مهدی طاهرخانی | هشت تای فتح الله زاده؛ از جعل تاریخ تا فریب توده و نقش رسانه

آن روزها که نوع لباس پوشیدن از اولین ملزمات ظاهری مدیریت در فوتبال ما بود و ظاهر آدمها تا یک حد لازم، ملزوم این شغل، علی فتح الله زاده خویی بیشتر کارش را بر مدار “کری خوانی” جلو می برد. شوخی شوخی سراغ بازیکن حریف می رفت و جدی جدی برای آن مبلغی نزدیک به ۱۰۰ میلیون تومان پرداخت می کرد. در برهه ای که سقف قرارداد حدود ۳۰ میلیون تومان بود. آنچه علی فتح الله زاده در مدیریت به آن اعتقاد راسخ داشت و همچنان دارد گرم نگه داشتن بازار رقابت، ولو با کل کل سطحی است.تا اینجا هیچ هرجی بر آبی ترین حاجی بیست سال اخیر آبی‌ها نیست. او یکی از استوانه های اصلی بالا رفتن قیمت فوتبالیست ها به شمار می رود با این وجود اگر او نبود یک نفر دیگر این زحمت را می کشید ولو چند سال دیرتر. اما مسئله اصلی به آخرین حاشیه او مربوط می شود. هنوز بیست و چهار ساعت از جشن پرسپولیسی ها به یاد داربی معروف ۱۶ شهریور، نگذشته بود که ناگهان بمب فتح الله زاده منفجر شد. خبرنگار یک خبرگزاری رسمی با او تماس می گیرد و مدیرعامل سابق استقلال از یک کشف تاریخی پرده بر می دارد؛ پیروزی ۸ بر صفر تاج بر پرسپولیس. هنوز فعل جمله اش منعقد نشده بود که خبرنگار احساس کرد مدیرعامل سابق در حال شوخی است و احتمالا می خواهد عدد ۴ را که به واسطه ۴ پیروزی متوالی در داربی حاصل شده بود را ضرب در دو کند و به عدد هشت برسد اما فتح الله زاده بدون آنکه بخندد و بخواهد با شوخی و طنز کار را پیش ببرد، صدایش را صاف کرد و گفت: حاجی جان آن بازی در دهه ۴۰ برگزار شده و من هم اکنون اسنادی را در دست دارم و به زودی آن را منتشر می کنم.

مصاحبه که تمام شد در قالب یک ادعای بسیار جدی در آن خبرگزاری – که هیچ شوخی ای در هیچ حوزه ای با کسی ندارد- منتشر شد. در کسری از ثانیه کار به شبکه های اجتماعی رسید. هشتگ های هشت جان گرفت اما در همان سطح شوخی و کری خوانی متداول. در این سو بازیکنان سابق پرسپولیس واکنش نشان دادند و خیلی از آنها صریحا گفتند حتی در تمرین دوستانه در تیم ملی هم بین بازیکنان دو تیم چنین رقابتی که ۸ گل در آن رد و بدل شود صورت نگرفت. اکثر بازیکنان سابق استقلال هم سکوت اختیار کردند و سعی کردند تنها با یک لبخند از کنارش عبور کنند اما ناگهان علی جباری که روزگاری از بازیکنان بسیار مهم مجموعه تاج به شمار می رفت لب به سخن گشود و در یک مصاحبه پر ایراد و ابهام ،حرف فتح الله زاده را تائید کرد. با وجود اینکه خود آن مصاحبه به دلیل پاسخ های گنگ،عجیب و بعضا خنده دار، به تنهایی برای کذب بودن این ادعا کفایت می کرد اما آنچه موجب تاسف شد دروغی بود که در ابتدا شاید به خاطر رویت یک عکس ساختگی، گفته شد اما بازیکن سابق استقلال که در این چند ساله جایگاه ویژه ای در روزنامه فتح الله زاده پیدا کرده ، آن را پروراند.

علی جباری که با پیشوند سلطان در روزنامه تحت نظر فتح الله زاده از او یاد می شود متوجه نبود برای حمایت از یک ادعای کذب از چه چیزی مایه می گذارد. بی رحمی فوتبال که یکی از بزرگترین بازیکنان چند دهه قبلش را به راحتی به بوته فراموشی سپرد تا همه کم کم یادشان رود روزی این مرد، لقب سلطان را به یدک می کشید، موجب شد جباری اینچنین چشم بسته حامی یک ادعای دروغ شود.آنچه شامگاه روز جمعه در ورزشگاه تختی اتفاق افتاد یک زنگ خطر جدی برای جامعه ما بود. جامعه ای که آگاهی بخشی در آن با ضریب بالایی نسبت به چند دهه قبل به شدت گسترده شده اما عمق این گستردگی بعضا به یک وجب می رسد. حالا به لطف حضور شبکه های اجتماعی، خبر و اتفاق با سرعت بسیار بالایی منتشر می شود اما راستی آزمایی آن و مهمتر از آن تحلیلش، بسته ایست که همراه این کالا عرضه نمی شود. شامگاه روز جمعه و در خلال بازی استقلال و شهرداری سمنان در سکوهای تختی، هواداران استقلال شعار هشت تایی ها را سر دادند. همه چیز را نمی شود به حساب شوخی ،خنده و کری خوانی سطحی گذاشت.مدیرعامل سابق استقلال مدعی یک واقعه بسیار بزرگ شده است که ۴۰ سال تمام هیچکس جز او در فوتبال ایران از آن خبر نداشته است! مسعود معینی بازیکن وقت تاج که برخلاف فتح الله زاده در آن برهه هم در تهران زندگی می کرد و هم بازیکن استقلال بود صریحا می گوید این ادعا کذب است و اگر چنین بازی ای حتی در قالب دوستانه و تدارکاتی هم برگزار می شد دست کم امثال او به عنوان بازیکنان تیم از آن مطلع بودند.

