گزارش روز | ماجرای تخلف فدراسیون فوتبال از اساسنامه فیفا چیست؟

چیا فوادی | همه چیز از ماجرای درگیری محمد بن همام و سپ بلاتر شروع شد. درست چهار سال پیش و قبل از انتخابات ریاست فیفا. سپ بلاتر رئیس فیفا بود و محمد بن همام رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا و نایب‌رئیس فیفا. رئیس قطری کنفدراسیون فوتبال آسیا که رابطه خوبی با فدراسیون فوتبال ایران داشت، با همان سیستم قطری‌اش نقشه رئیس شدن در فیفا را در سر می‌پرورانید. یک عرب قطری که رئیس فیفا نبود، اما جت اختصاصی داشت و برای لابی کردن با کشورهای مختلف با همین جت به اقصی نقاط جهان سفر می‌کرد. بلاتر روی قاره اروپا برای رای آوردن حساب باز کرده بود، آمریکا هم با او بود اما مشکل و نقطه ضعف او دقیقا همانجا بود که بن همام روی آن دست گذاشته بود. محمد بن همام، رای کشورهای شرق و جنوب شرق و غرب و جنوب غرب آسیا را داشت. روی رای کشورهایی مثل ازبکستان و قرقیزستان حساب کرده بود. کشورهای عربی که با او بودند و قاره آفریقا هم تقریبا با بن‌همام بود. جنگ بن همام و بلاتر بر سر کشورهای کونکاکاف و آمریکای لاتین بود که درنهایت بن همام با لابی‌ها و پول خرج‌کردن‌هایش توانسته بود آمریکای لاتین را با خودش همراه کند و بلاتر فکر می‌کرد کشورهای آمریکای مرکزی با او هستند و حتی اطمینان نداشت که رای فدراسیون فوتبال مکزیک یا کاستاریکا را با خود دارد یا ندارد. در هر حال نگرانی بلاتر که می‌خواست رئیس بماند اوج گرفته بود و در روزهای منتهی به انتخابات، نزدیکان بلاتر به او گفتند با هزینه‌هایی که بن همام کرده، ممکن است حتی رای بیاورد. پس چاره‌ای نماند جز افشا کردن نحوه واگذار شدن میزبانی‌های دو جام جهانی 2018 روسیه و 2022 قطر. اینکه چطور بن همام به جک وارنر، یکی دیگر از نواب روسای فیفا پول داده است تا برای گرفتن میزبانی قطر، کشور بن همام تلاش کند و روسای دیگر فدراسیون‌ها را برای رای دادن به میزبانی قطر بسیج کند.هر دو خبر داشتند که آن یکی چه کرده است، حتی اینکه برای میزبان شدن روسیه چندصد میلیون یورو رد و بدل شده هم تا همین الان سوژه رسانه‌های جهان است.اما یک نکته را فراموش نکنید، آن روز، رئیس فیفا سپ بلاتر بود و کمیته اخلاق فیفا هم زیر نظر خودش. پس برای حذف کردن رقیب و از میدان به در کردنش، تنها راه این بود که بلاتر به تلفن همراهش نگاه کند و شماره رئیس کمیته اخلاق را بگیرد و ماجرا را هماهنگ کند.یک روز قبل از انتخابات، کمیته اخلاق فیفا، محمد بن همام، نایب‌رئیس فیفا و رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا را به جرم فساد در فوتبال، مادام العمر از حضور در فوتبال محروم می‌کند و سپ بلاتر در یک انتخابات تک کاندیدایی با اکثریت آرا حد نصاب را به دست می‌آورد و برای چهارسال دیگر رئیس فیفا می‌شود.

