کهولت سن آزادی؛ بررسی حال و روز بخش‌های مختلف بزرگ‌ترین ورزشگاه ایران

به گزارش متافوتبال و به نقل از روزنامه ایران‌ورزشی، درماه‌های گذشته و به‌ویژه بعد از اتفاق تلخی که برای ساختمان پلاسکو رخ داد،‌ نگرانی‌ها درباره آینده خطرناک ورزشگاه آزادی که هرهفته میزبان چند ١٠‌هزار تماشاگر مشتاق فوتبال است، به اوج خود رسید. شرکت توسعه و تجهیز و نگهداری اماکن ورزشی البته بلافاصله با تکذیب این احتمال نسبت به این نگرانی‌ها واکنش نشان داد و تأکید کرد که خطر ریزش سکوها، ورزشگاه را تهدید نمی‌کند، اما با گذشت ٥٠‌سال از عمر ورزشگاهی که قبل از انقلاب و در زمان ساخت با بودجه ٨٠‌میلیون تومانی  و درطول تنها ٣‌سال احداث شد،‌ طبیعی است که قسمت‌های زیادی از بافت و سیستم مجموعه فرسوده شود. شکاف بتن‌های سکوها، ‌تخریب سیستم لوله‌کشی و برق‌کشی و اوضاع نابسامان بخش تأسیسات و سرویس‌های بهداشتی، قطع درختان فضای سبز و اعتصاب کارگران همه و همه ازجمله مواردی است که درتمام سال‌های گذشته بارها درباره‌اش بحث‌های زیادی انجام شده است. با این وجود، به نظر می‌رسد که این ورزشگاه ملی و پیر نیاز جدی به بازسازی و ترمیم بخش‌های مختلف خود دارد تا در آینده شاهد یک فاجعه تلخ نباشیم. در ‌سال‌جاری اقدامات بزرگ و قابل دفاعی مثل صندلی‌گذاری طبقه دوم و ساخت‌وساز در میکسد‌زون و جایگاه خبرنگاران و ساماندهی اینترنت درسطح ورزشگاه انجام شد، اما به نظر می‌رسد که کارهای اصلی هنوز انجام نشده است.

خطر ریزش سکوها وجود دارد؟
تیتر خبر این بود: «عجیب ولی واقعی؛ سکوهای ورزشگاه آزادی نشست کرد». به همین ترتیب ابهامات زیادی درباره تخریب و فرسودگی سازه ورزشگاه و احتمال ریزش سکوها درمحافل ورزشی وجود دارد. مدیرمجموعه ورزشی آزادی درباره این شایعات به «شهروند» می‌گوید: «ایرادهایی به مرور زمان درتمام این‌ سال‌ها قطعا به وجود آمده و به بسیاری از آنها رسیدگی شده است، اما ما جلسات مختلفی را با بزرگترین مهندس‌ها و شرکت‌های ساختمانی کشور که حتی مورد اعتماد مقامات دولت هستند، برگزار کردیم. این گروه‌های مهندسین مشاور سازه‌های ورزشگاه آزادی را مورد ارزیابی قرار دادند و طبق این بررسی‌ها هیچ‌گونه احتمال ریزشی وجود ندارد. فرسودگی بخش‌هایی از آزادی را تأیید می‌کنم، اما این امر به معنی احتمال وجود ریزش سازه‌ها نیست. شما دیده‌اید که در رقابت‌های امسال بارها ورزشگاه پر از تماشاگر شده و مشکل خاصی ازجمله تکان و انحراف خاصی درسازه به وجود نیامده است، اما مسأله اساسی اینجاست که سازه نیاز به تعمیر و ترمیم دارد. ادامه این روند در آینده می‌تواند خطرساز باشد».
