یاشین نماد انقلاب در دروازه‌بانی

مطمئناً علاقمندان فوتبال این دروازه بان سرشناس سالهای ٥٠ و ٦٠ میلادی را که به خاطر پیراهن و شورت و جوراب و دستکش و حتی کلاه سیاه و پرش و شیرجه های معروفش به عنکبوت سیاه مشهور شده بود را بیاد می‌آورند.

این دروازه بان اسطوره ایی و مشهور که علاوه بر پرونده سفید و پاک در قهرمانی، و نزاهت ورزشی مدال طلای المپیک ١٩٥٦ ملبورن و جام ملتهای اروپای ١٩٦٠ و توپ طلایی بهترین بازیکن اروپا در سال ١٩٦٣ (تنها دروازه بان توپ طلایی اروپا) و کلی افتخارات دیگر در سال ٢٠٠٠ بوسیله اتحادیه بین المللی فوتبال به عنوان بهترین دروازه بان قرن بیستم شناخته شد. لازم بیاد آوری است که با وجود دروازه‌بانان مشهور دیگری چون گوردون بانکس انگلیس، دینو زوف ایتالیا، ایکر کاسیاس اسپانیا، سپ مایر و الیور کان و امانوئل نویر آلمان و حتی جیان لوویچی بوفون معروف ایتالیا اکثر منابع ورزشی جهان لئو یاشین را بهترین دروازه بان تاریخ ورزش فوتبال می‌شناسند. آمار ورزش فوتبال نشان می‌دهد که یاشین بعد از بازی در سه جام جهانی ١٩٥٨، ١٩٦٢، ١٩٦٦ و در بیش از ٤٣٠ بازی کشوری، اروپایی و جهانی بیش از ١٥٠ پنالتی را مهار کرد و از بیش از ٢٠٠ بازی تیمش بدون گل خورده از زمین بیرون آمد. لازم بیاد آوری است که این دروازه بان صاحب نام در تمام دوران بازی هایش هیچ کارت زرد و یا قرمز نگرفت.

لئو ایوانوویچ یاشین در روز ٢٢ اکتبر ١٩٢٩ در شهر مسکو بدنیا امد و پس از بیش ٢٠ سال سابقه بازی در باشگاه دائمی اش (دینامو مسکو) و تیم ملی فوتبال اتحاد جماهیر شوروی و همچنین تیمهای متخب دنیا و کمتر از ٢٠ سال مسئولیت ورزشی در باشگاه دینامو و فدراسیون فوتبال کشورش در ٢٠ مارچ ١٩٩٠ در سن ٦٠ سالگی در کنار همسرش والنتینا و دو دخترش ایرینا و النا بعد از مبارزه طولان اش با سرطان معده چشم از دنیا بست.

مجله فرانس فوتبال که بنیانگذار اهداء جایزه توپ طلایی به بهترین بازیکن سال  اروپا می‌باشد  و همه ساله از سال ١٩٥٦که اولین توپ طلایی به سر استانلی ماتیوس بازیکن انگلیسی تعلق گرفت این جایزه را بر اساس رای گیری از کارشناسان بر جسته و سرشناس فوتبال به بازیکن  منتخب سال هدیه می‌نماید (در سال ١٩٦٣ این جایزه را به یاشین اهدا نمود)، طی همان سال‌ها نوشت که یاشین نقش دروازه بانى را به نحوی انقلابی متحول کرد زیرا علاوه بر حفظ و حراست از دروازه به روی خط و درون محوطه هجده قدم، توانست با ایفای نقش بعنوان یک دفاع  اخر اظهار وجود نموده و به شکل یک شروع کننده مجددبازی در انجام این عمل  سال‌ها بطور ماهرانه به توفیق کامل دست یابد.

یاشین با ابتکارعمل و بی‌باکی خود به دروازه‌بانی فعال و دخیل در تعیین نتیجه بازی  تبدیل شده بود زیرا علاوه بر انجام وظیفه درحفظ دروازه خودی، در میدان و در متن بازی نیز به عنوان عاملی تاثیر گذار عملکردی تعیین کننده داشت. او به موقع  و با درک درست از شرایط بازی محوطه‌ی جریمه را رها می‌نمود و گاهی اوقات حتى به عنوان بازیکنی فعال تا میانه‌ی میدان نفوذ می‌کرد.

در واقع با گسترش دامنه‌ی عملیاتی خود، دفاع تیم و حتى خط میانی را سازماندهی می‌کرد. با این همه هرگز در این زمینه از یاشین حرکاتی نمایشی و مبالغه‌آمیز دیده نشد. همه‌ی تحرکات او به عنوان دروازه‌بان حساب‌شده و در خدمت تیم بود.

