گزارش روز | این فوتبالیست‌های به خط / مصوبه مجلس هم پایان قصه سربازها نبود

به گزارش متافوتبال و به نقل از روزنامه ایران ورزشی، باخت علی دایی به سپاهان سرآغاز داستانی شد که هنوز هم بعداز گذشت قریب به 4 سال به پایان نرسیده است. داستان کارت‌های معافیت سربازی برخی بازیکنان فوتبال که پای ستاره‌های زیادی را به میان کشید، چالش بزرگی را به وجود آورد که البته بخشی از فساد در فوتبال را به نمایش گذاشت که به جهت اینکه یک طرف موضوع نیروهای مسلح بود، بدون اغماض و چشمپوشی با این مساله برخورد شد و در ثانی مساله فوتبالیست‌های سرباز را به طور جدی به چالش کشید.
هر چند هیچ دلیلی جعل سند برخی فوتبالیست‌ها را توجیه نمی‌کرد اما در نهایت انتقادها به جای اینکه از متخلفان باشد به این سمت رفت که چرا فوتبالیست‌ها در اوج کار خود و بعداز زحمات و هزینه‌هایی که برخی باشگاه‌ها در پرورش آنها می‌کنند، باید سر از تیم‌های نظامی در بیاورند.

با حمودی شروع شد اما به او ختم نشد
موضوع جعل کارت‌های معافیت سربازی از افشاگری علی دایی در باره علی حمودی استارت خورد اما به این بازیکن ختم نشد چرا که بعداز آن و با ورود ستاد کل نیروهای مسلح به موضوع، سازمان نظام وظیفه عمومی طی چند مرحله اسامی بازیکنانی را که کارت معافیت آنها جعلی بوده و باطل شده بود را اعلام کرد که چیزی قریب به 120 نفر بودند. کارت معافیت همه این بازیکنان باطل شد و به سربازی فراخوانده شدند، هر چند خیلی‌ها معتقد بودند که آنها باید محاکمه شوند با کمی اغماض کارت معافیت‌شان باطل و راهی تیم‌های نظامی شدند.

تر و خشک با هم سوختند
هر چند عملکرد سازمان وظیفه عمومی در برخورد با متخلفان شامل بازیکنان، پرسنل نظامی و ... قابل تقدیر بود اما حساسیت موضوع باعث شد برخی از معافیت‌ها که درست بودند هم باطل شوند. با اعلام اسامی برخی بازیکنان مثل علی حمودی، بختیار رحمانی، حسین ماهینی، آرش افشین و... خیلی زود موضوع را پذیرفته و بر تخلف خود معترف شدند و لباس سربازی به تن کردند اما برخی‌ها مثل سروش رفیعی، احمد حسن‌زاده و... حتی کار را به دیوان عدالت اداری کشاندند اما آنها هم در نهایت مجبور شدند، به تیم‌های نظامی پیوسته و دو سال در خدمت این تیم‌ها به‌عنوان سرباز باشند. به نظر می‌رسید که در این داستان ترو خشک باهم سوختند و همانطور که گفته شد با وجود عملکرد خوب مسوولان نظامی در این موضوع برخی‌ها هم مستحق این برخورد نبودند.

اگر جلوی این موضوع گرفته نمی‌شد
مساله فراتر از تخلف یک نفر و یا عده‌ای سودجو بود، چرا که کاملا مشخص شد برخی‌ها کاملا سامان یافته به این موضوع یعنی جعل معافیت سربازی اقدام می‌کردند و با دریافت پول از بازیکنان حتی به طور علنی این کار را انجام می‌دادند. جالب بود که گفته می‌شد مدیرعامل یکی از باشگاه‌ها حتی از مبلغ قرارداد برخی بازیکنان برای گرفتن معافیت، کسر می‌کرده است که البته هیچ کس پیگیر این موضوع نشد و از آن چشم‌پوشی شد اما واقعیت این است که اگر با این مساله به طور جدی برخورد نمی‌شد، شاید تا سالهای سال عده‌ای از این طریق خود را از مردم تافته جدا بافته می‌دانستند و هرگز پایشان به پادگان‌ها باز نمی‌شد.

