گزارش ویژه | عشق یک‌طرفه! / قطع تنها راه ارتباطی هواداران با ستاره‌های فوتبال

به گزارش متافوتبال و به نقل از روزنامه شهروند، در سال‌های گذشته هواداران فوتبال فقط با حضور در استادیوم‌ها و شعار دادن روی سکوها می‌توانستند احساسات و درخواست‌های خود را با ستاره‌های محبوبشان در میان بگذارند. درواقع راه دیگری برای برقراری ارتباط بین هوادار و فوتبالیست نبود و اگر قرار به انتقاد یا تعریف و تمجید بود، فقط می‌شد روی سکوهای ورزشگاه آنها را فریاد زد. امروزه با فراگیر شدن شبکه‌های اجتماعی ازجمله اینستاگرام دسترسی پیدا کردن به ستاره‌های فوتبال از همیشه آسان‌تر شده و شما می‌توانید هرچه دل تنگتان می‌خواهد به آنها بگویید. البته این امکان تا زمانی وجود داشت که اینستاگرام قابلیت بستن کامنت را برای کاربران خود ایجاد نکرده بود. حالا با این قابلیت اکثر ستاره‌های فوتبال می‌توانند هر پستی دلشان می‌خواهد را منتشر کنند بدون این‌که نگران شنیدن توهین باشند یا در جریان نظرات هوادارانشان قرار بگیرند!
آغاز مشکلات مجازی
طی ٣، ٢سال گذشته اکثر بازیکنان فوتبال به اینستاگرام پیوستند. با فراگیرتر شدن اینستاگرام بین مردم، به تدریج اکثر قشرها با این پدیده جذاب آشنا شدند و کمتر کسی پیدا می‌شد که حساب کاربری در این شبکه محبوب مجازی نداشته باشد. اینستاگرام تبدیل به فضایی شد که با یک کلیک می‌توانستید به صفحه شخصی فوتبالیست مورد علاقه یا حتی مورد تنفرتان بروید و هر چه دل تنگت می‌خواهد به او بگویید. از آنجا که امکان پیگیری حساب‌ها در این شبکه وجود ندارد افراد بدون نگرانی از این‌که کسی هویت واقعی آنها را شناسایی کند کامنت‌های خود را منتشر می‌کردند. کم‌کم زیر پست‌های افراد مشهور پر شد از کامنت‌های متضاد. هواداران صاحب صفحه به تعریف و تمجید و قربان صدقه رفتن مشغول بودند و طرفداران تیم رقیب از هرگونه فحاشی و توهین دریغ نمی‌کردند. کار به جایی رسید که برخی فوتبالیست‌ها صفحه‌های خود را شخصی کردند و به درخواست‌ها پاسخ مثبت نمی‌دادند تا همه افراد نتوانند پست‌های آنها را ببینند.
صفحه‌های خالی از پست
آنهایی که از مشتریان پر و پا قرص صفحه‌های اینستاگرام فوتبالیست‌های مشهور هستند، بارها با صفحه‌های خالی از پست روبه‌رو شدند. برخی از آنها گاهی که درگیر اتفاقی حاشیه‌ای می‌شدند و در صد اخبار جنجالی قرار می‌گرفتند تمام پست‌های خود را پاک می‌کردند تا کسی نتواند برای آنها کامنت منتشر کند. با این شیوه کمی فضا برای سلبریتی‌های فوتبال تلطیف می‌شد اما این هم چاره قطعی برای فرار از توهین‌ها نبود چون در فضایی به نام «دایرکت» باز هم می‌شد پیغام‌هایی را خواند که مو به تن هر انسانی راست می‌کند. حتی تهدید کردن افرادی که کامنت‌های توهین آمیز منتشر می‌کردند با  بلاک شدن هم نتوانست برخی را از استفاده از الفاظ رکیک منصرف کند.
بهترین راه حل؛ قابلیت جدید اینستاگرام
از ماه نوامبر‌سال ٢٠١٦ قابلیت جدیدی به اینستاگرام اضافه شد. صاحبان حساب‌های کاربری در اینستاگرام می‌توانند کامنت‌های پست‌های خود را ببندند. این قابلیت بهترین راه حل برای ستاره‌هایی است که هم نمی‌خواهند کامنت‌های توهین آمیز را بخوانند هم دوست ندارند از نظرات مخاطبانشان درباره رفتار و کردار خود باخبر شوند. شاید بتوان به خاطر روبه‌رو نشدن با اهانت‌ها به فوتبالیست‌ها بابت بستن کامنت‌هایشان حق داد اما بد نیست آنها به خاطر احترام به هواداران واقعی خود از نظرات و احساسات آنها هم خبر دار شوند.
