گزارش ویژه | راز پیشرفت ایسلند / این کشور کوچک چگونه پرتغال را متوقف کرد؟

به گزارش متافوتبال و به نقل از TheseFootballTimes نتیجه بازی ایسلند و پرتغال، بسیاری از فوتبال‌دوستان را شوکه کرده است. حالا همه از کشوری می‌گویند که پیش از این، کمتر درباره‌اش حرف زده می‌شد یا حداقل امیدی به صعودش بود. در این مقاله به شرح برنامه‌هایی می‌پردازیم که توانسته ایسلند، کشور کوچک و ٣٣٠ هزار نفری شمال اروپا را به یکی از تیم‌های قابل قبول این قاره تبدیل کند؛ تیمی‌که می‌تواند هلند پر‌ستاره را از راهیابی به یورو بازداشته و پرتغال پر‌ستاره را نیز متوقف کند.
اصلاحات سال ٢٠٠٢ و شروع برنامه بازیکن‌سازی در فوتبال ایسلند
اسپانیا، آلمان و بلژیک کشورهایی هستند که در سال‌های اخیر و در زمینه تولید بازیکن، نگاه تمام جهان را به خود معطوف کرده‌اند. ایسلند نیز در سال‌های گذشته چنین روندی را آغاز کرد، هر چند هدف کوتاه‌مدت آنها حضور بازیکنان‌شان در کشورهای حوزه اسکاندیناوی بوده است. آموزش مربیان یکی از جنبه‌های کلیدی توسعه فوتبال ایسلند در سال‌های اخیر بوده است. فدراسیون فوتبال ایسلند از سال ٢٠٠٢ شروع به اصلاحات اساسی در سیستم خود کرد که چشم‌انداز آن پس از ١٤ سال به خوبی در فوتبال این کشور قابل مشاهده است. « سیگورِر رِگنِر» در حالی به عنوان مسوول آموزش مربیان منصوب شد که هیچ برنامه یا ساختاری در فوتبال این کشور وجود نداشت. در سیستم قدیمی‌پنج مدل آموزشی وجود داشته و استفاده از این مدل‌ها نیز به شکل رندم و سلیقه‌ای بود؛ یعنی اینکه ممکن بود سیستمی‌که سال‌ها اجرا شده است توسط مدیر و مربی بعدی کنار گذاشته و جایگزین جدیدی برای آن استفاده شود. رِگنِر به «فوتبال تایمز» می‌گوید: «این امر کاملا تصادفی بوده و هیچ برنامه مدونی وجود نداشت. » این عدم برنامه‌ریزی، کیفیت آموزش مربیان و بازیکنان را تحت تاثیر قرار می‌داد، بنابراین از رِگنِر خواسته شده بود که سیستم آموزشی یوفا را پیاده‌سازی کند. برای رسیدن به این مطلوب نیز، ایسلندی‌ها مجبور به ساختن یک برنامه آموزشی پایه‌ای شدند. رِگنِر می‌گوید: « ما می‌خواستیم ارزیابی کنیم که از مربیان‌مان چه می‌خواهیم، چه کسی باید به آنها آموزش داده و چه چیزهایی باید به آنها آموزش داده شود. به علاوه تعیین اینکه دوره‌های آموزشی را باید در چه زمان‌هایی برگزار کنیم. این موارد را به یوفا فرستاده و در نهایت مجوزهای Aو B یوفا را گرفتیم. » بر اساس گزارش سالانه فدراسیون ایسلند در سال ٢٠١٤، این کشور ٢٦ دوره آموزشی با شرکت ٧٦٠ مربی برگزار کرده است که بالاترین درصد مشارکت مربیان در امور آموزشی فوتبال اروپاست. موضوعی که شرکت افراد در این دوره‌ها را راحت‌تر می‌کند هزینه پایینی است که از شرکت‌کنندگان گرفته می‌شود. رِگنِر می‌گوید: « ما پشتوانه خوبی از فدراسیون دریافت کرده و علاوه بر این فدراسیون موافقت کرد که دوره‌های آموزشی را بدون توجه به سودش برگزار کرده و حتی برای آن هزینه نیز صرف کند. این سیستم هوشمند به خوبی برای آموزش مربیان در سطوح مختلف فوتبال ایسلند جواب داده است. موضوع خیلی پیچیده نیست چون وقتی تعداد مربیان سطوح مختلف فوتبال ایسلند را با کشورهایی همچون انگلیس، سوئد و دانمارک مقایسه می‌کنیم ادعای ما به خوبی به اثبات می‌رسد.  این نمودار مقایسه‌ای است بدین معنی که نشان می‌دهد در امر پرورش مربیان سطح A و PRO ایسلند موفق‌تر از بقیه و در مورد مدرک B، سوئد موفق‌تر بوده است.
آموزش مربیان سطح بالای ایسلندی به کودکان و مقایسه با دیگر کشورها
بر طبق نظر رِنگر، معمار فوتبال جدید ایسلند، این مهم است که هر مربی در کشور کوچک اروپای شمالی به بالاترین سطح آموزش دست یابد. به نظر او با اجرای این برنامه فوتبال ایسلند پیشرفت می‌کند. بازیکنان بهتر، تیم ملی قوی‌تر و سود مالی برای باشگاه‌ها از اهدافی بوده‌اند که ایسلندی‌ها تا حدود زیادی به آن دست یافته‌اند. آموزش مربیان با سطح بالای دانش به کودکان ایسلندی این اجازه را می‌دهد که از پایه قوی شوند. البته این چیزی است که در بسیاری از کشورها رعایت نمی‌شود به‌طور مثال در امریکا کودکان تحت آموزش مربیان مردمی‌و فاقد اصول و آموزش‌های پایه هستند. در ایسلند آموزش به کودکان متناسب با سن‌شان انجام شده و به آنها این شانس را می‌دهد که بتوانند فوتبالیست‌های خوبی باشند. در حالی که در کشورهای نزدیک ایسلند آموزش کودکان تا سن حدود ١٣ سالگی انجام نمی‌شود این نکته یکی دیگر از برتری‌های نظام آموزشی فوتبال ایسلند است.
مقایسه امور آموزشی در سوئد و ایسلند
«اینار برکان» یک مربی سوئدی که سال‌ها در زمینه آموزش کار کرده می‌گوید: «در سوئد برای اینکه کسی بتواند بازیکن بزرگی شود باید در آکادمی‌بزرگی آموزش دیده و راه طولانی را نیز طی کند اما چنین مواردی در فوتبال ما انگشت شمار هستند. سیستم سوئد به یک قرعه‌کشی می‌ماند که اگر شما خوش‌شانس باشید می‌توانید آموزش‌های بسیار خوبی دریافت کنید. و روی دیگر سکه افتادن زیر دست مربیانی است که سال اول آموزش خود را گذرانده و هیچ آموزش خوب و تجربه‌ای ندارند. » باشگاه‌های ایسلندی بسیاری از منابع خود را صرف توسعه جوانان و اجرای برنامه‌های مالی می‌کنند. تفکرات اصلاحی ایسلندی‌ها دراز مدت و با هدف اساسی بهبود حوزه مربیگری، تیم ملی و تعداد بازیکنانی که در سطح اول اروپا بازی می‌کنند. برکان می‌گوید: «من واقعا مدل ایسلندی را دوست دارم. در سوئد باشگاه‌ها در امر جوانان هزینه نمی‌کنند اما اغلب پول‌ها در مورد بزرگسالان هزینه می‌شود.»

ترجمه از روزنامه اعتماد