گزارش ویژه | تامین امنیت، بحث داغ فوتبال ایران؛ راه هایی برای شناسایی ‌تماشاگران خاطی

به گزارش متافوتبال و به نقل از ایران‌ورزشی، در روزهای گذشته بحث امنیت ورزشگاه‌ها به سوژه داغ فوتبال ایران تبدیل شده است. بحث مناقشه فوتبال ایران و عربستان از یک طرف و پرتاب چند نارنجک در بازی پرسپولیس و تراکتورسازی که مدت‌ها دیده نشده بود، این موضوع را به سوژه‌ای جنجالی تبدیل کرده است.
بعد از بازی یکشنبه دوباره این سوال مطرح شده که راهکار مقابله با ورود مواد محترقه کدام است و چطور می‌توان این خطر را به حداقل رساند. در نگاه اول به نظر می‌رسد که ماموران باید راه ورود نارنجک‌ها به ورزشگاه را ببندند. ولی در زمان کوتاهی که برای کنترل جمعیتی 70 یا 80 هزار نفری وجود دارد، امکان خطا هم وجود دارد. از طرف دیگر وسعت ورزشگاه آزادی امکان کنترل تمام منافذ ورود این مواد را بسیار سخت می‌کند.
رییس سازمان لیگ بعد از این بازی گفت که برخی از تماشاگران مواد اولیه ساخت ترقه‌ها را به‌صورت جداگانه به ورزشگاه می‌آورند و در داخل ورزشگاه ترکیب می‌کنند. این هم مورد دیگری است که کار کنترل و رفع خطر را دشوارتر می‌کند.
موضوع نادیده‌گرفته‌شده در این ماجرا، تدابیری است که مربوط به روز مسابقه نیست و باید پیش‌تر بررسی شود. محدود کردن مسوولیت برقراری امنیت به نیروهای امنیتی درست در روز مسابقه، حکم ساده کردن صورت مساله را دارد. روش بازدارنده‌ای که می‌تواند تماشاگران خاطی را از پرتاب ترقه منع کند، شناسایی آنهاست که می‌تواند از روش‌های مختلف صورت بگیرد. نگاهی به آنچه در ورزشگاه‌های اروپایی رایج شده و البته نتیجه تجربه طولانی آنها در مبارزه با خشونت و تخلفات تماشاگران است، می‌تواند راه میانبر را به فوتبال ما نشان دهد.
صندلی‌های شماره‌دار علاوه بر اینکه به نظم ورزشگاه کمک می‌کند، روشی برای شناسایی تماشاگران خاطی هم هست. بلیت‌فروشی را معمولا روشی برای کسب درآمد می‌دانند و کارکرد امنیتی بلیت معمولا نادیده گرفته می‌شود. در مسابقات بین‌المللی معمولا بلیت‌های رایگان هم بر اساس شماره واگذار می‌شود که شناسایی تماشاگران هم یکی از دلایل آن است. ورزشگاه‌های مهم معمولا مجهز به سیستم دوربین مداربسته است که این دوربین‌ها سکوها را کاملا پوشش می‌دهند.
در مسابقات اروپایی، چه لیگ داخلی باشد چه لیگ قاره‌ای، موقعیت تماشاگران میزبان که معمولا آبونه هستند، مشخص است. بلیت تماشاگران میهمان هم معمولا به باشگاه واگذار می‌شود و باشگاه هم آن را از کانال گروه‌های هواداری توزیع می‌کند.
در این کشورها معمولا قوانینی برای جریمه تماشاگران خاطی تدوین شده که عامل بازدارنده مهمی برای آنهاست. تخریب ورزشگاه، خشونت و حتی ورود به چمن در حین بازی که در سال‌های اخیر مرسوم شده، می‌تواند برای این تماشاگران گران تمام شود. یکی از این روش‌ها جلوگیری از ورود این تماشاگران به ورزشگاه است. معمولا هولیگان‌های شناخته‌شده انگلیسی در بازی‌های اروپایی خارج از خانه تیم‌شان حق خروج از کشور را ندارند و باید در روز بازی خودشان را به پلیس معرفی کنند. گروهی از تماشاگران هم برای مدت‌های طولانی از ورود به ورزشگاه محروم می‌شوند. این محکومیت‌ها کار نیروهای امنیتی برای کنترل جو ورزشگاه را آسان‌تر می‌کند. ورزشگاه‌های انگلیسی نمونه خوبی هستند که چطور از اتفاقات تراژیک دهه 80 که به مرگ تعداد زیادی از تماشاگران ختم شد، به فضای امن فعلی رسیدند که مردم بدون مانعی با زمین چمن می‌توانند بازی را تماشا کنند.
اجرای هرکدام از این روش‌ها در فوتبال ایران نیاز به بومی‌سازی و بعد از آن تامین زیرساخت‌ها دارد. وضعیت امنیت ورزشگاه‌های ایران همانطور که مدیرکل امنیت یوفا هم در سفر اخیر به آن اشاره کرد در وضعیت مطلوبی است، ولی امکان این وجود دارد که با استفاده از روش‌های جدید به نتایج بهتری رسید.