سرسرای قدرت / تصمیم‌های مهم فیفا کجا گرفته می شوند؟

رسول مجیدی

به تازگی لوکا زانیر٬ عکاس سوئیسی مجموعه عکس‌ّهایی از فضاها و اطاق هایی که در آن افراد تاثیر گذار٬ تصمیم‌های مهم دنیا را می‌گیرند٬ منتشر کرده است. او اسم این مجموعه عکس را «سرسراهای قدرت» نامگذاری کرده و چند عکسی را به یکی از مهمترین اطاق‌های کنفرانس دنیای ورزش اختصاص داده. اطاقی که در آن اعضای «کمیته اجرایی فیفا» آینده فوتبال را رقم می زنند. بد نیست به بهانه انتشار این عکس‌های کمتر دیده شده٬ بیشتر با این کمیته و اعضا و وظایفش آشنا شویم.

کمیته اجرایی فیفا چیست؟
بر خلاف تصور همگان٬ این اعضای فیفا نیستند که تصمیم‌های مهم فوتبال را می‌گیرند  و کمیته اجرایی فیفا که به نوعی عصاره کنفدراسیون های مختلف قاره‌های ۵ گانه است٬ تصمیم گیرنده اصلی فوتبال دنیاست. این کمیته است که میزبان جام‌جهانی را انتخاب می‌کند و همین کمیته است که شیوه و تاریخ تورنمومنت‌ها را تعیین می‌کند.

وظایف کمیته
۱ – تصمیم گیری در مورد تمام مواردی که با وظایف کنگره فیفا تداخل ندارند
۲ – برگزاری حداقل سالی دو جلسه
۳ - انتخاب رئیس٬ قائم مقام رئیس و اعضای کمیته قضایی فیفا
۴ – تشکیل کمیته‌های فرعی درصورت نیاز
۵ – تصمیم گیری درباره مکان و زمان رقابت‌های زیر نظر فیفا و انتخاب تیم‌های حاضر از قاره در جام‌جهانی

اعضای کمیته اجرایی فیفا
کمیته اجرایی فیفا ۲۳ نفر عضو دارد. هرکدام از این اعضا خودشان سمتی در کنفدراسیون‌های مختلف فیفا  یا فدارسیون فوتبال کشور مطبوع‌شان دارند و برای زمانی ۴ ساله به عضویت کمیته در می‌آیند. ترکیب این کمیته هم تا حدود بسیار زیادی عادلانه تقسیم شده است: 
قاره آسیا : یک نائب رئیس و ۳ عضو عادی
قاره آفریقا :‌ یک نائب رئیس و ۳ عضو عادی
قاره آمریکا جنوبی : یک نائب رئیس و ۲ عضو عادی
قاره آمریکای مرکزی و شمالی : یک نائب رئیس و ۲ عضو عادی
قاره اروپا : ۲ نائب رئیس و ۵ عضو عادی
قاره اوقیانوسیه :  یک نائب رئیس
فدراسیون‌ کشورهای انگلیس٬ ایرلند شمالی٬ ایرلند جنوبی و اسکاتلند :  یک نائب رئیس
سپ بلاتر رئیس فیفا٬ ریاست کمیته اجرایی فعلی را برعهده دارد.

چرا کمیته اجرایی مهم است؟
برای پاسخ به این سوال بهتر است نگاهی به حاشیه‌های صورت گرفته پیرامون انتخاب کشور قطر به عنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ بیندازیم. ماه‌ها است که رسانه های معتبر دنیا این انتخاب را زیر سوال برده و می گویند که قطر از محل درآمدهای سرسام آور نفتی و گازی‌اش٬ حساب‌های فیفا را پر از پول کرده است. اما این خیالی خام است که تصور کنیم قطر مستقیما به فیفا پول داده است. اگر ماجرای رشوه شیخ‌نشینان قطری درست باشد – که از قرار معلوم درست است -٬ این پول به اعضای کمیته اجرایی فیفا تعلث\ق گرفته. همین چند روز پیش بود که مشخص شد پول هنگفتی به دختر یکی از اعضای این کمیته واریز شده است. این را بگذارید در کنار تعلیق عضویت دوعضو کمیته اجرایی فیفا در سال ۲۰۱۰ تا به شواهد بیشتری در خصوص پول زیرمیزی رد و بدل شده پی ببرید.

وضعیت ایران در کمیته اجرایی
فدراسیون فوتبال ایران مانند اکثر فدراسیون های دیگر کشورمان٬ جایی در کمیته‌های مهم و تاثیر گذار دنیا ندارد و کمیته اجرایی فیفا تا کنون عضوی ایرانی به خود ندیده است. اما در همین کمیته فعلی٬ چندین عضو از کشورهای همسایه ما وجود دارند. «سنس ارزیک» از ترکیه یکی از این افراد است. او که اکنون نائب رئیس یوفا است تا همین چند سال پیش رئیس فدراسیون فوتبال ترکیه هم بود. دیگر عضو کشور همسایه٬ «سلمان الخلیفه» از بحرین است. او را احتمالا بیشتر از سایرین می‌شناشید. هرچه نباشد سلمان خان اکنون رئیس کنفدراسیون آسیا موسوم به AFC هم است. اردن٬ قبرس٬ چین و روسیه از دیگر کشورهای نزدیک ایران هستند که در کمیته اجرایی فیفا نماینده دارند. کشورهای گینه نو٬ بروندی٬ گواتمالا٬ تایلند و جزیره کیمن جز اعضای کم نام و نشان این کمیته مهم هستند.