویز دهداری معروف به معلم اخلاق است. ۲۴ سال از درگذشت این بازیکن نامدار فوتبال ایران در سن ۵۷ سالگی می‌گذرد و همین بهانه‌ای شد تا مروری بر اتفاقات مربوط به آخرین دوره حضور او در تیم ملی فوتبال داشته باشیم. اتفاقی که با نام اعتصاب ۱۵ بازیکن تیم ملی مشهور است.

پرویز دهداری در سال ۱۳۶۴ هدایت تیم ملی فوتبال ایران را برعهده گرفت. تنها یک سال بعد از این اتفاق، ۱۵ بازیکن تیم ملی فوتبال ایران نامه کناره‌گیری خود از تیم ملی را به فدراسیون وقت تحویل دادند.

احمد سجادی، محمد پنجعلی، اصغر حاجیلو، مرتضی فنونی‌زاده، شاهین بیانی، شاهرخ بیانی، حمید درخشان، مرتضی یکه، فرشاد پیوس، عبدالعلی چنگیز، ناصر محمدخانی، سیدمهدی ابطحی، ضیاء عربشاهی، سیروس قایقران و غلامرضا فتح‌آبادی نام این ۱۵ نفر بود که قایقران خیلی سریع امضای خود را پس گرفت تا ۱۴ نفر در این لیست باقی بمانند.

این بازیکنان تصور می‌کردند که فدراسیون فوتبال در حمایت از آنها، دهداری و همکارانش از جمله رضا وطن‌خواه را برکنار می‌کند و فرد دیگری را سرمربی تیم ملی می‌کند اما این اتفاق رخ نداد.

ماجرا از کجا شروع شد؟

بعد از بازی‌های آسیایی ۱۹۸۵ سئول و حذف تیم ملی فوتبال ایران در این رقابت‌ها، ۱۵ بازیکن تیم ملی فوتبال ایران نامه استعفای خود را به خبرنگار وقت روزنامه ابرار ورزشی می‌دهند. متن نامه به شرح زیر است:

"بسمه تعالی

ضمن آرزوی موفقیت برای ملت شهید پرور ایران و پیروزی رزمندگان اسلام و مسلمین بر کفر، ما بازیکنان تیم ملی بنا بر رسالتی که به عهده ما بچه‌های این آب و خاک اسلامی بوده با تمامی قدرت هم قسم گشته‌ایم که بازی‌های آسیایی سئول را به اتمام رسانده و بعد از بازی ها چون دیگر قادر به ادامه همکاری با مربیان تیم ملی نیستیم، لذا از کلیه ملت عزیز و مسئولین ورزش خواهانیم ما را مورد عفو قرار داده و آرزوی موفقیت تیم ملی را در همه میادین از خداوند بزرگ خواهانیم. ان‌شاءالله... به امید پیروزی هر چه سریع‌تر رزمندگان اسلام. ۳۰ شهریور ۱۳۶۵"

ظاهرا استارت این استعفا را نیمکت‌نشینی محمد پنجعلی در بازی‌های آسیایی زده است. در دیدار نخست تیم ملی در آن بازی‌ها که ایران مقابل ژاپن به میدان رفت، دهداری حکم به نیمکت نشینی محمد پنجعلی داد. پنجعلی که در آن دوره اوج بازیگری را پشت سر می‌گذاشت ولی بر اساس شنیده‌ها گفته می‌شود که او سنش بالا رفته است (پنجعلی در آن زمان ۳۰ ساله بود). پنجعلی هفت ماه پیش از این دیدار در قالب کاپیتان تیم منتخب آسیا در دیدار دوستانه برابر تیم ملی مجارستان انتخاب شده بود. هرچند نقل دیگری هم در این زمینه وجود دارد و آن هم شهادت پنجعلی علیه یکی از دوستان و شاگردان قدیمی دهداری است که طبیعتا خود پنجعلی بهترین کسی است که در این باره می‌تواند صحبت کند.

بعد از این اتفاق موارد زیادی از جمله اختلاف بازیکنان با رضا وطن‌خواه مطرح شد. رضا وطن‌خواه دستیار دهداری بود و بسیاری از بازیکنان از رفتار خشک او آزرده بودند و به نوعی از او خوششان نمی‌آمد. مثلا عبدالعلی چنگیز ظاهرا به دلیل صحبت با یک خانم کره‌ای در بازی‌های آسیایی به شدت بازخواست می‌شود  یا ابطحی که به دلیل خوردن بستنی بازخواست می‌شود و مربی تیم ملی به او می‌گوید اگر در این بستنی ماده نیروزا باشد چه می‌کنی؟ هرچند درباره ابطحی هم نقل دیگری وجود دارد و آن هم اینکه به او گفته می‌شود درحال خوردن چه چیزی هستی؟ که ابطحی با خنده می‌گوید، بستنی. این صحبت ابطحی باعث دلخوری می‌شود چراکه مربی وقت تیم ملی تصور می‌کرده که ابطحی او را سرکار گذاشته است.

یکی دیگر از مواردی که می‌توان به خشک و انعطاف ناپذیری در آن تیم اشاره کرد، وقتی بود که بازیکنان در یک فروشگاه کره‌ای حاضر می‌شوند تا وسایلی خریداری کنند ولی مربی تیم به تندی به بازیکنان می‌گوید تا وقتی دهداری دست به چیزی نزده، شما حق دست زدن به اشیا داخل فروشگاه را ندارید!