بودجه ٨٠ میلیاردی برای بازسازی ٣ ساله آزادی
سوال جدی این است که بالاخره چه زمانی قرار است ساخت‌وساز  درجهت ترمیم آزادی انجام شود. طباطبایی این‌گونه پاسخ سوال را می‌دهد: «طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده قرار است ما آگهی مناقصه بازسازی ورزشگاه آزادی را در ٣ماهه اول ‌سال ١٣٩٦ منتشر کنیم. این پروژه نیاز به کمک دولت و ارگان‌های مختلف دارد و برای این‌که خللی دربرگزاری مسابقات ملی و باشگاهی ایجاد نشود، به حداقل ٣‌سال زمان نیاز دارد. برآورد اولیه ما برای این پروژه هم حداقل ٨٠‌میلیارد تومان است تا استادیوم ١٠٠‌هزار نفری به معنای واقعی به ورزشگاه مدرن تبدیل شود. به ‌هرحال همه می‌دانیم چکه‌کردن آب ناشی از فرسودگی بخش‌هایی از ورزشگاه باعث تخریب بتن‌ها می‌شود. به همین ترتیب به این معضل با برنامه‌ریزی رسیدگی خواهد شد».
سرویس‌های «نابهداشتی»
مسئولان ورزشگاه آزادی در‌سال گذشته اقدامات بسیارمهمی برای بازسازی بخش‌‌های مختلف ورزشگاه در دستور کار خود قرار دادند و درسریع‌ترین زمان ممکن همه آنها را اجرایی کردند، اما مردم هنوز هم برای حضور در آزادی با مشکلات مختلف دیگری هم رو‌به‌رو هستند. جدا ازبحث، دید تماشاگران به خاطر وجود داربست‌های فیلمبرداری و تیرهای آهنین بزرگ پرتعداد دورتادور ورزشگاه‌، نابسامانی‌ درسیستم بلیت‌فروشی و... وجود دارد‌،‌ سرویس‌های بهداشتی که می‌توان به خاطر وضع بغرنج آنها  اسم «نابهداشتی» را روی آنها گذاشت‌، با اعتراض مردم همراه است. براساس استانداردهایی که برای ورزشگاه‌های مدرن درنظر گرفته شده،‌ به ازای هر ٢٥٠نفر باید یک چشمه سرویس بهداشتی وجود داشته باشد. پس این استادیوم که حالا با صندلی‌گذاری‌ طبقه دوم گنجایش آن به چیزی حدود ٨٠‌هزار نفر کاهش پیدا کرده، باید ٣٢٠ چشمه سرویس بهداشتی مجهز و سالم داشته باشد، اما درشرایط کنونی تعداد سرویس‌ها حدود ٢٣٠ است که بسیاری از آنها هم با مشکل آبرسانی ضعیف و حتی کثیفی بیش از حد و پرشدن چاه‌ها رو‌به‌روست. در سال‌های اخیر اخبار زیادی درباره ساخت ١٢١ چشمه جدید بهداشتی در استادیوم در رسانه‌ها منتشر شده است،. با این حال طبق اعلام مدیرمجموعه، ساماندهی سرویس‌های بهداشتی اولویت بعدی مدیران ورزشگاه آزادی خواهد بود. طباطبایی دراین‌باره می‌‌گوید: «ما برای بهترشدن دید تماشاگران فکری به حال میله‌ها و داربست‌های کنار زمین خواهیم کرد، اما سرویس بهداشتی موضوعی است که به خاطر کمبود وقت امسال نتوانستیم برای آن کاری انجام بدهیم، اما با پایان مسابقات لیگ حتما بازسازی‌ و ترمیم سرویس‌های خراب و ساخت چشمه‌های جدید در دستور کار قرار دارد و به امید خدا حتما عملی خواهد شد تا از فصل بعد این معضل هم برطرف شده باشد».
٢٥ کارگر برای نظافت ٤٦٠ هکتار!