فشار رسانه‌ها روی بلاتر نتیجه داد

از همان روز، فشار رسانه‌ها روی فیفا بیشتر می‌شود.اول روی مافیای بلاتر و خانواده اش که شرکت‌های مرتبط با کارهای فیفا را در اختیار گرفته‌اند و اتفاقا صدای میشل پلاتینی را هم درآورده‌اند و دوم فشار روی این ماجرا که چه نهادی باید به فساد در فیفا و خود فیفا و رئیسش نظارت کند؟ نهاد خارجی که نمی‌توانست وارد کار نظارت بر فیفا شود آن هم در حالی که گفته می‌شود قدرت فیفا گاهی اوقات از سازمان ملل هم بیشتر است.دو سال طول کشید تا بلاتر به این نتیجه رسید که در مجمع بوداپست در سال 2013 رکن قضایی فیفا به صورت انتخابی از سوی مجمع عمومی فیفا باشد، یعنی هیات رئیسه فیفا افرادی را برای تصدی ریاست و عضویت کمیته اخلاق فیفا به مجمع عمومی فیفا معرفی کنند که دارای مدرک معتبر حقوقی باشند و پس از رای دادن مجمع عمومی فیفا به آنها کارشان را شروع کنند. در واقع مستقل باشند و رئیس فیفا یا هیات‌رئیسه فیفا آنها را منصوب نکرده باشند. به همین دلیل بود که در روزهای جام جهانی، زمانی که سوارز از سوی کمیته اخلاق فیفا به خاطر گاز گرفتن محروم شده بود، وقتی رسانه‌ها از بلاتر خواستند که کاری کند تا در حکم او تجدیدنظر شود و تخفیفی صورت بگیرد، بلاتر اعلام کرد رکن قضایی فیفا مستقل است و دیگر در اختیاراو نیست که در این باره تصمیم بگیرد. این نشان داد که فشار رسانه‌ها روی سپ بلاتر و فیفا نتیجه می‌دهد و رکن قضایی فیفا، از ماجرای بن همام مستقل عمل می‌کند.

فدراسیون فوتبال ایران بی‌خیال است

فیفا همان زمان یعنی در مجمع 2013 بوداپست همین مصوبه را به فدراسیون‌ها اعلام کرد و به آنها گفت برای مستقل شدن رکن قضایی‌شان که شامل کمیته‌های انضباطی، اخلاق و استیناف می‌شود گام بردارند، اما فدراسیون فوتبال پس از گذشت یک سال و نیم این مصوبه را اجرا نکرده است. کمیته اخلاق که مدت‌ها بود با سرپرستی سیدهادی آیت‌اللهی اداره می‌شد، درنهایت به شخصی به نام علی‌اکبر محمدزاده قاضی دادگستری(البته گفته می‌شود که وی دیگر در قوه قضائیه نیست) و دوست نزدیک علی کفاشیان رسید و وی از سوی کفاشیان به‌عنوان رئیسش منصوب شده است که براساس آخرین تغییرات اساسنامه در مجمع بوداپست 2013 این کار تخلف محسوب می‌شود.هر چند هوشنگ نصیرزاده رئیس کمیته حقوقی فدراسیون فوتبال بارها و بارها این ماجرا را تخلف ندانسته و گفته است که کشورها اساسنامه خودشان را دارند. اما برخی منتقدان و حقوقدانان ورزشی اعلام می‌کنند فدراسیون در این یک سال و نیم باید خودش را با اساسنامه فیفا تطبیق می‌داد و به همین دلیل چون این کار را نکرده است، نه‌تنها انتصاب محمدزاده بلکه حضور حسن‌زاده و صالحی روسای کمیته‌های انضباطی و استیناف هم غیرقانونی است و فدراسیون تخلف انجام داده، چراکه مجمع عمومی فدراسیون فوتبال، رکن قضایی فدراسیون فوتبال را انتخاب نکرده‌اند.در هر حال آن‌طور که در خبرها آمده بود، قرار است در مجمعی که شهریورماه برگزار می‌شود، فدراسیون فوتبال ایران براساس آخرین تغییرات ورژن اساسنامه فیفا که در مجمع عمومی سائوپائولو (در خلال جام جهانی 2014) به تصویب رسیده است، اساسنامه‌اش را تغییر دهد تا به قول حقوقدانان، تخلف، ادامه دار نشود.در هر حال فدراسیونی‌ها زیر بار نمی‌روند که تخلف کرده‌اند و البته کسی هم نمی‌داند که اساسنامه اصلاحی فدراسیون در سال 89 به تصویب فیفا رسیده است یا نه، اما به هر ترتیب اصلاح اساسنامه در مجمع آینده خبر خوبی می‌تواند باشد. باید دید کاندیداهای معرفی شده از سوی هیات‌رئیسه فدراسیون به مجمع رای می‌آورند یا اتفاق دیگری می‌افتد.