سرنوشت استعفا دهندگان

۱- سیروس قایقران: او در همان هواپیما و قبل از فرود به خاک ایران امضایش را پس گرفت. ظاهرا بهمن صالح‌نیا قول داده بود تا وامی ۱۰ هزار تومانی را برای او فراهم کند و به همین دلیل او از استعفا چشم پوشی کرد. برای تایید یا رد این موضوع امکان انجام مصاحبه با بهمن صالح‌نیا تا زمان ارسال این گزارش فراهم نشد. مرحوم قایقران در سال ۱۳۷۷ بر اثر سانحه رانندگی جان به جان آفرین تسلیم کرد.

۲- احمد سجادی: وی در سال ۶۷ استعفایش را پس گرفت. او بعدها در قامت مربی عضوی از تیم ملی ایران در سال ۲۰۰۶ بود و درحال حاضر در تیم سایپا در کنار فرکی مربی‌گری می‌کند.

۳- محمد پنجعلی: او بعدا زمانی که علی پروین هدایت تیم ملی را برعهده گرفت دوباره به تیم ملی برگشت. پنجعلی هرچند سال یکبار سرپرست پرسپولیس می‌شود.

۴- اصغر حاجیلو: او بعد از این ماجرا برای همیشه از تیم ملی رفت. حاجیلو در حال حاضر سرپرست سایپا است. او چند سال در قالب سرپرست و مربی در استقلال کار کرده است.

۵- شاهین بیانی: کاپیتان بزرگ استقلالی‌ها بود ولی این روزها خانه نشین است. او در سال ۶۹ به دعوت پروین دوباره ملی‌پوش شد. شاهین عضوی از ۵ بازیکنی بود که دهداری از آنها خواست کناره‌گیری خود را پس بگیرند چون به بازیش اعتقاد داشت.

۶- شاهرخ بیانی: برادر شاهین بیانی است. او هم به دعوت پروین دوباره به تیم ملی برگشت. درحال حاضر او خارج از ایران زندگی می‌کند و پیش از این مدتی به عنوان آنالیزور در کنار پرویز مظلومی و قلعه‌نویی در استقلال کار کرد.

۷- مرتضی فنونی‌زاده: او در سال ۶۷ استعفایش را پس گرفت. درحال حاضر فنونی‌زاده هم خانه نشین است و در فوتبال سمتی ندارد.

۸- حمید درخشان: می‌گویند بعد از پنجعلی او از مهم‌ترین عناصر استفعا بوده است. با این‌حال درخشان چندی پیش در اظهاراتی تلویزیونی بابت گذشته ابراز پشیمانی کرد. او در سال ۶۹ توسط پروین دوباره ملی‌پوش شد. درخشان برای برطرف شدن ابهامات آن اتفاقات مانند پنجعلی حاضر به گفت‌وگو با ایسنا نشد تا برخی ابهامات درباره تاثیرش در آن استعفای دسته جمعی همچنان باقی بماند.

۹- مرتضی یکه: او از معدود کسانی بود که بعد از استعفا دیگر به تیم ملی دعوت نشد. او هم از فوتبال این روزها خیلی دور شده است. یکه هم از کسانی بود که درخواست دهداری برای بازگشت به تیم ملی را نپذیرفت.

۱۰- عبدالعلی چنگیز: چنگیز هم از معدود کسانی است که دیگر به تیم ملی دعوت نشد. او درحال حاضر در امارات مدرسه فوتبال دارد و به کشف استعدادهای اماراتی می‌پردازد.

۱۱- فرشاد پیوس: او هم از کسانی بود که دعوت بازگشت دهداری را رد کرد. پیوس درحال حاضر هر از گاهی در تیم‌های لیگ یکی و یا لیگ دویی مربی‌گری می‌کند. پیوس بعد از استعفا دوباره توسط پروین به تیم ملی برگشت.

۱۲- ناصر محمدخانی: مهاجم بزرگی در دوران بازی‌گری بود و بعد از استعفا توسط پروین دوباره به تیم ملی برگشت. محمدخانی بعد از مشکلات خانوادگی از فوتبال فاصله گرفته است.

۱۳- سیدمهدی ابطحی: او هم از معدود کسانی بود که درخواست برگشت به تیم ملی را توسط دهداری رد کرد. ابطحی این روزها بیشتر در فوتسال است. او بعدها توسط پروین دوباره به تیم ملی دعوت شد.

۱۴- غلامرضا فتح‌آبادی: او خیلی زود استعفایش را پس گرفت و دوباره به تیم ملی دعوت شد اما خط خورد و دیگر به تیم ملی دعوت نشد. فتح آبادی این روزها از فوتبال دور است.

۱۵- ضیاء عربشاهی: او بعدها بار دیگر بعد از پس گرفتن استعفایش به تیم ملی برگشت. عربشاهی این روزها از فوتبال دور است و چندی پیش بابت شکایتش از یکی از اهالی فوتبال خبرساز شده بود.

بعدا چه شد؟

بعد از این ماجرا دهداری نسل جدیدی از فوتبالیست‌ها را به تیم ملی اضافه کرد و با آن تیم به سومی جام ملت‌ها دست یافت. البته برخی از ملی‌پوشان بعد از این اتفاق محروم هم شدند. چنگیز ۹ ماه، پنجعلی و حاجیلو شش ماه و درخشان سه ماه از حضور در فوتبال محروم شدند.

دهداری به جای کسانی که تیم ملی را رها کردند، بازیکنانی مثل عابدزاده، زرینچه، مرفاوی و ... را آورد که ستون اصلی فوتبال ایران شدند.

او با وجود سومی در رقابت‌های جام ملت‌های آسیا با فحاشی از سوی برخی تماشاگران روبه رو شد و در نهایت عطای تیم ملی را به لقایش بخشید و قبل از مقدماتی جام جهانی ۹۰ از تیم ملی کناره‌گیری کرد.

دهداری سرانجام در سوم آذر سال ۱۳۷۱ به دلیل عارضه کلیوی دار فانی را وداع گفت.