چند نظامی بازداشت و عده‌ای فراری شدند
اما از نظر اینکه چه کسانی این مساله را دنبال می‌کردند و در اختیار فوتبالیست‌ها می‌گذاشتند، همانطور که گفته شد این موضوع حتی از طرف یک مدیرعامل هم پیگیری می‌شده است اما «ع. ک» فرد اصلی در این داستان بوده که هنوز هم فراری و تحت تعقیب است.
ظاهراً او چندین بار به دادگاه فراخوانده شده بود و وقتی فهمیده بود موضوع جدی است و امکان دستگیری‌اش وجود دارد به یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس متواری شد. از طرف دیگر برخی عوامل داخلی نظامی هم در این مساله دخیل بودند که همه آنها بازداشت و برای رسیدگی به دادگاه نظامی تحویل شدند.

جعل فراموش و انتقادها شروع شد
همانطور که گفته شد کارت معافیت قریب به 120 نفر از بازیکنان باطل شد اما این مساله با انتقادهای شاید جهت‌دار رنگ دیگری گرفت؛ اینکه چرا باید بازیکنان بعداز کلی هزینه و آموزش در یک باشگاه و درست زمانی که در اوج کار خود هستند، راهی تیم‌های نظامی شوند.معمولا هر کدام از مربیانی که در تیم‌های نظامی حضور داشتند، انتقادی به این مساله نمی‌کردند و این را حق خود و تیمشان می‌دانستند اما بلافاصله بعد از جدایی از تیم‌های نظامی و حضور در تیمی دیگر در مصاحبه هایشان لب به انتقاد از این موضوع باز می‌کردند، مثل مجید جلالی که تا زمانی که در تراکتورسازی بود، جذب بازیکنان به‌عنوان سرباز را حق تراکتورسازی می‌دانست و وقتی به تیم‌های دیگر رفت، همواره از این مساله انتقاد می‌کند.

شرایط دیگر کشورها چگونه است
هر کشوری برای حفظ اقتدار نظامی خود و تامین نیروهای مسلح قوانینی دارد که کاملا با سایر کشورها متفاوت است اما در اغلب کشورها، خدمت سربازی جوانان وجود دارد و باید جوانان کشور در مقطعی در خدمت نیروهای مسلح باشند. مثل کشور کره جنوبی که تقریبا مثل کشورمان خدمت سربازی در این کشور اجباری است. هر چند تفاوت‌هایی با آنچه که در کشورمان اجرا می‌شود، وجود دارد. مثلا در این کشور جوانان می‌تواند از سن 18 تا 28 سالگی هر وقت خواستند به سربازی بروند اما در خصوص ورزشکاران در کره جنوبی دو تیم نظامی وجود دارد که فوتبالیست‌های سرباز به این تیم‌ها اعزام می‌شوند. حتی در برخی از کشورها با شرایطی امکان معافیت ورزشکاران وجود دارد. در هر صورت این مساله در کشورمان فعلا طبق قوانین فعلی اینگونه تدبیر شده است.

لایحه‌ای که از طرف وزارت ورزش به مجلس رفت
در نهایت بعداز کش و قوس‌های فراوان و بالا گرفتن انتقادها، وزارت ورزش برای حل این موضوع لایحه‌ای به مجلس فرستاد تا فدراسیون‌های ورزشی از جمله فدراسیون فوتبال نیز بتوانند به صورت امریه، از سربازان ورزشکار بهره بگیرند.
ماده 36 این لایحه مربوط به صدور مجوز امریه برای ورزشکاران برای خدمت در فدراسیون‌های ورزشی بود. بعد از گذشت چند ماه نهایتاً این لایحه در مجلس به تصویب رسید.
در ماده 36 مصوبه مجلس آمده است: «در زمان صلح با تایید ستاد کل نیروهای مسلح، قسمتی از نیاز دولت، شهرداری ها، دهیاری ها، نهادهای عمومی غیر دولتی، دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی دولتی و غیر دولتی و فدراسیون‌های ورزشی و واحدهای تولیدی به نیروی انسانی دارای مدرک لیسانس و بالاتر با استفاده از خدمت مشمولان وظیفه مشروط به عدم ورود آسیب به آمادگی رزمی کشور و پس از گذراندن دوره آموزش نظامی تامین می‌گردد. براساس این ماده، این نیازها از طریق وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به ستاد کل اعلام می‌شود. حقوق و مزایا و جیره استحقاقی در دوره خدمت از محل اعتبارات دستگاه به کارگیرنده تامین می‌گردد؛ همچنین میزان دریافتی این قبیل افراد نباید در مجموع از حد مقرر در قوانین نیروهای مسلح تجاوز کند. حداقل پنجاه درصد از نیروهای انسانی فوق که فارغ التحصیل دانشگاه هستند، باید در مناطق توسعه نیافته یا کمتر توسعه یافته کشور خدمت کنند.»