چیزی که امروز در فوتبال ما رخ می دهد و علی فتح الله زاده عامل اصلی آن به شمار می رود تاریخسازی جعلی و خطرناک است. به همین سادگی یک مدیر ورزشی که ادعای ریاست فدراسیون فوتبال هم دارد از قالب خودش خارج می شود و شاید به واسطه دیدن یک عکس ساختگی، ادعا می کند یک حادثه بسیار بزرگ و تاریخی رخ داده و فقط او اسنادش را دارد. نه مرحوم ناصر حجازی از آن مطلع بوده و نه حسن روشن و مسعود معینی و دیگر بازیکنان وقت استقلال.

مدیرعامل سابق استقلال کری خوانی را جزء لاینفک فوتبال می داند و هیچ ایرادی در این تز وجود ندارد اما تاریخسازی جعلی و دروغین که بخش وسیعی از جامعه را دچار وهم و خیال می کند چه؟ شاید اگر بیست سال قبل که سرعت انتشار خبر به اندازه امروز نبود، فتح الله زاده در مصاحبه با یک هفته نامه این ادعا را می کرد همه به حساب کری خوانی رایج می گذاشتند و فراموشش می کردند اما حالا قضیه متفاوت است.

در منصفانه ترین حالت می شود تحلیل کرد به واسطه دیدن یک تکه عکس جعلی که در آن محل انجام بازی در سال ۱۳۴۷ ورزشگاه شهید شیرودی(!) درج شده فتح الله زاده اشتباه کرده است. حالا که کاملا مشخص است هرگز چنین مصافی در هیچ مقطعی برگزار نشده،خوب است فتح الله زاده شجاعانه بر حسب اعتمادی که مدیران بالادستی به او داشته اند تا سال ها مدیر یکی از بزرگترین تیم های این کشور باشد،این گاف تاریخی را پاک کند.

اینک دیگر بحث سرخابی و کل کل سطحی و این دست از حرف ها نیست؛ نشر دروغ در سطح بسیار گسترده ای صورت گرفته و متعاقبا گمراه کردن بخش بزرگتری از جامعه را در پی داشته است. زنگ خطر به صدا در آمده و اگر نسبت به چنین وقایعی بی تفاوت بنشینیم و با برچسب، شوخی کرد و یا کری خواند از آن عبور کنیم آن وقت راه دیگران را باز گذاشتیم تا شجاعانه تر در حوزه های دیگر هم تاریخسازی کنند.

تکلمه:

چند روز پیش یکی از خبرگزاری ها با متولی امامزاده ای که سریال تنهایی لیلا در آنجا فیلمبرداری شده بود، گفتگوی جالبی را انجام داد و در قسمتی از مصاحبه، متولی این امامزاده گفت:پس از پایان سریال، مردم بیشتری به امامزاده ما می آمدند، بعضا آدرس قبر محمد (بازیگر فیلم) را می گرفتند، به آنجا می رفتند و خاکش را برای تبرک بر می داشتند و یا در آنجا پول می انداختند! این فرد در ادامه مصاحبه اش مدعی شد آن قبر ساختگی که تنها برای فیلم بود را با خاک یکسان کردم چون در حال گمراه کردن مردم بود.

با خواندن این قسمت از مصاحبه شاید لبخندی بر لب مخاطب بنشیند اما موضوع مهمتر که اصلا هم خنده دار نیست نشان دادن قدرت رسانه در عصر امروز ماست. مخصوصا در جوامعی مثل ما که زودباوری یکی از شاخصه های اصلی آن است و حجت بودن حرف فلان رسانه بزرگترین معضلش. چون سریال مربوطه از صدا و سیمای رسمی ایران پخش شد، خیلی ها از سر سادگی تصور می کردند واقعا قدسیتی در یک قبر خالی از حقیقت و جسم وجود دارد. باید بعضی اوقات بیل را در دست گرفت و دروغ را با خاک یکسان کرد.