مشکلات کارکنان بخش خدمات، فضای سبز و تأسیسات ورزشگاه آزادی در یک‌سال گذشته به اوج خود رسیده‌ است. آنها در ابتدای امسال به خاطر اختلافات شدیدی که با پیمانکار قبلی مجموعه به خاطر عدم دریافت حق‌وحقوق کامل خود داشتند، بارها درمقابل وزارت ورزش و جوانان تحسن کردند. درآن مقطع کار به جایی رسیده بود که پیمانکار قبلی اقدام به استخدام چند کارگر جدید افغان به جای افراد معترض کرده بود که دریکی از این روزها، افراد بخش خدماتی با سنگ کارگران جدید را ازمجموعه بیرون کرده بودند. بالاخره اما با تغییرات مدیریتی به وجود آمده درماه‌های اخیر بخش زیادی از مطالبات آنها پرداخت شده است، اما وضع قرارداد و بیمه بسیاری از آنها همچنان با مشکلات زیادی رو‌به‌روست. یکی از این کارگران که تمایلی به افشای نامش نداشت، به خبرنگار «شهروند» گفت: «مجموعه آزادی ٤٦٠ هکتار است و تمام کارهای امور نظافت و پاکسازی مجموعه فقط با ٢٥نفر انجام می‌شود که من و تعداد قابل توجه دیگری از همکاران قرارداد بلندمدت نداریم. مدیران وضع قرارداد بخش تأسیسات را ساماندهی کرده‌اند، اما ما همچنان بلاتکلیف هستیم و قراردادهای یک‌ساله داریم. وضع بیمه بسیاری از بچه‌ها مشخص نیست و آنهایی هم که بیمه دارند، پول بیمه‌شان توسط پیمانکار قبلی پرداخت نشده است! ما عاجزانه از مسئولان تقاضا داریم که به زندگی ما هم رسیدگی داشته باشد. من از‌سال ٧٦ درمجموعه آزادی و دربخش خدمات کار می‌کنم، اما هنوز قرارداد درست و حسابی ندارم و با ٢٤نفر دیگر از دوستانم باید به نظافت ٤٦٠ هکتار رسیدگی کنیم و آخر هرماه با اضافه کار و سختی کار و مسائل دیگر ١,٥‌میلیون تومان حقوق بگیریم. طلب‌هایی را که از قبل داشتیم، مجبورمان کردند برای پرداخت تخفیف بدهیم و چاره‌ای جز این کار نداشتیم».
طباطبایی: بیشتر مشکلات کارگران را حل کردیم
طباطبایی مدیرمجموعه ورزشی آزادی دراین‌باره هم به «شهروند» گفت: «کارگران زحمتکش واقعا کار سختی را انجام می‌دهند و درگذشته به خاطر بدقولی‌های پیمانکار قبلی مشکلات بسیار زیادی برایشان درست شد، اما با روی کارآمدن پیمانکار فعلی به موضوع حق و حقوق آنها رسیدگی شد و بخش اعظمی از مطالبات پرداخت شد، اما درباره تعیین وضع قرارداد کارگران به ‌هرحال ما تابع سیاستی هستیم که برایمان تعیین می‌کنند. با اکثر کارگران مجبور هستیم قراردادهای یک‌ساله ببندیم. ما الان نمی‌توانیم تمام این افراد را به به‌عنوان نیروی رسمی استخدام کنیم، اما بستری را فراهم کرده‌ایم تا مشکلات کارگران عزیز را حل‌وفصل کنیم».
ماجرای عجیب قطع درختان!
درسال‌های اخیر، گزارش‌های زیادی درباره قطع غیرقانونی درختان مجموعه ورزشی آزادی در رسانه‌ها منتشر شده که همیشه جنجال‌های زیادی را هم به دنبال خود داشت. ٧ مردادماه ‌سال گذشته رسانه‌ها درگزارشی مستند با عنوان «خشک‌شدن و قطع درخت‌های جنگل‌ ورزشگاه آزادی؛ فضای سبز درحال نابودی» خبر از رخ‌دادن فاجعه‎ای بزرگ در ورزشگاه آزادی دادند. آذرماه امسال هم خبرگزاری تسنیم با انتشار گزارشی با عنوان «قلع و قمع درختان ورزشگاه آزادی ادامه دارد؛ وقتی همه خوابند» پرده از ادامه نابودی فضای سبز این ورزشگاه قدیمی برداشت. درختان مجموعه ورزشی آزادی به‌ویژه ضلع شرقی درحالی نابود می‌شوند که حواس هیچ مسئولی به این مجموعه نیست. درختانی که شُش‎های تنفسی این مجموعه ورزشی قدیمی هستند، به راحتی از بین می‌روند. اخیرا هم آتش‌سوزی بخشی از فضای سبز ورزشگاه آزادی به تیتر رسانه‌های ورزشی تبدیل و باعث شد نگرانی‌ها درباره تخریب فضای سبز ورزشگاه به اوج خود برسد؛ چراکه چند فدراسیون ورزشی هم برای ساخت‌وساز درمجموعه قصد داشتند بخشی از فضای سبز را تخریب کنند. با این حال، همواره این ابهام وجود داشته که مدیریت مجموعه تلاش می‌کند با عدم رسیدگی به وضع درختان شرایط نابودی آنها را فراهم کند تا بهانه خوبی برای قطع‌کردن آنها داشته باشد.