سرخابی‌ها در صدر
تقریباً اکثر بازیکنان استقلال و پرسپولیس کامنت‌های اینستاگرام خود را بسته‌اند. آنها بیشتر از بازیکنان بقیه تیم‌ها و حتی ملی پوشانی که سرخابی نیستند، فالوئرهای بیشتری دارند. طبیعی است که آنها به واسطه حضور در تیم‌های محبوب پایتخت در صدر اخبار حاشیه‌ای قرار داشته باشند. درحال حاضر اکثر ستاره‌های سرشناس این دو تیم کامنت‌های خود را بسته‌اند تا با خیال راحت بتوانند پست‌های خود را منتشر کنند. مهدی رحمتی، امید ابراهیمی، خسرو حیدری، یعقوب کریمی، کاوه رضایی، امید نورافکن و حتی علیرضا منصوریان استقلالی‌هایی هستند که کامنت‌های خود را بسته‌اند. در بین پرسپولیسی‌ها هم بیرانوند، محسن مسلمان، مهدی طارمی، کمال کامیابی نیا، وحید امیری، فرشاد احمدزاده و سروش رفیعی هم آنهایی هستند که نمی‌خواهند حرف‌های هوادارانشان را بشنوند. حتی برانکو هم بعد از این‌که رسماً رضائیان را از پرسپولیس کنار گذاشت برای این‌که از هجوم انتقادات هواداران در امان باشد کامنت‌های خود را بست. حالا سؤال اینجاست که وقتی قرار نیست ستاره‌ها از نظرات و انتقادات هوادارانشان خبردار شوند، چه لزومی دارد اینستاگرام داشته باشند و پست منتشر کنند؟ این تناقض شبیه این است که زنگ در خانه‌ای را بزنید و فرار کنید. فرار از افکار عمومی و پاسخگو نبودن مقابل مردم به بدعتی دوست نداشتنی در فوتبال ایران تبدیل شده است.

شجیع:   فقط صورت مسأله پاک می‌شود
رضا شجیع، جامعه‌شناس در تحلیل این پدیده به خبرنگار «شهروند» می‌گوید: «این روزها کاربران اینترنتی هر جا که لازم باشد فحش‌های آبدارشان بهانه‌ای می‌شود برای نقد فرهنگ ٢٥٠٠ ساله. زیاد از دیدن فحش کاربران ایرانی در شبکه‌های مجازی متعجب نمی‌شوم. این درست شبیه فضایی است که در ورزشگاه تجربه می‌کنیم. هیچ چیز و هیچ‌کس از فحاشی‌ها مصون نیست. فحش ساده‌ترین تولید برای تجربه حس طغیان در فضای استادیوم و البته فضای مجازی است. به‌ویژه برای کسانی که فرصتی برای طغیان در دنیای واقعی را ندارند.» این جامعه‌شناس ادامه می‌دهد:   «ربط دادن فوری این موضوع به مقوله فرهنگ و نقد فوری فرهنگ اقدام صحیحی نیست. به‌طور مشخص ما ایرانی‌ها در برخورد با فضای مجازی و به‌طور مشخص اینستاگرام با تأخر فرهنگی مواجه هستیم و به مانند کسی که خواب است و یک دفعه با آب سرد از خواب بیدار می‌شود، هنوز دچار گیجی هستیم و نحوه برخورد ما با این پدیده، از چنین وضعیتی حکایت دارد. ضمن این‌که عقلانیت گریزی فضای واقعی ورزش که مشخصاً در فضاهای پرالتهاب، خشن و سخت ورزشگاه‌های ما به چشم می‌خورد، در فضای مجازی و حذف هویت به اوج می‌رسد و زمینه را برای ایجاد یک گفتمان اعتراضی خودساخته فراهم می‌کند. صداهایی که در جامعه شنیده نمی‌شوند و اکنون در فضای مجازی هم به سمت حذف پیش می‌روند. به‌طورکلی بستن کامنت‌ها در اینستاگرام، به معنای یک طرفه شدن رابطه است و فاصله اجتماعی ادراک شده ورزشکار با طرفدارانش را افزایش می‌دهد. به اعتقاد من چنین حرکتی به ارتقای فرهنگ رفتاری ما در فضای مجازی کمک نمی‌کند، چراکه به دنبال حل مسأله نیست، فقط صورت مسأله را به‌طور موقت برای آن ورزشکار به‌خصوص پاک می‌کند.»