سعيد زاهديان | سپاهان، الگوی قهرمانی

قهرمانی سپاهان اتفاق تازه‌ای نیست؛ جام گرفتن اصفهانی‌ها کم‌کم دارد به یک عادت تبدیل می‌شود. سپاهان را دیگر باید به عنوان یک قطب بزرگ و قابل احترام در فوتبال ایران شناخت؛ تیمی شبیه منچستر. یونایتدها اوایل دهه 90 میلادی در فوتبال انگلیس ظهور کردند و تبدیل به قطب جدیدی شدند. از این جهت سپاهان را می‌توان با یونایتد مقایسه کرد که هر دوی آنها از خارج پایتخت آمده‌اند و پایه‌گذار اتفاقات تازه‌ای در لیگ خود بوده‌اند.

اولین بار وقتی منچستریونایتد در رقابت با لیورپول و ستاره‌هایش جام قهرمانی را می‌رباید، بازیکنان لیورپول بی‌توجه به این اتفاق، در کلوب‌های شبانه - که پس از اتمام لیگ مرسوم است بازیکنان انگلیسی آنجا می‌روند - با خنده و کنایه به طرفداران منچستر می‌گویند که همیشه جام مال ما بوده و حالا یک بار هم آن را به شما دادیم اما قهرمانی یونایتد یک بار نبود. آنها سال بعد و سال‌های بعد هم لیگ برتر جزیره را با جام قهرمانی به اتمام رساندند تا قهرمانی‌های یونایتد به یک اتفاق معمول و عادت تبدیل شود و لیورپول زیر سایه شیاطین سرخ قرار گیرد. از سال 1992 که فوتبال باشگاهی انگلیس نام حرفه‌ای را به لیگ خود اضافه می‌کند تا به امروز لیورپولی‌ها حتی برای یک بار هم نمی‌توانند فاتح لیگ برتر شوند و در نقاطه مقابل، یونایتد با فرگوسن و نسل جدیدش چیزی بالغ بر 12-10 بار جام قهرمانی را بالای سر می‌برند و همواره در این سال‌ها مدعی اصلی قهرمانی بوده‌اند و به جز معدود دفعاتی که بلکبرن، آرسنال و این اواخر چلسی و سیتی صاحب جام شده‌اند، در مابقی فصل‌ها این یونایتد بوده که فاتح لیگ برتر انگلیس شده است.

حال اتفاق مشابهی در فوتبال باشگاهی ایران رخ داده است؛ سپاهان نخستین بار اوایل دهه هشتاد بود که در رقابت با پرسپولیس صاحب عنوان قهرمانی شد. آن روزها پرسپولیسی‌ها - و حتی استقلالی‌ها که در فصل قهرمانی سپاهان روزهای بدی را با رولند کوخ سپری کرده بودند و به دلیل عنوان سیزدهمی در لیگ به شدت زیر تیغ انتقادات و کنایه‌های سایر رقبا قرار داشتند - قهرمانی سپاهان را یک اتفاق نادر تلقی می‌کردند اما از همان روزها سپاهان داعیه‌دار قطب جدیدی در فوتبال باشگاهی ایران بود و آمده بود تا به سلطه دو قطب بزرگ پایتخت بر فوتبال ایران پایان دهد و به قطب جدیدی تبدیل شود؛ قطب زرد!

سپاهان به اهداف خود رسید؛ آنها نه فقط همان یک سال که در طول چهارده دوره لیگ برتر، 5 جام قهرمانی را از آن خود کرده‌اند و بی‌شک پرافتخارترین تیم باشگاهی ایران از زمان حرفه‌ای شدن لیگ به شمار می‌روند. آنها در جام باشگاه‌های آسیا به فینال رسیده‌اند و تنها تیم ایرانی محسوب می‌شوند که تجربه حضور در جام باشگاه‌های جهان را در کارنامه دارند.

اما در پس این موفقیت‌ها، دلایلی نهفته و پنهان است که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. وقتی محمدرضا ساکت مدیرعامل وقت باشگاه سپاهان در رسانه‌ها اعلام کرد که این باشگاه صاحب استانداردهای ایزو شده است، از سوی بسیاری مورد کنایه قرار گرفت که استاندارد ایزو در فوتبال چه معنا و مفهومی پیدا می‌کند اما باشگاه سپاهان بی‌تفاوت به انتقادات و کنایه‌ها، کارش را به درستی انجام داد و از اصول خود عقب‌نشینی نکرد و با برنامه و هدفی که در پیش داشت، خود را متفاوت از سایر باشگاه‌ها به جایگاهی رساند که امروز می‌بینیم. قهرمانی سپاهان محصول یک فصل کار و تلاش و برنامه‌ریزی نیست. آنها سال‌هاست که اصول باشگاهداری را رعایت می‌کنند و از این جهت شاید تنها باشگاه حرفه‌ای فوتبال ایران محسوب شوند.

سپاهان حالا می‌تواند به الگویی برای باشگاه‌های ایرانی تبدیل شود. فارغ از اتفاقات عجیب روز آخر لیگ چهاردهم و حاشیه‌هایی که به وجود‌آمده و ابهاماتی که در جای خود قابل بحث و تحلیل است، یک واقعیت وجود دارد. نه تراکتورسازی و نه نفت تهران هیچ‌کدام کار خود را به درستی انجام ندادند و در میان 3 تیم صاحب شانس قهرمانی، تنها سپاهان بود که بی‌توجه به سایر نتایج، کارش را به درستی انجام داد و 3 امتیاز لازم را گرفت تا بخت و اقبال همراه‌شان باشد و مزد تلاش خود را با جام قهرمانی بگیرند؛ در حالی که اگر تراکتور کارش را درست انجام داده بود، بازی را برده بود - که بازی را برد اما نتوانست تا دقیقه 90 برتری را حفظ کند - یا نفت که ابتدا به گل برتری رسید اما آنها هم نتوانستند این برتری را تا پایان نگه دارند، جام می‌توانست بالای سر یکی از این 2 تیم باشد اما هر دو تیم کاری را که باید محکم و قاطع انجام می‌دادند نصفه و نیمه به اتمام رساندند و در این میان تیمی نهایت بهره را برد که مسوولیت‌اش را به درستی انجام داده بود.

واقعیت این است که وقتی به ساختار و نظام سه باشگاه مدعی قهرمانی نگاهی گذرا می‌اندازیم، سپاهان را متفاوت می‌بینیم. یک باشگاه حرفه‌ای که برای موفقیت برنامه دارد و نشان داده که با برنامه‌ریزی درست و اصولی، می‌توان به موفقیت‌های بزرگ رسید.