به گذشته کاری ندارم؛ ٤‌هزار نهال کاشتیم
اما طباطبایی درباره این نگرانی بزرگ سال‌های اخیر و اوضاع نه‌چندان خوب فضای سبز آزادی هم صحبت‌های مهمی با «شهروند» انجام داد و گفت: «به اتفاقات گذشته اصلا هیچ کاری ندارم. آتش‌سوزی اخیر خوشبختانه آسیب جدی به درختان مجموعه وارد نکرد. ما کارهای بسیار زیادی برای مکانیزه‌شدن سیستم آبرسانی ٣٥ هکتار از جنگل آزادی و درختان مجموعه انجام دادیم. به وضع چاه‌های آب رسیدگی کردیم. شرایط جوی تهران نسبت به زمان ساخت مجموعه با تغییرات زیادی مواجه شده‌ است. آزادی ١٣٠ هکتار فضای سبز دارد که ٩٠ هکتار آن جنگل است. درمدت حضور بنده به‌عنوان مدیرمجموعه تا به امروز چیزی حدود ٤‌هزار نهال درمجموعه کاشته شده است. برنامه‌ریزی دقیقی برای شماره‌گذاری و شناسنامه‌دارشدن تمام درخت‌های مجموعه انجام و اجرایی شد. محیط‌زیست آزادی نیاز به آب فراوان و کار اساسی دارد که همین مسأله برای مجموعه در سال‌های اخیر هزینه‌بر بوده است. به ‌هرحال، بعضی درختان به مرور زمان به خاطر نرسیدن آب نابود شدند و برخی از آنها هم دیگر عمر خود را کرده‌اند و شرایط خوبی ندارند. به همین دلیل ما ٤‌هزار اصل درخت کاشتیم. ما ابتدا اوضاع فضای سبز آزادی را ازشرایط خطر خارج کردیم. حالا هم به امید خدا با اهمیت زیادی از آن محافظت خواهیم کرد.»
سایر قسمت‌ها
ورزشگاه آزادی به استادیوم ١٠٠‌هزار نفری و فضای سبز و بحران کارکنانش خلاصه نمی‌شود. آزادی یک مجموعه ورزشی ملی است که ورزشگاه‌های دوچرخه‌سواری، سالن‌های اسکیت، تیراندازی، تیروکمان،‌ وزنه‌برداری، استخرقهرمانی، سالن ١٢‌هزارنفری،  سالن‌های کشتی، والیبال و بسکتبال، پیست اتومبیلرانی و موتورسواری، پارکینگ، زمین‌های چند منظوره، زمین‌های تمرینی فوتبال، دریاچه برای ورزش‌های آبی و... را هم شامل می‌شود که هرکدام از آنها هم با مشکلات زیادی مثل مجموعه ١٠٠‌هزار نفری مواجه هستند که ترمیم و مدرن‌کردن تمام این اماکن هم بودجه‌های هنگفت و قابل توجهی نیاز دارد. اگر برای بازسازی ورزشگاه ١٠٠‌هزار نفری، ٨٠‌میلیارد تومان بودجه لازم است،‌ بدون ‌شک ٢ تا ٣برابر این بودجه برای بازسازی سایر قسمت‌ها لازم است و باید دید دولت چه برنامه‌ای برای نگهداری از این پروژه ملی در دستور کار خود قرار خواهد داد.