در جام جهانی ٢٠١٤ برزیل، امانوول نویر دروازه بان جوان تیم آلمان تا حدودی این ابتکار یاشین را به طریقی بنمایش در آورد. می‌توان گفت که نویر در این عملکرد تا حدودی موفق بود و علاوه بر قهرمانی آلمان در جام، خودش هم توانست جایزه بهترین دروازه بان جام حهانی را که به جایزه یاشین معروف است از آن خود کند. جایزه لئو یاشین برای بهترین دروازه بان جام جهانی را اتحادیه بین المللی فوتبال در سال ١٩٩٤ میلادی به احترام آن دروازه بان نامدار بنا نهاد.

گوردن بانکس دروازه مشهور انگلیس در یکی از مصاحبه هایش گفته بود، خیلی تلاش به خرج دادم این ابتکار خروج از دروازه را که یاشین ابداع کرده بود انجام دهم ولی متاسفانه به اندازه کافی در خود این قدرت را  پیدا نکردم. این تجربه به من نشان داد که یاشین واقعاً یک دروازبان فوق العاده است.

داستان زندگی لیو یاشین به اختصار :

(تمام سال‌ها به میلادی می‌باشند)

لیو ایوانوویچ یاشین

تولد ٢٢ اکتبر ١٩٢٩مسکو

فوت ٢٠مارس ١٩٩١در ٦٠ سالگی

قد ١٨٩ سانتیمتر

تمام عمر در باشگاه دینامو مسکو بود و در ٣٢٦ بازی برای این باشگاه به میدان رفت. (از سال ١٩٥٠ تاسال ١٩٧٠)

از سال ١٩٥٤ تا سال ١٩٦٧ عضو تیم ملی بود و ٧٤ بازی برای تیم ملی شوروی انجام داد.

فرزند کارگر بود و در فلز کاری در ١٢ سالگی مشغول بکار شد.

در 3 دوره جام جهانی به سالهای ٥٨ ، ٦٢ و ٦٦شرکت داشت.

در المپیک ١٩٥٦ملبورن با تیم ملی شوروی به مقام قهرمانی رسید.

در سال ٦٢ به قهرمانی جام ملت‌های اروپا دست یافت، در فینال یوگسلاوی را دو بر یک شکست دادند.

در سال ٦٣ به عنوان بهترین بازیکن اروپا شناخته شد، تنها دروازه بانیست که به این افتخار دست یافته .

در سال ٧١ در مقابل تیمی از ستارگان به مناسبت بازی خدا حافظی شرکت داشت .

یاشین در تیم هاکی روی یخ دینامو مسکو نیز عضویت داشت و درسال ١٩٥٣ قهرمان شوروی شد.

اولین بازی یاشین در تیم ملی در سال ٥٤ بود که شوروی هفت بر صفر بازی را از  سوئد برد.

در جام جهانی ٦٦ با شوروی به مقام چهارم دست یافت.

در ژانویه ٧١ با ٧٥ بازی ملی با این تیم خداحافظی کرد.

یاشین ٣٢٦ بازی برای دینامو مسکو به میدان رفت و در ٢٠٧ بازی از کل بازی‌ها گلی در یافت ننمود.

در سال ٨٦ طی یک عمل جراحی مجبور شد پایش را قطع کند.

یاشین در رشته های شمشیر بازی، بسکتبال، تنیس و واتر پلو نیز فعالیت داشت.

در ابتدای فعالیت در تیم توشینو مسکوشروع به کار کرد.

در سال ٤٥ درتیم دینامو مسکو  و تحت مربی‌گری چرنیشوف در آکادمی استعدادهای ورزشی به یادگیری پرداخت.

بین سالهای ٥١ تا ٥٣ در دروازه تیم هاکی دینامو مسکو قرار گرفت و از دروازه دفاع کرد.

از ٢٣ سالگی دروازه بان فیکس شد و در همان سال قهرمان جام حذفی شد و سال بعد قهرمان جام باشگاه‌های شوروی شد.

در جام جهانی ٥٨ مقابل سوئد، شوروی از جام حذف شد. در سال ٥٩ یاشین با تیمش برای چهارمین بار قهرمان جام باشگاهی شوروی شد . یاشین موفق شد ریاست هییت مدیره باشگاه خود را عهده دار شود. وی به مقام نایب رییسی فدراسیون فوتبال نیز رسید.

یاشین طی مدتی که در فوتبال فعالیت داشت به افتخارات و عناوین زیر دست یافت:

سال ٦٣مرد سال فوتبال اروپا

سال ٦٩موفق به دریافت نشان لنین شد،

برترین دروازه بان قرن بیستم شناخته شد،

انتخاب به عنوان بهترین ورزشکار قرن بیستم از جانب کمیته بین الملی المپیک

فیفا از سال 1994 به احترام و بزرگداشت یاشین مقرر کرد در هر جام جهانی بهترین دروازه بان را انتخاب و جایزه ای تحت نام یاشین به وی اعطا نماید.

✍️ قاسم بیرشوی

با تشکر از مشارکت دوست عزیز علی حمیداویان