تبصره‌ای که باران چشمه به قانون مجلس ‌زد
این ماده از مصوبه مجلس شورای اسلامی کاملا واضح است و نیازی به توضیح اضافه ندارد و در این ماده از فدراسیون‌های ورزشی نام برده شده است و هیچ فدراسیونی استثنا نشده است.
این ماده از مصوبه مجلس تنها یک تبصره دارد که بیان می‌کند: «سهمیه مربوط به فدراسیون‌های ورزشی از طریق وزارت ورزش و جوانان و صرفاً برای استفاده قهرمانان ورزشی مدال دار کشوری و بالاتر و سهمیه واحدهای تولیدی از طریق دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط اختصاص می‌یابد.»
این ماده از مصوبه مجلس و تبصره آن به خوبی نگرانی‌های باشگاه‌های فوتبال برای پرورش استعدادهای این رشته ورزشی را برطرف می‌کند و تمام انتقادهایی که در طول چند سال اخیر به جذب بازیکنان سرباز توسط چند باشگاه خاص می‌شد را جواب می‌دهد اما سردار باران چشمه رییس تربیت بدنی نیروهای مسلح در این باره می‌گوید: «براساس این قانون، سربازان ورزشکار باید با اولویت در اختیار تیم ملی قرار بگیرند اما اینکه سربازان ورزشکار می‌توانند در باشگاه‌های خود خدمت کنند، فقط مربوط به آن دسته از رشته‌های ورزشی می‌شود که نیروهای مسلح در آن رشته فعالیتی ندارند. به‌عنوان مثال نیروهای مسلح در رشته بوکس فعالیتی ندارد. بنابراین وقتی یک ملی‌پوش در این رشته، سرباز می‌شود، می‌تواند خدمت سربازی اش را در همان تیم باشگاهی‌اش بگذراند چون نیروهای مسلح در این رشته تیمی ندارد که این ورزشکار برای خدمت سربازی به آن تیم برود اما از آنجا که نیروهای مسلح در رشته‌های فوتبال، والیبال و رشته‌های اینچنینی تیمداری می‌کند، این قانون شامل این رشته‌های ورزشی نمی‌شود. به همین دلیل فوتبالیست‌ها باید مثل قبل برای گذراندن خدمت سربازی در تیم‌های نظامی خدمت کنند.»
متاسفانه باید گفت که این تبصره‌ای که سردار باران چشمه به قانون مصوب مجلس اضافه می‌کند، اصل موضوع را زیر سوال می‌برد. در قانون مجلس صراحتاً ذکر شده است که فدراسیون‌های ورزشی می‌توانند از این ماده استفاده کنند و فدراسیونی استثنا نشده است. حال مشخص نیست که چطور سردار باران چشمه از این قانون واضح و روشن چنین برداشتی کرده است. ضمن اینکه باید گفت ارسال این لایحه به مجلس و تصویب آن، برای برطرف کردن مشکل فوتبالیست‌های سرباز بوده که حاشیه‌های فراوانی برای فدراسیون فوتبال و حتی ستاد کل نیروهای مسلح به وجود آورد.
لازم به توضیح است که این مصوبه، فارغ از تبصره‌ای که سردار باران چشمه به آن می‌زند، نه تنها برخی معضلات به وجود آمده در سال‌های اخیر را حل می‌کند، بلکه باعث پیشرفت و توسعه ورزش حرفه‌ای در رشته‌های مختلف بخصوص فوتبال در مناطق توسعه نیافته و یا کمتر توسعه یافته خواهد شد اما با این تبصره سردار، به جرات می‌توان گفت که گره‌ای از کار ورزش و بخصوص فوتبال باز نخواهد کرد. ناگفته نماند که طبق قانون این امریه‌های ورزشی باید با تایید ستاد کل نیروهای مسلح باشد و این امر حتما به تربیت بدنی نیروهای مسلح سپرده خواهد شد، شاید سردار باران چشمه از این طریق بتواند، از اجرای کامل این قانون جلوگیری کند.

در انتظار تایید شورای نگهبان
هنوز مصوبه مجلس به قانون تبدیل نشده است و در انتظار تایید شورای نگهبان است. با اینکه برداشت‌های متفاوتی از آن می‌شود، به نظر می‌رسد، این مساله همچنان سردراز دارد و پایانی برای این فوتبالیست‌های به خط وجود ندارد.